Page 147 - Thai Heritage from Space_ebook

20 ํ 36’ N “ท่อปู่พระยาร่วง” คลองชลประทาน 17 ํ 34’ N
106 ํ 24’ E ในอดีตที่สําคัญต่อการทํานาบริเวณ 100 ํ 12 E
“กําแพงเพชร-สุโขทัย-ศรีสัชนาลัย”
และเป็นที่มาของการสร้างเมืองสุโขทัย
ศรีสัชนาลัย

บางขลัง

สุโขทัย

อันดามัน

อ่าวไทย คีรีมาศ

ทุ่งเมือง

บางพาน

N

กําแพงเพชร
05 ํ 12’ N 16 ํ 23’ N
96 ํ 46’ E 200 km. 99 ํ 15 E © GISTDA_2010

เกษตรกรรมท�านา

ประเทศไทยนี้อุดมสมบูรณ์ พื้นที่เกษตรกรรมท�านาและการชลประทาน กระจายไปทั่วผืนแผ่นดินไทย
ประเทศไทยมีธรรมชาติที่อ�านวยให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ทั่วไปทั้งแผ่นดิน ไม่น้อยกว่า ๘๗ ล้านไร่ โดยเฉพาะในพื้นที่ราบที่สามารถสร้างระบบจัดการน�้าเพื่อ
การตั้งถิ่นฐานจึงพบเห็นได้ทั่วไป ทั้งในบริเวณพื้นที่ราบกว้างและในบริเวณหุบเขา การท�านาต่อเนื่องกันเป็นพื้นที่กว้าง เรียกกันมาแต่อดีตว่า “นาเหมืองนาฝาย” คือ
ตราบเท่าที่มีพื้นที่สามารถใช้ประโยชน์ได้ในการเกษตรกรรมท�านา ซึ่งมีร่องรอยแสดง การชลประทานในปัจจุบัน นับเป็นปัจจัยส�าคัญในการตั้งถิ่นฐาน สร้างความเจริญ
ถึงภูมิปัญญาสืบทอดเป็นมรดกวัฒนธรรมบนผืนแผ่นดินไทยมายาวนานแต่อดีต เป็นบ้านเมืองขนาดใหญ่ต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน การท�านาบางแห่งยังคงเป็นไปตาม
จนถึงปัจจุบัน ดังปรากฏเห็นได้เด่นชัดในรูปถ่ายทางอากาศและภาพจากดาวเทียม ธรรมชาติอาศัยน�้าฝนตามฤดูกาล เรียกว่า “นาทางฟ้า” ค�าว่า “นาเหมืองนาฝาย” และ
ทั้งขนาดของพื้นที่และรูปแบบการท�านา เช่น การท�านาเหมืองนาฝายในที่ราบ “นาทางฟ้า” ปรากฏในจารึกก�าแพงเพชร พ.ศ. ๒๐๕๓ เมื่อ ๕๐๐ ปีมาแล้ว ความว่า

หรือนาขั้นบันไดบนลาดเนิน โดยมีความสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อมการตั้งถิ่นฐาน “...อนึ่งท่อปู่พระยาร่วง ท�าเอาน�้าไปเถิงบางพานนั้นก็ถมหายสิ้น และเขาย่อมท�า
ใช้เป็นหลักฐานและแนวทางในการส�ารวจศึกษาร่องรอย โดยใช้รีโมทเซนซิง ในการ นาทางฟ้า และหาท่อนั้นพบ กระท�าท่อเอาน�้าเข้าไปเลี้ยงนา ให้เป็น นาเหมืองนาฝาย
ติดตามหาแหล่งที่ตั้งถิ่นฐานในอดีต มิได้เป็น นาทางฟ้า...” แสดงให้รู้ถึงคลองชลประทานในอดีต “ท่อปู่พระยาร่วง”
ที่ส�าคัญต่อการท�านาบริเวณ “ก�าแพงเพชร-สุโขทัย-ศรีสัชนาลัย” และเป็นที่มา
ของการสร้างเมืองสุโขทัย

gricultural Farming

Thailand has a natural abundance of agricultural farmland and irrigation covering an area of at least 87 million rais across the country,
particularly, in the vast plains where the water management system was built for large farmland called “Na Muang Na Fai”,
which is a current irrigation. These factors are essential for settlement and further development into large cities.
Some farming called “Na Thang Fa” still depends on natural influences such as rainfall.

l 133 133