Page 153 - Przejdz_na_wyzszy_poziom_t1_flipingbook online

V. SMACZNIE I ZDROWO

Ćwiczenie 1
Przeczytaj poniższy tekst i spróbuj raz jeszcze odpowiedzieć na pytania w quizie.
Czy wiesz teraz więcej na temat polskiej kuchni?

Kuchnia (staro)polska
Wiele restauracji, barów, gospód chwali się serwowaniem dań kuchni polskiej.
Często jednak Polacy omijają takie miejsca i twierdzą, że niewiele mają one
wspólnego z prawdziwym polskim jedzeniem, a potrawy są przygotowywa-
ne pod turystów. Zarzucają pseudopolskiej kuchni windowanie cen prostych
i tanich potraw, a przede wszystkim udziwnianie oryginalnych przepisów, tak
jakby w prawdziwej postaci nie mogły się nikomu spodobać. Pierogi ruskie
posypane papryką, kotlety w sezamie, bigos z kluseczkami, gołąbki wegeta-
riańskie... wszystko to sprawia, że obcokrajowcy chcący poznać polską kuch-
nię wyrabiają sobie o niej, tak naprawdę w ogóle jej nie poznając, negatywną
opinię.
Rdzenna kuchnia polska jest dziedzictwem wielowiekowej tradycji. Typo-
we dla niej potrawy jadano zarówno w chłopskich chatach, w miastach, w szla-
checkich dworkach, jak i na królewskich stołach. W polskiej spiżarni znajdowały
się kasze, mąka pszenna i żytnia, groch, bób, suszone grzyby, kiszona kapusta
i ogórki, cebula, czosnek, rzepa, wołowina, wieprzowina i dziczyzna (solona i wę-
dzona), wędliny, słonina, sery, masło, jaja, miód, a także piwo i miód pitny. W sa-
dach rosły jabłonie, czereśnie, wiśnie i śliwy, później grusze, a następnie stopnio-
wo pojawiały się przybyłe z zagranicy nowinki.
Z przypraw najwcześniej zaczęto stosować w Polsce sól, którą wydobywano
w królewskich kopalniach (najstarsze z nich to Bochnia i Wieliczka). Wraz z poja-
wieniem się zamorskich podróży przybyły do Polski kminek i pietruszka, później
różne przyprawy korzenne. Początkowo jednak pojawiały się one tylko w bogat-
szych domach.
Chleb i sól od najdawniejszych czasów miały symboliczne znaczenie, ozna-
czały podstawę pożywienia, dostatek i oczyszczenie, ochronę. Chlebem i solą
witano gości i nowożeńców, wkładano je noworodkom do kołyski, mężatki no-
siły okruch chleba z solą zaszyty w koszuli, co miało zapewniać zdrowe potom-
stwo. Do dziś chleb i sól znajdują się w wielkanocnym koszyku. Chleb pieczono
w każdym domu, tradycyjnie na liściach kapusty lub chrzanu, a przed włoże-
niem do pieca robiono na nim znak krzyża. Dziś, gdy przejadło się tanie pieczy-
wo, wraca się do tradycji dobrego chleba.
Starszą niż chleb potrawą kuchni staropolskiej jest kasza. Jadano kaszę
gryczaną, jaglaną, pęczak (jęczmienną), gotowano z nich zupy, podawano
z mlekiem i ze skwarkami, z sosem, mięsami, grzybami. Polacy byli wielkimi
miłośnikami kasz, co uwieczniło kilka powiedzeń, m.in. „nie dać sobie w kaszę
dmuchać”, „kaszka z mlekiem” czy „nie dać się zjeść w kaszy”. Kasza nieco stra-
ciła na popularności wraz z pojawieniem się ziemniaków, jednak dzisiaj, gdy

153