Page 8 - HOH
P. 8
12 SALUD AWEMainta Diahuebs, 23 October 2025
Nabegando decepcion di bida:
Maneranan saludabel pa lidia cu desapunto
DESAPUNTO ta un experiencia humano universal. E ta e
sintimento incomodo, pisa, cu ta baha riba nos ora nos real-
idad no ta cuadra cu nos speransa y expectativanan. Sea ta
un promocion perdi na trabou, un relacion cu no a funciona,
of un meta personal cu bo no por a alcansa, e forma con bo
ta lidia cu desapunto ta un componente critico di nos bien-
estar personal.
Mientras cu nos no por evita di wordo decepciona, nos por
controla con nos ta reacciona. Laga desapunto keda kima
por hiba na frustracion, rencor, of hasta depresion. Maneh’e
di forma constructivo, sin embargo, ta crea resiliencia.
cion den contexto. Hopi biaha, nos reaccion inmediato ta pa
Aki tin algun manera saludabel pa nabega e decepcionnan “catastrofisa”—mira un solo contratiempo como un fracaso
di bida. total y permanente. Puntra bo mes: Esaki lo importa mes
hopi aki un siman? Aki un aña?
1. Reconoce y valida bo sentimentonan
E prome paso y e mas importante ta pa simplemente permiti E ta igualmente importante pa evita e “wega di culpa”, sea
bo mes sinti e desapunto. E ta facil pa ignora e sintimento, dirigi na bo mes of na otronan. Segun psicologonan clinico,
bent’e un banda, of purba mesora di “mira e banda positivo.” keda fiha riba “kico a bay robes” of “ken tin e culpa” ta
Sin embargo, manera e American Psychological Association mantene bo pega den pasado. Enbes di esey, practica auto-
ta nota, suprimi emocion hopi biaha ta haci nan mas fuerte. compasion. Trata bo mes cu e mesun amabilidad cu bo lo
ofrece un amigo den e mesun situacion.
Reconoce cu bo ta herida, tristo, of frustra. Desapunto ta un
forma di luto—bo ta yorando e perdida di un futuro cu bo a 3. Busca e les y ahusta
imagina. Validando e sintimento aki (“Ta logico cu mi ta sinti Desapunto, aunke doloroso, ta tambe un fuente poderoso
asina”) ta e prome paso pa proces’e. di informacion. E ta resalta loke nos ta balora y unda nos
expectativanan kisas no tabata alinea cu realidad.
2. Haya perspectiva, pero evita culpa
Una bes bo a reconoce e emocion, purba di pone e situa- Una bes cu e prome dolor a baha, puntra kico bo por siña.
Bo a siña algo nobo di bo mes? Di loke bo ta realmente
kier? Kisas e situacion a revela un necesidad pa ahusta
bo metanan, desaroya habilidadnan nobo, of simplemente
acepta cu algun cos ta pafo di bo control.
4. Traha un plan nobo
E ultimo paso ta pa cambia bo enfoke for di pasado pa
futuro. Esaki no ta nifica forsa bo mes pa “super’e” mesora.
E ta nifica tuma pasonan chikito y practico pa recupera bo
sentido di control. Esaki por ta algo simpel manera revisa bo
CV, plania un koffie cu un mentor, of stipula un meta nobo y
mas chikito. Tuma accion, no importa con chikito, ta e anti-
doto pa sinti bo indefenso.
Finalmente, resiliencia no ta trata di evita desapunto; e ta
trata di move atraves di dje efectivamente. Door di reconoce
e dolor, haya perspectiva, y scoge pa tuma accion, bo ta
converti un decepcion den un trampolin pa crecemento.

