Page 41 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP
P. 41
Üniversitesi Ziraat Fakültesinde, ülkemizde yetiştiriciliği giderek popüler olan nötr gün
çileklerinin yüksek sıcaklıklardaki büyüme ve meyve verme davranışları ile bunların yüksek
sıcaklığa toleranslarının belirlenmesi konusunda çalışmalar başlatılmıştır.
Örtüaltı Yetiştiriciliği
Çilek yetiştiriciliğinde en yaygın kullanılan örtüaltı yapıları yüksek tünellerdir. Yüksek
tüneller çilekleri yağmurdan korur, erkencilik sağlar, pazarlanabilir verimi artırabilir, raf
ömrünü önemli ölçüde iyileştirebilir; yüksek tüneller altında yabancı ot mücadelesi
kolaylaşır, hastalıkların şddeti azalır, hasat sezonu kış-erken ilkbahar ve sonbahar aylarına
kadar uzayabilir.
Hasat sezonunun sonbahar aylarına uzatılması, nötr gün çeşitlerinin kullanımı ve
sıcaklık kontrolü ile sağlanabilir. Nötr gün çilekleri ile yaz-sonbahar üretiminde yüksek
tüneller kullanılabilir. Tünel içerisinde toprak hazırlığı her an yapılabildiği için frigo
bitkilerle ilkbahar dikimlerine imkan tanır. Erken ilkbahar ve geç sonbaharda düşük
sıcaklıklara karşı etkili bir koruma sağlar (açık araziye göre 4,2 °C artış) (26). Uygun bir
havalandırma sistemi, yaz döneminde optimum bir büyüme çevresi elde etmek için kritik
öneme sahiptir. Yazın en sıcak aylarında tünellerde plastik örtülerin gölge örtüleriyle
değiştirilmesi, sıcaklık yönetiminde diğer etkili bir yöntemdir.
Gude vd. (10) ABD’de Kansas’da, yüksek tünellerde ilkbahar dikimi ile nötr gün
çeşitlerinin hasat sezonunu uzattığı bildirilmiş, üretimin başarısında çeşit seçiminin önemine
dikkat çekilmiştir. Ayrıca yüksek meyve verimi ve kalitesi elde etmek için dikim tarihleri ve
kullanılan bitki materyalleri ile ilgi araştırmalara ihtiyaç duyulduğu belirtilmektedir. Orde
ve Sideman (23) alçak tünellerde ilkbaharda frigo bitkilerle yapılan dikimlerde
pazarlanabilir verimin artmadığını ancak toplam üretimdeki yüzdesinin arttığını
belirlemiştir.
Sonuç
Nötr gün çilek çeşitleri hasat sezonunu uzatma ve yüksek verim potansiyeline sahiptir.
Bu çeşitlerle sezon dışı üretim, yüksek ürün fiyatları nedeniyle üreticiye cazip gelmektedir.
Ülkemizde güney bölgelerde sahil bandında kısa gün çeşitleriyle kasım-haziran arasında
erken sezon üretimi, kuzey bölgeler ve yüksek rakımlı alanlarda nötr gün çilekleriyle
haziran-kasım arasında sezon dışı veya geç sezon üretimi ile yılboyu çilek üretimi
yapılabilir.
Nötr gün çeşitlerini kullanarak yaz-sonbahar yetiştiriciliği ile hasat sezonunu geç
sonbahara kadar uzatmak için ülkemizde uygun yetiştirme alanları bulunmaktadır. Nitekim