Page 4 - bon-dia-aruba-20200701
P. 4
A4 LOCAL
Diaranson 1 Juli 2020
Venezolanonan indocumenta vulnerabel pa abuso
DIMAS no tin bista cla riba paradero di peticionario di asilo
limpiesa, haci cuminda. “Mi “Realidad ta cu si no bin un
tabata traha siete dia pa si- areglo, hopi di nos ta scondi y
man, tin biaha te 11or di ano- toch ta busca manera pa haya
chi. Un biaha te hasta te 4or entrada. Nos mester come.
di mainta y asina mes lanta Ami ta purba sobrevivi ha-
un rato despues pa prepara ciendo trabou domestico, a
desayuno.” E experiencia di pesar di e abusonan cu hopi
Maite na e famia aki tabata un biaha ta pasa na man di otro.
pesadiya, y e ta bira emocional Pero no tur hende ta manera
y yora ora di corda e maltrato mi. Tin ta bay den direccion
cu el a ricibi. “E ta manera robes.” Y en todo caso, hopi
ora bo ta mira den novela, y e ta sigui vulnerabel pa hopi
forma con ta trata e empleado abuso den man di dunadonan
di cas manera cu e no ta bal di trabou cu sa cu nan no tin
nada como hende.” Y final- forma pa entrega keho.
mente ora cu Maite no por
a wanta mas y a dicidi di bay, Hecho ta cu Maite awor ta
e dunado di trabou ademas a na Aruba, dos luna despues
dicidi pa desconta camisanan di a ricibi notificacion di DI-
supuestamente daña for di su MAS cu e no mester acudi
salario. mas, pero sin claridad kico
e mester haci. Mas ainda, e
Venezuela no ta opcion mes no sa kico autoridadnan
Pa Maite, bolbe Venezuela no di Aruba tin pensa di haci
ta un opcion. No tin entrada, cune. “Nan no ta interesa pa
no tin ningun perspectiva. sa unda mi ta.” Su speransa ta
Pero keda Aruba sin e opor- pa toch haya ayudo pa medio
tunidad di traha, sin derecho di UNHCR, y en todo caso,
“Bo no ta bin na remarca otro trabou domestico. Y pa Pasobra ya Maite no por a algun tampoco ta e vision cu no bolbe Venezuela.
pa asilo y bo no mester compens’e, Maite tabata rici- keda na su amiga cu a abusa e hoben gradua den Business
acudi na nos mas.” Esey bi 600 florin pa luna. “Pero a di su trabou. Keda sin busca Administration tabatin. “Na Bon Dia Aruba a tuma contacto
locual ‘Maite Garcia’, 26, cambio mi mester a paga 400 trabou no tabata un opcion. mei, DIMAS a manda mi un cu e oficina di UNHCR na Aru-
a haya di tende di DIMAS. florin pa luna pa por a keda “Asina hopi Venezolano a e-mail cu ya mi no ta bay haya ba, y nan ta preocupa cu e desa-
Maite, cu no ta su nomber na su cas,” Maite a conta. haya nan mes ta busca trabou un cita pa papia cu nan riba royo aki, y kier yuda. Pero mas
di berdad (redaccion con- Pues, de hecho, Maite tabata den forma ilegal. Ki otro for- mi peticion di asilo. Ma haya no por a bisa. Ta pendiente infor-
oce nomber) ta di e miles brinda un servicio domestico ma tin?” Maite a bisa. e e-mail na mei, y e carta mes macion di e coordinado regional
di Venezolano cu ta na pa apenas 200 florin pa luna. tabata fecha april. Mas nan di UNHCR cu ta na Corsou
Aruba den forma ilegal. Condominio no a bisa mi.” E hoben e ora pa atende Bon Dia Aruba riba
Miles cu no ta ricibi sosten Asilo Y ta e hecho cu e personanan a tuma contacto cu e oficina e caso di Maite y e otronan cu a
financiero, pero supues- Despues a bin e yamada di aki ta traha den e circulo ile- local di United Nations High pidi asilo.
tamente no ta permiti pa DIMAS pa brinda Venezo- gal ta haci nan vulnerabel pa Commissioner for Refugees,
traha. lanonan indocumenta opcion abuso. Maite a logra haya tra- UNHCR y te ainda ta ward- Tambe a tuma contacto cu oficina
pa registra pa asilo. Maite bou pa dia via companianan di ando forma con e oficina aki di DIMAS, pero despues di a
‘Maite’ ta trahando los. A tambe a bay. “Mi no a pidi servicio cu ta haci apartamen- por yud’e. yama henter merdia, no tabatin
pesar cu e no ta permiti. E asilo ora mi a drenta. Ma kere tonan/condominionan limpi. ni un operado pa contesta telefon.
hoben gradua di universidad cu e situacion di trabou lo ta- “Tur e condominio grandi,
na Venezuela a bin Aruba cu bata manera mi amiga a sigu- manera Oceania, Oasis, casi
avion na comienso di 2019, ra mi. Pero ora cu nos a haya tur ta opera manera hotel. Y
despues cu su amiga na Aruba oportunidad pa pidi asilo, ma nan ta busca servicio di com-
a bis’e pa bin. “El a convence haci uzo di esey. Sinembargo, panianan cu generalmente ta
mi pa bin Aruba, cu aki lo mi ami a bay cu e impresion cu den man di un persona. Ta e
haya trabou sin problema,” mi lo a haya un cita pa splica persona aki e ora ta busca tra-
Maite a conta. “Mi tata mes mi situacion. Pero e dia ey, hadonan pa haci e cambernan
ta na Merca y a manda busca a cambia e protocol y locual limpi. Nos tabata haya uni-
mi ruman chikito for di Ven- mester a haci ta pa haci cita form pa bisti, pero no tabata
ezuela. Pero ami tabata mayor via e website di DIMAS. Y permiti pa uza nan riba caya.”
di edad caba y mi no por a bay berdad mi a haya e cita, pero Maite tabata ricibi un averahe
Merca.” Manera hopi otro, e djis pa yena e formularionan di 1000 florin pa luna, y no
motibo cu Maite a laga Ven- di asilo y lo a yama mi pa tabata kita nada di dje. Pero e
ezuela ta pa motibonan eco- bolbe pa un combersacion.” ta conta si di otro cu si tabata
nomico. Y ta net e motibo ey Maite a solicita pa e asilo dia paga AOV, AZV, SVB, pero
ta dificulta su situacion awor 20 di september 2019 y riba cu e compania mas bien no
aki. october 25 a haya unica- tabata entrega e sumanan aki
mente su formulario como na e instancianan.
Amiga prueba cu el a pidi asilo. “Mi
Su amiga na Aruba ta legal- mester a acudi regularmente Pandemia
mente riba e isla y ta casa. na DIMAS pa mustra cu mi E ‘shutdown’ na maart 2020
Pues, Maite a bisa cu e no ta- ta cumpli, pero sin fecha pa a pone un fin na e trabou-
batin motibo pa duda, ora cu haya e combersacion. Mi a nan den condominio. No
su amiga tabata ward’e pafo haya e formulario pa mus- tabatin turista, y no tabatin
di aeropuerto. Pero e prome tra cu berdad mi a pidi asilo. trabou. Pero ‘suerte’ a toca
señal di complicacion a bin Sinembargo, DIMAS a en- Maite cu a logra haya un tra-
un a dos dia despues. Paso- fatisa cu mi, cu articulo 19, bou como domestico na un
bra e amiga a pidi Maite pa inciso 6 di e Toelatingsbesluit famia na Noord. Door di e
cuida su yiunan p’e, mientras no ta aplica pa mi, cu mi no ‘shelter in place’ e mester a
cu e tabata bay traha. Pero e por traha.” biba cu e famia y su trabou
cuido di yiu a bin hunto cu Y aki ta unda e dolor ta sinta. tabata pa mantene cas, haci