Page 8 - HOH
P. 8

12 SALUD                                                       AWEMainta                                            Diahuebs, 23 October 2025





                                                   Nabegando decepcion di bida:

        Maneranan saludabel pa lidia cu desapunto







       DESAPUNTO ta un experiencia humano universal. E ta e
       sintimento incomodo, pisa, cu ta baha riba nos ora nos real-

       idad no ta cuadra cu nos speransa y expectativanan. Sea ta
       un promocion perdi na trabou, un relacion cu no a funciona,
       of un meta personal cu bo no por a alcansa, e forma con bo
       ta lidia cu desapunto ta un componente critico di nos bien-

       estar personal.


       Mientras cu nos no por evita di wordo decepciona, nos por
       controla con nos ta reacciona. Laga desapunto keda kima

       por hiba na frustracion, rencor, of hasta depresion. Maneh’e
       di forma constructivo, sin embargo, ta crea resiliencia.
                                                                                  cion den contexto. Hopi biaha, nos reaccion inmediato ta pa
       Aki tin algun manera saludabel pa nabega e decepcionnan                    “catastrofisa”—mira un solo contratiempo como un fracaso

       di bida.                                                                   total y permanente. Puntra bo mes: Esaki lo importa mes
                                                                                  hopi aki un siman? Aki un aña?
       1. Reconoce y valida bo sentimentonan
       E prome paso y e mas importante ta pa simplemente permiti                  E ta igualmente importante pa evita e “wega di culpa”, sea

       bo mes sinti e desapunto. E ta facil pa ignora e sintimento,               dirigi na bo mes of na otronan. Segun psicologonan clinico,
       bent’e un banda, of purba mesora di “mira e banda positivo.”               keda  fiha  riba  “kico a bay robes” of  “ken tin e culpa” ta
       Sin embargo, manera e American Psychological Association                   mantene bo pega den pasado. Enbes di esey, practica auto-
       ta nota, suprimi emocion hopi biaha ta haci nan mas fuerte.                compasion. Trata bo mes cu e mesun amabilidad cu bo lo

                                                                                  ofrece un amigo den e mesun situacion.
       Reconoce cu bo ta herida, tristo, of frustra. Desapunto ta un
       forma di luto—bo ta yorando e perdida di un futuro cu bo a                 3. Busca e les y ahusta
       imagina. Validando e sintimento aki (“Ta logico cu mi ta sinti             Desapunto, aunke doloroso, ta tambe un fuente poderoso

       asina”) ta e prome paso pa proces’e.                                       di informacion. E ta resalta loke nos ta balora y unda nos
                                                                                  expectativanan kisas no tabata alinea cu realidad.
       2. Haya perspectiva, pero evita culpa
       Una bes bo a reconoce e emocion, purba di pone e situa-                    Una bes cu e prome dolor a baha, puntra kico bo por siña.

                                                                                  Bo a siña algo nobo di bo mes? Di loke bo ta realmente
                                                                                  kier? Kisas e situacion a revela un necesidad  pa ahusta
                                                                                  bo metanan, desaroya habilidadnan nobo, of simplemente
                                                                                  acepta cu algun cos ta pafo di bo control.



                                                                                  4. Traha un plan nobo
                                                                                  E ultimo paso ta pa  cambia  bo enfoke for di pasado  pa
                                                                                  futuro. Esaki no ta nifica forsa bo mes pa “super’e” mesora.

                                                                                  E ta nifica tuma pasonan chikito y practico pa recupera bo
                                                                                  sentido di control. Esaki por ta algo simpel manera revisa bo
                                                                                  CV, plania un koffie cu un mentor, of stipula un meta nobo y
                                                                                  mas chikito. Tuma accion, no importa con chikito, ta e anti-

                                                                                  doto pa sinti bo indefenso.


                                                                                  Finalmente, resiliencia no ta trata di evita desapunto; e ta
                                                                                  trata di move atraves di dje efectivamente. Door di reconoce

                                                                                  e dolor, haya perspectiva, y scoge pa tuma accion, bo ta
                                                                                  converti un decepcion den un trampolin pa crecemento.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13