Page 11 - 09153309_okumakulturu_kulturveedebiyatbulteni

18 MART 2025 / VESSELAM GAZETESİ ÖZEL SAYI / 4 ÇANAKKALE MEKTUPLARI

Çanakkale Savaşları’nın Eğitim ve Öğretim Üzerindeki Etkisi: Karesi İdâdîsi ve Sultânîsi Örneği

Buna göre;
• 1914-1915 eğitim-öğretim yılından itibaren ilk
mezunlarını veren Karesi Sultânîsi’nde bu dönemde, tüm
sınıflardaki toplam öğrenci mevcudu 30726 kişi olup, “
bunlardan 14 tanesi şehâdetnâme alarak mezun olmuştur.
• 1915-1916 eğitim-öğretim yılında tüm sınıflardaki Mustafa Kemal Atatürk:
toplam öğrenci mevcudu 315 kişi olup, bunlardan 7 tanesi “Biz Çanakkale’ye bir
Darülfünun gömdük!”
şehâdetnâme alarak mezun olmuştur.
• 1916-1917 eğitim-öğretim yılında tüm sınıflardaki
toplam öğrenci mevcudu 270 kişi olup, bu dönemde, savaş
nedeniyle okulun onuncu, on birinci ve on ikinci
sınıflarında talebe bulunmadığından, sınıflar dokuzdan
başlamış ve bu yıl mezun verilememiştir.
• 1917-1918 eğitim-öğretim yılında tüm sınıflardaki toplam
öğrenci mevcudu 290 kişi olup, bu dönemde, yine savaş Karesi Sultânisi’nden savaşa katılmak üzere gönüllü
nedeniyle bu yıl da mezun verilememiştir. olarak Çanakkale’ye giden öğrenciler sadece yukarıda
• 1918-1919 eğitim-öğretim yılında tüm sınıflardaki toplam saydıklarımızla sınırlı değildir. Ayrıca bunların dışında,
öğrenci mevcudu 216 kişi olup, bunlardan 2 tanesi Balıkesir Erkek Muallim Mektebi’nden (Necatibey
şehâdetnâme alarak mezun olmuştur. Öğretmen Okulu) ve Karesi Sultânisi izcilerinden de çok
• Karesi Sultânîsi, 1919-1920 eğitim-öğretim yılında, sayıda öğrenci savaşa katılmıştır.
dokuz sınıf olarak düzenlenmiş ve nehârîye çevrilmiştir. Bu
eğitim-öğretim yılında tüm sınıflardaki toplam öğrenci Çanakkale Savaşları sırasında gerçekten önemli
mevcudu 128 kişi olup, bunlardan 3 tanesi şehâdetnâme hizmetlerde bulunan izci topluluklarından birisi de,
alarak mezun olmuştur. Karesi Sultânîsi İzcileridir.
• 1920-1921 eğitim-öğretim yılında tüm sınıflardaki toplam
öğrenci mevcudu 123 kişi olup, bunlardan 5 tanesi Balıkesir’de ilk izcilik faaliyetleri, 1913 yıllarında Edirne
şehâdetnâme alarak mezun olmuştur. ve Niğbolu İdâdîlerinden 25 kişilik izci grubunun
• 1921-1922 eğitim-öğretim yılında tüm sınıflardaki toplam gelmesi ile başlamış olup, babaları Balkan Savaşı’nda
öğrenci mevcudu 93 kişi olup, bunlardan 4 tanesi şehit düşen ve Edirne İdâdîsi’nden Karesi Sultânîsi’ne
şehâdetnâme alarak mezun olmuştur. nakledilen bu 25 izci öğrencinin de tamamı gönüllü
• 1922-1923 eğitim-öğretim yılında tüm sınıflardaki toplam olarak Çanakkale’ye gitmiş ve cephede şehit olmuşlardır.
öğrenci mevcudu 176 kişi olup, bunlardan 6 tanesi .
şehâdetnâme alarak mezun olmuştur. Karesi Sultânisî’nin Çanakkale Savaşlarındaki yardımı,
sadece öğrencilerinin savaşa katılması ile sınırlı
Görüldüğü gibi, umumi savaş ortamı ve öğrencilerin savaşa kalmamış olup, imkânlar ölçüsünde maddi yardım da
katılmaları nedeniyle, 1916-1917 ve 1917-1918 yılları yapılmıştır. Örneğin, okulda çeşitli müsamereler
arasında mezun verilememiştir. Ayrıca, önceki dönemlerde düzenlenerek, bunlardan elde edilen gelirler, okula başka
de her ne kadar mezun verilmişse de, bu mezunlar da illerden nakil gelmiş olan kimsesiz ve fakir öğrencilerden
sonradan savaşa katılmışlardır. Buna göre, sâlnâmeden de askere gidenlere verilmiştir. R.1331(1915) tarihli Karesi
ismini öğrenebildiğimiz kadarıyla, 14 kişi olarak ilk Gazetesi’nde yer alan habere göre, bu tarihte Sultânî’de
mezunlarını veren Karesi Sultânisi’nde (R.1330-1331) yapılan bir gösteri sonucunda elde edilen gelirle,
1914-1915 eğitim öğretim yılında itibaren mezun olması öğrenciye 1930 kuruşluk yardım yapılmıştır.
gerekenlerin hepsi şehit olmuştur.

 İsmail Hakkı bin Mehmed Lâtif, a.g.e., s.127-131
 Cemile ŞAHİN, F. Rezzan ÜNALP, Çanakkale Savaşları’nın Eğitim ve Öğretim Üzerindeki Etkisi: Karesi İdâdîsi ve
Sultânîsi Örneği, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi SDU Sosyal Bilimler Dergisi Ağustos 2012, Sayı:26, ss.7-20.

SAYFA 11

Karşıyaka Hacı Fatma Bodur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tarih Bülteni