Page 39 - Skolski casopis - ju os sutjeska
P. 39
Nauka i matematika - Science and mathematics
Školski naučnoistraživački časopis - School science and reserach journal Broj 1 – Volume 1 jun 2020.
Slika 1. Glukoza Foto: healthweb Shema 1. Strukturna formula glukoze
Glukoza je slatkog ukusa, a neophodna je za organizam jer se prilikom njene razgradnje u
ćelijama, oslobađa velika količina energije koja je potrebna za mnoge životne funkcije.Pošto ćelije
zbog manjka insulina ne mogu da preuzmu glukozu, to dovodi do toga da one ne mogu da nadoknade
izgubljenu energiju, te cio organizam počinje da osjeća slabost i malaksalost. Tada ćelije šalju signal
da im je potrebna dodatna energija na šta reaguje jetra pretvarajući rezerve glikogena u glukozu koja
prelazi u krv i odlazi do ćelija koje su poslale signal. Ali, ako i dalje postoji manjak insulina u krvi,
te iste ćelije neće moći da preuzmu glukozu iz krvi. Sa druge strane, povećanu količinu glukoze u
krvi, organizam doživljava kao opasnost te počinje uklanjati glukozu iz krvi putem mokraće uz veliku
količinu tečnosti. Otuda se javlja pojačan osećaj žeđi.
Fruktoza
Poznata je pod nazivom i voćni šećer. Slađa je od saharoze odnosno od belog šećera koja je
najkorišćenija u korekciji ukusa u industriji, ali i domaćinstvima. Ima energetsku vrednost, pa ne bi
trebalo da ga koriste gojazne osobe.
To je vrlo sladak šećer koji je dobro topljiv u vodi. U prirodi se nalazi zajedno sa glukozom u
slatkom voću i medu. Sa glukozom čini saharozu gdje se nalazi u D-furanoznom obliku.
Fruktoza je sastojak slatkih sirupa, poput kukuruznog fruktuznog sirupa koji se koristi za
zaslađivanje pića, poput onih gaziranih, pekarskih i mliječnih proizvoda, kao i druge prerađene hrane.
Ovakvi se zašećerni proizvodi povezuju s povećanim krvnim pritiskom, povećanom težinom,
dijabetesom, ali i lošim raspoloženjem, kao i osjećajem umora.
39