Page 183 - Thai Heritage from Space_ebook

 “ภูมิลักษณ์วัฒนธรรม”
่
มรดกทีจารึกไว้บนแผ่นดิน
 ผืนแผ่นดิน...มรดกถึงลูกหลานไทย

“เวียงเหนือ” เป็นเมืองใหม่ตั้งอยู่บนฝั่งตะวันตกของแม่น�้าน่านห่าง
เวียงเหนือ 18 � 48’ N
อ�าเภอเมืองฯ จังหวัดน่าน 100 � 47’ E ขึ้นไปทิศเหนือของเมืองน่าน (เวียงใต้) ประมาณ ๒.๗ กิโลเมตร สร้างขึ้นภาย
หลังที่เมืองน่านประสบอุทกภัยท�าให้ส่วนด้านทิศใต้ของเมืองพังลง จึงคิดย้ายเมือง
ไปสร้างก�าแพงเมือง-คูเมืองใหม่บนเนินดินเป็นแบบเส้นตรงมุมเหลี่ยมล้อมรอบ
บริเวณ ๒ ชั้น ภายหลังย้ายเมืองกลับไปที่เดิม (เวียงใต้) พื้นที่ตอนเหนือของ
เวียงเหนือใช้สร้างเป็นสนามบิน

“เมืองน่าน” ก�าแพงเมือง-คูเมืองขุดล้อมรอบขอบเนิน ๒ แห่ง ตั้งอยู่ชิดกัน
แบ่งออกเป็นเมืองน่านส่วนเหนือ และเมืองน่านส่วนใต้ มีคันดินเชื่อมต่อระหว่าง
๒ เนิน ขอบคูเมืองด้านในสร้างเป็นก�าแพงอิฐทับซ้อนคูเมืองเก่า ขุดต่างระดับ
ระบายน�้าไปสู่แม่น�้าน่าน ขอบคูเมืองด้านนอกไม่พบร่องรอยก�าแพงดิน ยกเว้น
แนวคูเมืองน่านส่วนใต้ ซึ่งมีคันดินใช้ในการบังคับน�้าให้ไหลไปตามแนวคูลงสู่
แม่น�้าน่าน ส่วนทิศใต้ของเมืองถูกแม่น�้ากัดเซาะ ปัจจุบันใช้เป็นที่บ�าบัดน�้าเสีย

“เมืองภูเพียงแช่แห้ง” หรือ “เวียงแช่แห้ง” เป็นกลุ่มเมืองมีก�าแพงเมือง-
คูเมืองล้อมรอบแบบเมืองป้อมภูเขาแยกจากกัน ๓ เนิน เนินหลักเป็นที่ตั้ง “พระธาตุ
แช่แห้ง” มีส่วนขยายของเมืองลงสู่ที่ราบ คูขุดเป็นแนวผ่านบนเนินดิน ขอบเนิน
และในที่ราบ มีคันดินก�าแพงถมสองข้างใช้ประโยชน์ในการป้องกัน บางส่วนใช้
ในการระบายน�้า และบางส่วนใช้เก็บกักน�้า
“ภูเพียงแช่แห้ง” สร้างบนเนินขอบลานตะพักชั้นบนสุดและท�านาในลาน
ตะพักกลาง เป็นภูมิปัญญาการตั้งถิ่นฐานในอดีตที่เห็นได้ทั่วทุกแห่งในภาคเหนือ

N

18 � 46’ N 500 m.
100 � 46’ E © GISTDA_2012

เมืองน่ำน 18 � 47’ N เมืองภูเพียงแช่แห้ง 18 � 45’ N
อ�าเภอเมืองฯ จังหวัดน่าน 100 � 46’ E อ�าเภอภูเพียง จังหวัดน่าน 100 � 47’ E

N N

400 m. 200 m.
18 � 45’ N 18 � 44’ N
100 � 45’ E © GISTDA_2012 100 � 46’ E © GISTDA_2012

l 169 169