Page 32 - thphanvantriq1_1105581_1ho-chi-minh-bien-nien-tie

32

Trăm điều phải có thần linh pháp quyền.

Tám xin được cử nghị viên,

Qua Tây thay mặt giữ quyền thổ dân.

Tám điều cặn tỏ xa gần,

Chứng nhờ vạn quốc công dân xét tình.
- Tư liệu lưu tại Trung tâm lưu trữ hải ngoại (CAOM) tại Ai xen Provence
(Pháp), Hồ sơ SPCE/364.

Tháng 7

Nguyễn Ái Quốc chuyển đến nhà số 6 phố Vila đê Gôbơlanh (Villa des Gobelins),
Quận 13, Pari, ở chung với Phan Văn Trường và Phan Châu Trinh.

Trong tháng, Nguyễn Ái Quốc viết bài Tâm địa thực dân nhân đọc trên tờ Thông
tin thuộc địa, một bài báo khá dài của “một chàng thực dân đã muốn dùng bản Yêu
sách của nhân dân An Nam để mở một cuộc tấn công gián tiếp vào chính sách của
ông Anbe Xarô, Toàn quyền Đông Dương”.

Bằng giọng văn châm biếm sắc sảo, cách lập luận chặt chẽ, đanh thép, tác giả đi sâu
phân tích một số đoạn trong bài báo của “chàng thực dân” đó để vạch trần cái tâm
địa của bọn thực dân cho dù nó đã được che đậy một cách khéo léo và “chỉ cho ông
thấy rằng cái chân lý theo tâm địa của ông, cái chân lý theo quan niệm của bọn thực
dân thù ghét dân bản xứ, không có gì là giống với chân lý của chúng tôi…, cũng
như không có gì là giống với chân lý theo quan niệm của những người Pháp tốt ở
nước Pháp cả”.
- Báo cáo của mật thám Đơvedơ. Bản chụp lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t.1, tr.1 -
5.

- Tư liệu của Cục Lưu trữ Pháp. Bản chụp lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

- Báo cáo (từ ngày 18 đến ngày 28-11-1919) của Pie Ghétxđơ (Pierre
Guesde), Tổng thanh tra kiểm soát người Đông Dương tại Pháp. Bản chụp lưu tại
Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Tháng 8, ngày 2

3
Bài viết Vấn đề dân bản xứ của Nguyễn Ái Quốc, đăng trên báo L' Humanité .
Bài báo nhắc lại những nội dung chính của bản Yêu sách của nhân dân An Nam gửi
Hội nghị Vécxây hồi tháng 6-1919, khẳng định nguyện vọng đó của nhân dân Việt
Nam là chính đáng; đồng thời tố cáo, lên án chính sách cai trị, những thủ đoạn đàn
áp, cướp bóc của thực dân Pháp ở Đông Dương và tin tưởng rằng nhân dân tiến bộ
Pháp sẽ đồng tình, ủng hộ cuộc đấu tranh vì tự do và công lý của nhân dân Việt
Nam.

- Báo L'Humanité, ngày 2-8-1919.