Page 13 - อนัมศึกษา 2

๗

สำเร็จ องเชียงสือ อยูในไทยเปนเวลานานไดโดยเสด็จชวยรบพุงขาศึกหลายครั้ง และเขาเฝารับราชการ

อยางใกลชิด

จนถึงราว พ.ศ. ๒๓๓๐ องเชียงสือ รอนใจอยากจะกูบานเมืองคืนใหไดอยางรวดเร็วและไมอาจ

ทนรอคอยอยูในกรุงเทพฯ ไดอีกตอไป จึงลอบหนีออกจากพระนคร โดยเขียนหนังสือถวายบังคมลาขอ

พระราชทานอภัยโทษ พรอมกับปฏิญาณวา จะขอเปนขาขอบขัณฑเสมาของไทย สมเด็จกรมพระราชวัง

บวรมหาสุรสิงหนาทกริ้วมาก ที่ องเชียงสือ หนีไปหลังจากอยูในพระนครเปนเวลานาน รูเห็นกิจการ

ภายในบานเมือง รูตื้นลึกหนาบางภายในประเทศ ตอไปอาจเปนอันตรายตอไทยได จึงขอ

พระราชทานกำลังเพื่อติดตาม แตพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาจุฬาโลกมหาราช ไมทรงดำริชอบ

ดวยวา จะเปนการเขียนดวยมือลบดวยเทา หลังจากนั้นก็ไดพระราชทานอาวุธ อาหาร และพาหนะไป

ชวยสนับสนุน องเชียงสือ ปราบกบฏอีกดวย เมื่อองเชียงสือตีเมืองเวไดใน พ.ศ. ๒๓๔๓ ก็ไดถวาย

ตนไมเงินทองมายังกรุงเทพฯ รวม ๖ ครั้ง และถวายของตางๆ อีกหลายครั้ง และหลังจากที่ตีฮานอยได

ใน พ.ศ. ๒๓๔๕ สถาปนาตนเองขึ้นเปนกษัตริย ทรงพระนามวา พระเจาเวียดนามยาลอง แลวก็แสดง

ไมตรีจิตตอเมืองสยามตลอดมา

ในเรื่องเขมรนั้น พระเจาเวียดนามยาลอง ยังคงเกรงพระบารมีของพระบาทสมเด็จพระพุทธ

ยอดฟาจุฬาโลกมหาราชอยู แมจะมีมูลเหตุที่เปนอริกับพระยาอภัยภูเบศร ผูรั้งราชการกัมพูชา จน

กลายเปนเรื่องบาดหมางกันระหวางเมืองก็ตามไทยกับเวียดนามไดมีความสัมพันธอันดีตอกัน จนกระทั่ง

พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟาโลกมหาราช เสด็จสวรรคต ใน พ.ศ. ๒๓๕๒ เวียดนามจึงแสดงทาทีที่จะ
เขาแทรกแซงเขมรอีก โดยขอเมืองบันทายมาศเมืองยุทธศาสตรที่จะทำใหเวียดนามไดมีอิทธิพลเหนือ

กัมพูชา ซึ่งไทยยอมยกใหเพราะติดศึกพมา เมื่อพระจักรพรรดิมินมาง ขึ้นปกครองเวียดนาม (พ.ศ.
๒๓๖๓-๒๓๖๗) ความผูกพันของกษัตริยเวียดนามที่เคยมีตอไทยก็คอยๆ หมดไป และไดสนับสนุนพวก

เขมรใหกระดางกระเดื่องตอไทยมากขึ้น ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัว (พ.ศ. ๒๓๖๗-

๒๓๙๔) สงครามครั้งแรกระหวางพมากับอังกฤษสิ้นสุดลงโดยพมาปราชัย ไทยจึงหันมาสนใจทางภาค

ตะวันออกมากขึ้น ตองการฟนอิทธิพลเหนือเขมรและลาว แตก็เปนระยะที่เวียดนามมุงหมายที่จะเพิ่ม

อำนาจของตนในเขมรและลาวเชนกัน

ในประเทศลาว เวียดนามไดใหการสนับสนุนเจาอนุวงศ เจาเมืองเวียงจันทนกอการกบฏตอไทย

แตก็ไมสามารถปองกันไมใหไทยปราบปรามลาวไดสำเร็จ ใน พ.ศ. ๒๓๗๑ เวียงจันทนถูกทำลาย

หลังจากที่ไทยไดชัยชนะในลาวแลว ไทยก็มุงความสนใจมายังเขมร พระบาทสมเด็จพระนั่งเกลา

เจาอยูหัว ทรงสงเจาพระยาบดินทรเดชา (สิงห สิงหเสนี) แมทัพซึ่งเคยปราบเวียงจันทนไปยังเขมรใน

พ.ศ. ๒๓๗๔