Page 12 - 09153309_okumakulturu_kulturveedebiyatbulteni

18 MART 2025 / VESSELAM GAZETESİ ÖZEL SAYI / 4 ÇANAKKALE MEKTUPLARI

Çanakkale Savaşları’nın Eğitim ve Öğretim Üzerindeki Etkisi: İstanbul Sultânîsi Örneği

İstanbul Sultanisi (İstanbul Erkek Lisesi) öğrencilerinden
50 öğrenci de gönüllü olarak Çanakkale Cephesine
katılmak amacıyla başvuruda bulunmuş, geride kalanlar,
cepheden dönecek yaralı arkadaşları için okulu revir
haline getirmişlerdi.

O dönemde İstanbul Erkek Lisesi, günümüzde Saint
Benoit Fransız Lisesi olarak kullanılan Karaköy
Kemeraltı Caddesindeki binada eğitim vermekteydi. Bir
bölümü hastaneye, revire çevrilerek sarıya boyanmıştı.
Gençler ve liseli öğrencilerden oluşan bu gönüllüler kısa
bir eğitim için Halıcıoğlu’ndaki karargâha gönderilmiş,
orada kısa bir talime-eğitime tabi tutulmuşlardı. Bu
gençler, Çanakkale’ye vardıklarında 2’nci Tümene dâhil
olmuşlardı.

Cepheye vardıklarında lise öğrencilerinin kolunda sarı,
tıbbiyelilerin kolunda da beyaz kurdele bağlıydı. 19
Mayıs taarruzunda, hedef olmamaları için kurdeleleri
çıkarmaları emredilmişti.

18-19 Mayıs gecesi Anzaklara karşı yapılan taarruz çok
kanlı cereyan etti, 2’nci Tümenin çoğu öğrenci olan
Genç ve okul çağındaki nüfusun askere alınmasına ilişkin gençleri şehit olmuş, siperlerde sadece sarı kurdelelerine
kanun çıkarılması, Çanakkale Savaşlarında öğrencilerin yazdıkları şu mukaddes ibare kalmıştı:
de yer aldığının en büyük göstergesi olup, bu yıllarda
birçok lisenin öğrenci sayısı oldukça azalmış, hatta “İstanbul Lisesi Vatan Sağ Olsun”
eğitime ara verilmek zorunda kalınmıştır.

Örneğin, 1887 yılında eğitim hayatına başlayan Sivas Çanakkale Savaşı’na gönüllü olarak katılan 50 İstanbul
Lisesi’nin tüm son sınıf öğrencilerinin Çanakkale Sultanisi (İstanbul Lisesi) öğrencisinin şehit düştüğü
haberi okula ulaşınca, geride kalan öğrenciler
Savaşı’na gönüllü olarak katılmaları neticesinde okul,
1915 yılında mezun verememiştir. arkadaşlarının anısına, okulun kapılarını ve pervazlarını
siyaha boyamışlardı.
Aynı şekilde Çanakkale, İstanbul, Galatasaray, Vefa,
Bursa, Edirne, Kastamonu, Ankara, Kayseri, Konya, Çanakkale Savaşları’nda geleceğin Türkiye’sini imar
İzmir, Bilecik, Bolu, Kütahya, Denizli, Trabzon edecek eğitimli bir gençlik kaybolup gitmiştir. Mustafa
Liselerinin öğrencilerinin de çoğunun gönüllü olarak Kemal Atatürk’ün: “Biz Çanakkale’ye bir Darülfünun
savaşa katıldıkları ve bunların büyük çoğunluğunun gömdük!” ve Sultan II. Abdülhamid’in: “Eyvah!
cepheden geri dönemedikleri ve mekteplerin o yıllarda Gözbebeklerim gitti!” şeklindeki haykırışları, bu durumu
mezun veremedikleri bilinmektedir. net bir şekilde ortaya koymaktadır.

 Sakin ÖNER, Vefa Lisesi 125. Yıl Anısına, Vefa Eğitim Vakfı Yayını, İstanbul, 1997.
 Cemile ŞAHİN, F. Rezzan ÜNALP, Çanakkale Savaşları’nın Eğitim ve Öğretim Üzerindeki Etkisi: Karesi İdâdîsi ve
Sultânîsi Örneği, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi SDU Sosyal Bilimler Dergisi Ağustos 2012, Sayı:26, ss.7-20.
 Halide ALPTEKİN, Bir Çanakkale Destanı Şehadetname, Yitik Hazine Yayınları, İstanbul, 2011, s. 496.
 “Çanakkale’nin Liseli Kahramanları” Milliyet Gazetesi, 17 Mart 2011.

SAYFA 12

Karşıyaka Hacı Fatma Bodur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tarih Bülteni