Page 32 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

NÖTR GÜN ÇİLEKLERİ İLE YAZ-SONBAHAR ÇİLEK ÜRETİMİ

1*
1
Prof. Dr. Leyla DEMİRSOY Adis LIZALO
1 Ondokuz Mayis Universitesi, Ziraat fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Samsun

demirsoy@omu.edu.tr

Giriş

Çiçek oluşumu için fotoperiyodik gereksinimlerine göre çilekler kısa gün, uzun gün

ve nötr gün çilekleri olarak sınıflandırılır (5). Günümüzde yetiştirilen çileklerin çoğu kısa

gün çeşitleridir. Çiçek tomurcuğu başlangıcı için özel fotoperiyodik koşullara ihtiyaç
duymayan nötr gün çilekleri sezon dışı üretim için uygundurlar. Son yıllarda yaz ve sonbahar

aylarında taze çilek üretimine olanak sağlamaları nedeniyle ticari çilek yetiştiriciliğinde nötr

gün çilek çeşitlerinin kullanımı büyük ilgi görmektedir. Erken ilkbaharda dikilen nötr gün
çilekleri, kısa gün çileklerinin üretim sezonunun sonuna doğru meyve üretimine başlar ve

yaz ve sonbahar ayları boyunca meyve vermeye devam eder. Dünyada nötr gün çeşitlerinin
kullanımı nispeten yeni olup, ticari çilek üretiminde kullanımları 1980'lerde Kaliforniya

Üniversitesinde gün-nötr özelliğinin ticari octoploid çileklere aktarımından sonra

yaygınlaşmaya başlamıştır. Gün nötr çilekleri üzerindeki araştırmalar nispeten yeni olduğu
için yaz-sonbahar üretimi amacıyla kullanımlarına ait bilgiler de sınırlıdır. Yaz-sonbahar

çilek üretimindeki başarı, belirli çeşitler için uygun yönetim pratiklerinin iyi bilinmemesi
nedeniyle tutarsız olmaktadır. Nötr gün çilekleriyle sezon dışı çilek üretimi konusunda

uygun dikim zamanı, fide materyali, kültürel işlemler, çeşit seçimi, yüksek yaz

sıcaklıklarının yönetimi gibi konularda bilgi eksiği vardır ve araştırmalara ihtiyaç
duyulmaktadır. Üreticiler için yaz-sonbahar çileği, kısa gün çileklerinin hasat sezonunun

bittiği, böylece pazarda çileğin kalmadığı yaz-sonbahar aylarında yüksek fiyatlı ürün
anlamına gelir. Bu nedenle üreticilerin nötr gün çeşitleriyle sezon dışı çilek üretimine ilgileri

giderek artmaktadır. Bu çalışmada nötr gün çilekleriyle yapılan yaz-sonbahar meyve
üretiminde dikim zamanı, dikim materyali, çiçek koparma, çeşit seçimi, yüksek sıcaklık

yönetimi, sezon dışı üretimde örtüaltı sisteminin kullanımı gibi konular değerlendirilecektir.

Dikim Zamanı

Çilekte dikim iklime, kullanılan fide tipine, yetiştiricilik amacına (erkenci veya sezon

dışı üretim) bağlı olarak yılın farklı zamanlarında yapılabilir. Son yıllarda dünyada nötr gün