Page 146 - Thai Heritage from Space_ebook

 “ภูมิลักษณ์วัฒนธรรม”
่
มรดกทีจารึกไว้บนแผ่นดิน
่
การตั้งถินฐานในประเทศไทย  ผืนแผ่นดิน...มรดกถึงลูกหลานไทย
บ้านเมืองในปัจจุบัน

ความสมบูรณ์ของแผ่นดินถิ่นท�านา และแนวข่ายคมนาคมเป็นปัจจัย
ส�าคัญท�าให้เกิดภูมิปัญญาการตั้งถิ่นฐานในประเทศไทย ที่พัฒนาเป็นบ้านเมือง
ต่อเนื่องมาจากอดีตถึงปัจจุบัน นับเป็นมรดกทางภูมิปัญญาการตั้งถิ่นฐานและ
ปัจจัยวิสัยทัศน์ในการพัฒนาสร้างบ้านแปงเมืองต่อเนื่องไปในอนาคต

ปัจจุบันการตั้งถิ่นฐานของประชากร ๖๖ ล้านคน กระจายไปทั่วแผ่นดินไทย
ทั้งในบริเวณภูเขาหุบเขาในภาคเหนือ บริเวณที่ราบลุ่มแม่น�้าในภาคกลางจนถึงฝั่งทะเล
บริเวณที่ราบกว้างขวางสูงจากระดับน�้าทะเล รองรับด้วยชั้นหินทรายและหินเกลือ
ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และบริเวณที่ราบรอบอ่าวไทยจนถึงฝั่งทะเลอันดามัน
ผู้คนอยู่อาศัยรวมตัวกันเป็นชุมชนเรียกว่า “บ้าน” หรือ “เมือง” มีขนาดและความ
หนาแน่นแตกต่างกันในแต่ละชุมชน จัดการปกครองเป็นรูปแบบเทศบาล ได้แก่
เทศบาลต�าบล เทศบาลเมือง เทศบาลนคร และมหานคร

ในอดีตการตั้งถิ่นฐานตามที่ปรากฏให้เห็นเป็นหลักฐานแหล่งที่ตั้งชุมชน
โบราณในรูปถ่ายทางอากาศ ภาพจากดาวเทียม เรียกรวมกันว่า “ภาพโทรสัมผัส” หรือ
“ภาพรีโมทเซนซิง” (Remote sensing Image) ได้แก่ ก�าแพงเมือง-คูเมือง สระน�้า
บาราย เขื่อน คูคลองและถนนเป็นต้น พบกระจายทั่วไปในภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วประเทศ
มีความหนาแน่นในบริเวณลุ่มน�้ากกที่แม่น�้าโขงในภาคเหนือ บริเวณลุ่มแม่น�้ามูล-ชี
ในอีสาน รอบชายฝั่งชะวากทะเลในที่ราบลุ่มเจ้าพระยา และบริเวณชายฝั่งทะเล
อ่าวบ้านดอนถึงที่ราบรอบทะเลสาบสงขลา และลุ่มน�้าปัตตานีในภาคใต้ ชุมชนโบราณ
เหล่านี้ล้วนมีความสัมพันธ์กับที่ราบท�านา และเส้นทางคมนาคมทั้งสิ้น

บ้านเมืองในอดีต

S ettlements in Thailand

The abundance of farmland and its transportation conveniences are
important factors that encouraged settlement in Thailand, which has continually
developed into a country. Currently, its population of 66,000,000 is scattered over
a vast area including the mountains and valleys in the northern region,
the area from the river basins in the central region to the sea,
the large plateau supported by layers of sandstone and salt stone with an
average height above mean sea level in the northeastern region, and also the area
around the Gulf of Thailand to the Andaman coast. Thai people live together in
communities called “Ban” or “Muang” that are different from one another
in sizes and density, with municipal administrations including sub-districts,
towns, cities, and metropolitan municipalities.
It has been found that past settlements have spread across the country.
Populated areas included the Kok Basin of the Mekong River in the north,
the Chi-Mun Basin in the northeast, the areas around estuary coasts,
the area from the coast of Ban Don Bay to the plains around Songkhla Lake,
and Pattani basin in the south. These ancient communities
are all related to farmlands and transport routes.

132 132 l