Page 50 - thphanvantriq1_1105581_1ho-chi-minh-bien-nien-tie
P. 50
50
- Báo cáo của mật thám Giôxenmơ (Josselme). Bản chụp lưu tại Bảo tàng
Hồ Chí Minh.
Tháng 7, sau ngày 17
Nguyễn Ái Quốc đọc tác phẩm của V.I. Lênin: Sơ thảo lần thứ nhất những luận
cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa, đăng trên báo L'Humanité, số ra ngày
16 và 17-7-1920. Trong văn kiện này, Lênin phê phán mọi luận điểm sai lầm của
10
những người cầm đầu Quốc tế II , về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa, lên án
mạnh mẽ tư tưởng sô vanh, tư tưởng dân tộc hẹp hòi, ích kỷ, đồng thời nhấn mạnh
nhiệm vụ của các Đảng Cộng sản là phải giúp đỡ thật sự phong trào cách mạng của
các nước thuộc địa và phụ thuộc, nhấn mạnh sự đoàn kết giữa giai cấp vô sản các
nước tư bản với quần chúng cần lao của tất cả các dân tộc để chống kẻ thù chung là
đế quốc và phong kiến.
Tác phẩm của Lênin đã giải đáp cho Nguyễn Ái Quốc con đường giành độc lập cho
dân tộc và tự do cho đồng bào. Sau này, khi kể lại sự kiện quan trọng đó, Người đã
nói: "Luận cương của Lênin làm cho tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng
biết bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tôi nói
to lên như đang nói trước quần chúng đông đảo: Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ!
Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!
Từ đó, tôi hoàn toàn tin theo Lênin, tin theo Quốc tế III".
- Báo L'Humanité, ngày 16 và 17-7-1920.
- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1996, t.10, tr.126.
Tháng 8, ngày 21
Nguyễn Ái Quốc ốm, phải vào nằm điều trị tại Bệnh viện Côsanh (Cochin).
- Mật báo của Đơvedơ. Tài liệu lưu tại Trung tâm lưu trữ hải ngoại (CAOM)
tại Aix en Provence, Hồ sơ SPCE/372.
- Lê Thị Kinh: Phan Châu Trinh qua những tư liệu mới, Nxb. Đà Nẵng,
2003, t.II, tr.109.
Tháng 8, ngày 24
Nguyễn Ái Quốc đến nhà số 6 phố Buyô (Buot) tìm người chủ gian hàng mà Phan
Châu Trinh đã thuê để đặt xưởng ảnh.
- Báo cáo của mật thám Đơvedơ. Bản chụp lưu tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Khoảng cuối tháng 8
Nguyễn Ái Quốc tham dự cuộc mít tinh lớn do Đảng Xã hội Pháp tổ chức tại rạp
xiếc Mùa Đông (Pari) để nghe Mácxen Casanh và L.O. Phơrốtxa (L.O. Frossaard),
đại biểu vừa được Đảng cử đi Nga về báo cáo những vấn đề liên quan đến Quốc tế
III.
- Giắc Đuyclô: Những ngày Pari. In trong tập Bác Hồ ở Pháp, Nxb. Văn
học, Hà Nội, 1970, tr.27 - 28.