Page 5 - bon-dia-aruba-20200514
P. 5
a5
analisis/colofon Diahuebs 14 Mei 2020
Habrimento di scol ta hopi leu di ta un decision senciyo
ORANJESTAD - Henter atencion: muchanan mas
mundo a wordo paralisa chikito ta core un riesgo mas
door di e pandemia CO- grandi di haya problema, en-
VID-19, loke ta causando tre nan muchanan menor di
un regreso timido pa e un aña, 10,6% tabatin malesa
normal nobo, cu den gran grave.
parti ta depende di loke lo Den e luganan di muchanan
por sucede na scolnan, un entre 1 pa 5 aña, e number
tema hopi delicado. tabata sigui hopi halto cu un
7,3%, esun di 6 pa 10 aña a
Mester mantene scolnan disminui pa 4,1% pa esun
cera, loke ta dificulta e re- mas grandi di 11 pa 15 aña ta-
greso na trabou di e mayor- bata di 3%.
nan? Of habri nan aunke al- No ta algo straño cu muchan-
gun di e mayornan tin miedo an mas chikito, specialmente
di no haya garantia sanitario? babynan ta mas vulnerabel,
Esunnan cu ta di acuerdo pa den e mayoria di epidemia
e habrimento di scol ta con- como grip, ta e hobennan y
ta cu estudionan den cual hende grandi esun cu ta core
e muchanan ta esunnan cu E estudio a examina e infor- muchanan tabata malo, cu e risico mas grandi.
menor chens di contagio. macion di 2.143 muchanan keintura y tosamento, 90% di Si gobierno ta considera e
Pero sin logra un convenci- infecta di COVID-19 cu a nan no tabatin problema pa habrimento di scol por tuma
mento, ta teme cu actividad- wordo reporta na e centro- hala rosea, mester di oxigeno luga pronto, ta importante
nan economico lo por preval- nan di enfermedad di China of mester drenta den unidad pa mayornan tene na cuenta
ece riba e salud di muchanan. desde 16 di januari te 8 di di cuidado intensivo di un cu ken nan ta bay laga nan
Ora e pandemia tabata gol- februari di aña aki, un canti- hospital. Mientras cu 4,4% a yiunan , limita e person-
pia un 87% di studiantenan dad di nan a confirma pa via notifica como asintomatico, anan cu tin contacto cu nan,
rond di mundo (desde crèche di un prueba di laboratorio pa motibo cu un parti chikito asina como practica distan-
te universidad), nan a keda pa coronavirus y otro parti so a somete pa un prueba di ciamento social y cu person-
sin por asisti na scoln. Esey a wordo diagnostica cu otro laboratorio y ta hopi probabel anan mester mantene aleha di
a afecta mas di 1.500 miyon pruebanan como radiografia. cu e number real di muchan- muchanan si ta sinti malo.
hoben y muchanan di 195 E miho noticia di e estudio aki an infecta tabata mayor, un so Den medida cu por ta posibel,
pais. tabata cu 90% di e muchanan a muri. percura mantene muchanan
tabatin un enfermedad ‘asin- mas chikito den cas y si may-
E cifra aki a baha na 1.268 mi- tomatico’ leve of modera, a Sinembargo, un parti di e ornan ta Sali cu nan mantene
yon dia 7 di mei pasa. “E de- diferencia di grave of critico. estudio ta e parti mas impor- su cosnan limpi y limita e
cision di haya sa ki ora y con Esey ta nifica cu incluso si e tante cu hende mester pone contacto cu otro personanan.
scolnan lo habri ta hopi leu
di ta senciyo”, asina a admiti
e director general di Unesco,
Audrey Azoulay.
“P’esey mester tin un priori-
dad” pasobra “tin hopi studi-
ante cu ta keda atras pa loke
ta trata aprendisahe”, Azoulay
a agrega. Desde comienso,
Unesco ta preocupa pa e per-
turbacion masivo cu educa-
cion ta sufri, y ta teme con-
secuencianan pa e muchanan
menos favorecido, cu un am-
biente familiar no stabiel y
sin medio tecnologico cu ta
permiti un enseñansa na dis-
tancia.
Esaki tin varios riesgo cu por
trece como consecuencianan
na largo plaso, aumento di
desigualdad, violencia, de-
sempleo y matrimonionan
prematuro.
Incluso den sociedadnan cu
hopi recurso, e ceramento di
scolnan tabatin consecuen-
cianan social, na momento
cu e muchanan cu menos
recurso a stop di haya su de-
sayuno. Esaki a wordo evita
na Finlandia na unda e esta-
blecimentonan cera a sigui
distribui e cuminda di e stu-
diantenan.
Na China, na unda e pan-
demia a cuminsa Universidad
di Harvard a haci un studio
cu a publica na revista Pediat-
rics y nan ta splica con e pan-
demia a afecta e muchanan.