Page 79 - thphanvantriq1_1105581_1ho-chi-minh-bien-nien-tie

79

Nguyễn Ái Quốc dự Đại hội Đảng Cộng sản vùng Xen tổ chức tại Phòng họp của
thị xã Môngtơrơi (Montreuil).

Nguyễn Ái Quốc dự lễ truy điệu Luidơ Misen (Louise Michel) tại nghĩa trang
Lơvaloa Perê (Levallois Perret) cùng với nhóm Xã hội để tưởng nhớ người quá cố.

- Thu Trang: Nguyễn Ái Quốc ở Pari (1917 - 1923), Nxb. Chính trị quốc
gia, Hà Nội, 2002, tr.237.

Tháng 3, ngày 18

Truyện ngắn ký bút danh CULIXE (Người phu kéo xe) dịch giả Nguyễn Ái Quốc,
nhan đề Rủi ro (đầu đề phụ Cảnh sinh hoạt của thợ thuyền An Nam) đăng trên
báo L'Humanité.
Câu chuyện kể về nỗi long đong, khốn khổ của một người cu li kéo xe bản xứ đi
kiếm khách dưới cái nắng đổ hột của xứ Nam Kỳ. Anh ta đã hý hửng khi gặp được
"một cha đạo đáng kính", nhưng lại phải bỏ chạy vì "con người thánh thiện ấy lại
muốn đặt chân lên mông tôi". Anh ta gặp được vị khách thứ hai - đó là một ông
Tây, một thuỷ thủ lão luyện, "một người tốt bụng chẳng hề mặc cả giá cả", nhưng
đến nơi, vị khách đã bỏ đi, tỉnh bơ, chẳng hề có ý định trả thù lao", và khi người cu
li xe đòi hắn trả tiền thì "tay phải hắn thò vào túi và rút ra một... khẩu súng lục, vũ
khí của văn minh, rồi hùng hồn thét lên: Pan! Pan!". Lại một lần nữa xôi hỏng bỏng
không!

Thông qua câu chuyện, tác giả muốn nêu lên tình cảnh sinh hoạt của thợ thuyền An
Nam.

- Báo L'Humanité, ngày 18-3-1922.

- Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995, t.1, tr.55
- 57.

Tháng 4, ngày 1
Báo Le Paria do Nguyễn Ái Quốc - một trong những người sáng lập, ra số đầu tiên.

Tờ báo được in trên khổ giấy 36 x 50cm.

Phía trên, bên cạnh tên chính của tờ báo bằng chữ Pháp: Le Paria còn có tên báo
bằng chữ Arập ở bên trái và chữ Hán ở bên phải: Lao động báo.

5)
Tiêu đề của báo là Diễn đàn của các dân tộc thuộc địa .
Địa chỉ của tờ báo: số 16 phố Giắccơ Calô (Jacques Calot), Pari VI .
6)
Số 1 có đăng Lời kêu gọi, nêu rõ mục đích tôn chỉ của tờ báo: Báo Le Paria ra đời
do sự thông cảm chung của các đồng chí ở Bắc Phi, Trung Phi và Tây Phi thuộc
Pháp, ở Mađagátxca, ở Đông Dương, Ăngti và Guyannơ.

Báo Le Paria tố cáo sự lạm quyền về chính trị, độc đoán về hành chính, bóc lột về
kinh tế mà nhân dân trên các lãnh thổ rộng lớn ở hải ngoại là nạn nhân. Báo kêu gọi
họ đoàn kết lại để đấu tranh cho sự tiến bộ về vật chất và tinh thần của chính họ, hô