Page 5 - bon-dia-aruba-20200514
P. 5

a5
                                                                            analisis/colofon Diahuebs 14 Mei 2020

                                             Habrimento di scol ta hopi leu di ta un decision senciyo



                                         ORANJESTAD  -    Henter                                                                atencion:  muchanan  mas
                                         mundo  a  wordo  paralisa                                                              chikito ta core un riesgo mas
                                         door  di  e  pandemia  CO-                                                             grandi di haya problema, en-
                                         VID-19,  loke  ta  causando                                                            tre nan muchanan menor di
                                         un  regreso  timido  pa  e                                                             un aña, 10,6% tabatin malesa
                                         normal nobo, cu den gran                                                               grave.
                                         parti ta depende di loke lo                                                            Den e luganan di muchanan
                                         por sucede na scolnan, un                                                              entre  1  pa  5  aña,  e  number
                                         tema hopi delicado.                                                                    tabata sigui hopi halto cu un
                                                                                                                                7,3%,  esun  di  6  pa  10  aña  a
                                         Mester  mantene  scolnan                                                               disminui  pa  4,1%  pa  esun
                                         cera,  loke  ta  dificulta  e  re-                                                     mas grandi di 11 pa 15 aña ta-
                                         greso na trabou di e mayor-                                                            bata di 3%.
                                         nan? Of habri nan aunke al-                                                            No ta algo straño cu muchan-
                                         gun di e mayornan tin miedo                                                            an mas chikito, specialmente
                                         di no haya garantia sanitario?                                                         babynan  ta  mas  vulnerabel,
                                         Esunnan cu ta di acuerdo pa                                                            den  e  mayoria  di  epidemia
                                         e habrimento di scol ta con-                                                           como  grip,  ta  e  hobennan  y
                                         ta  cu  estudionan  den  cual                                                          hende grandi esun cu ta core
                                         e  muchanan  ta  esunnan  cu  E estudio a examina e infor-  muchanan  tabata  malo,  cu  e risico mas grandi.
                                         menor  chens  di  contagio.  macion  di  2.143  muchanan  keintura y tosamento, 90% di    Si  gobierno  ta  considera  e
                                         Pero  sin  logra  un  convenci-  infecta  di  COVID-19  cu  a  nan  no  tabatin  problema  pa  habrimento di scol por tuma
                                         mento, ta teme cu actividad-  wordo reporta  na e centro-  hala rosea, mester di oxigeno  luga  pronto,  ta  importante
                                         nan economico lo por preval-  nan di enfermedad di China  of mester drenta den unidad  pa mayornan tene na cuenta
                                         ece riba e salud di muchanan.  desde  16  di  januari  te  8  di  di  cuidado  intensivo  di  un  cu  ken  nan  ta  bay  laga  nan
                                         Ora  e  pandemia  tabata  gol-  februari di aña aki, un canti-  hospital. Mientras cu 4,4% a  yiunan  ,  limita  e  person-
                                         pia  un  87%  di  studiantenan  dad di nan a confirma pa via  notifica  como  asintomatico,  anan cu tin contacto cu nan,
                                         rond di mundo (desde crèche  di  un  prueba  di  laboratorio  pa motibo cu un parti chikito  asina  como  practica  distan-
                                         te  universidad),  nan  a  keda  pa  coronavirus  y  otro  parti  so a somete pa un prueba di  ciamento social y cu person-
                                         sin  por  asisti  na  scoln.  Esey  a  wordo  diagnostica  cu  otro  laboratorio y ta hopi probabel  anan mester mantene aleha di
                                         a afecta mas di 1.500 miyon  pruebanan como radiografia.  cu e number real di muchan-  muchanan si ta sinti malo.
                                         hoben  y  muchanan  di  195  E miho noticia di e estudio aki  an infecta tabata mayor, un so  Den medida cu por ta posibel,
                                         pais.                        tabata cu 90% di e muchanan  a muri.                      percura  mantene  muchanan
                                                                      tabatin un enfermedad ‘asin-                              mas chikito den cas y si may-
                                         E cifra aki a baha na 1.268 mi-  tomatico’  leve  of  modera,  a  Sinembargo,  un  parti  di  e  ornan ta Sali cu nan mantene
                                         yon dia 7 di mei pasa. “E de-  diferencia di grave of critico.  estudio ta e parti mas impor-  su  cosnan  limpi  y  limita  e
                                         cision di haya sa ki ora y con  Esey ta nifica cu incluso si e  tante  cu  hende  mester  pone  contacto cu otro personanan.
                                         scolnan  lo  habri  ta  hopi  leu
                                         di ta senciyo”, asina a admiti
                                         e director general di Unesco,
                                         Audrey Azoulay.
                                         “P’esey mester tin un priori-
                                         dad” pasobra “tin hopi studi-
                                         ante cu ta keda atras pa loke
                                         ta trata aprendisahe”, Azoulay
                                         a  agrega.  Desde  comienso,
                                         Unesco ta preocupa pa e per-
                                         turbacion  masivo  cu  educa-
                                         cion ta sufri, y ta teme con-
                                         secuencianan pa e muchanan
                                         menos favorecido, cu un am-
                                         biente  familiar  no  stabiel  y
                                         sin  medio  tecnologico  cu  ta
                                         permiti un enseñansa na dis-
                                         tancia.
                                         Esaki tin varios riesgo cu por
                                         trece como consecuencianan
                                         na  largo  plaso,  aumento  di
                                         desigualdad,  violencia,  de-
                                         sempleo  y  matrimonionan
                                         prematuro.
                                         Incluso  den  sociedadnan  cu
                                         hopi recurso, e ceramento di
                                         scolnan  tabatin  consecuen-
                                         cianan  social,  na  momento
                                         cu  e  muchanan  cu  menos
                                         recurso a stop di haya su de-
                                         sayuno.  Esaki  a  wordo  evita
                                         na Finlandia na unda e esta-
                                         blecimentonan  cera  a  sigui
                                         distribui e cuminda di e stu-
                                         diantenan.
                                         Na  China,  na  unda  e  pan-
                                         demia a cuminsa Universidad
                                         di  Harvard  a  haci  un  studio
                                         cu a publica na revista Pediat-
                                         rics y nan ta splica con e pan-
                                         demia a afecta e muchanan.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10