Page 55 - 012สังคมศึกษา-สค21001

47

อาคเนย ซึ่งเปนถิ่นที่อยูของชนชาติมอญ-เขมร ความจําเปนในการสรางบานเรือนก็เริ่มมีขึ้นจนพัฒนาตอมา

เปนเมืองเกษตรกรรม และตั้งถิ่นฐานอยูบริเวณหุบเขาและที่ราบลุมภายใตอํานาจของอาณาจักรเขมร
ตอมาในป พ.ศ.1896 พระเจาฟางุม ทรงทําสงครามตีเอานครเวียงจันทน หลวงพระบางหัวเมืองพวน

ทั้งหมด ตลอดจนหัวเมืองอีกหลายแหงในที่ราบสูงโคราชเขารวมเปนอาณาจักรเดียวกันภายใต การชวยเหลือ

ของกษัตริยเขมร กอตั้งเปนอาณาจักรลานชางขึ้นบนดินแดนที่ตั้งอยูกึ่งกลางระหวางลุมแมน้ําโขงกับเทือกเขา
อันหนํา มีศูนยกลางอยูที่เมืองเชียงดง-เชียงทอง เปนอาณาจักรที่รุงเรืองในทุกดาน หลังจากสถาปนาเมืองเชียง

ดง-เชียงทองแลว พระเจาฟางุมทรงรับพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ จากราชสํานักเขมรมาเปนศาสนาประจําชาติ
และไดอัญเชิญพระบางเปนพระพุทธรูปศิลปะสิงหลจากราชสํานักเขมรมายังลานชาง เจาฟางุมทรงเปลี่ยนชื่อ

เปน “เมืองหลวงพระบาง”
เมื่อพระเจาฟางุมสิ้นพระชนม พระยาสามแสนไทไตรภูวนาถ โอรสของพระเจาฟางุมไดขึ้นครองราชย

อาณาจักรลานชางเริ่มเสื่อมลง เพราะสงครามแยงชิงอํานาจและเกิดกบฏตาง ๆ นานนับ รอยป จนถึง พ.ศ. 2063

พระโพธิสารราชเจาเสด็จขึ้นครองราชย และรวบรวมแผนดินขึ้นใหมใหเปนปกแผน ทรงโปรดใหยายเมืองหลวง
ของอาณาจักรลานชางไปอยูที่เมืองเวียงจันทน เพื่อใหไกลจากการรุกรานของสยาม และสรางความเจริญใหกับ

อาณาจักรลานชางเปนอยางมากและทรงมีสายพระเนตรยาวไกล ทรงโปรดใหพระเจาไชยเชษฐาธิราชพระราช

โอรสไปครองอาณาจักรลานนา เพื่อเปนการคานอํานาจพมา ครั้นเมื่อพระเจาโพธิสารราชเจาเสด็จสวรรคต
พระเจาไชยเชษฐาธิราชเสด็จกลับมาลานชาง และทรงอัญเชิญ พระแกวมรกตจากเชียงใหมไปยังเวียงจันทน

ในรัชสมัยของพระองคพระพุทธศาสนาทรงมีความเจริญรุงเรืองมาก ทรงสรางวัดพระธาตุหลวง หรือที่เรียกวา

“พระธาตุเจดียโลกจุฬามณี” และสรางวัดพระแกวขึ้นเพื่อประดิษฐานพระแกวมรกต
หลังแผนดินพระเจาไชยเชษฐาธิราช อาณาจักรลานชางมีกษัตริยปกครองสืบตอกันมาหลายรัชกาล

เจริญสูงสุดในรัชกาลพระเจาสุริยวงศาธรรมิกราช ถือวาเปนยุคทองแหงอาณาจักรลานชาง พระองคทรงเปน
กษัตริยที่ตั้งมั่นอยูในทศพิธราชธรรมและเปนที่นับถือของประชาชน หลังสมเด็จพระเจาสุริยวงศาธรรมิกราช

สวรรคตแลว ลานชางแตกออกเปน 3 อาณาจักร คือ อาณาจักรลานชาง หลวงพระบาง อาณาจักรลานชาง

เวียงจันทน และอาณาจักรลานชางจําปาศักดิ์ โดยตกอยูภายใตการยึดครองของประเทศเพื่อนบาน รวมทั้ง
จีน เวียดนาม และสยาม กองทัพสยามพิชิตหัวเมืองลาวตอนเหนือลงได จึงไดผนวกหลวงพระบางเขาเปน

ดินแดนสวนหนึ่งของตน ราชวงศเหวียนของเวียดนามแผอํานาจยึดครองลาวทางตอนกลางของแมน้ําโขง
รอบ ๆ นครเวียงจันทน จนถึง พ.ศ. 2322 กองทัพสยามเขายึดครองแผนดินลานชางที่แตกแยกออกเปน 3

อาณาจักรไดทั้งหมด ครั้นถึงป พ.ศ. 2365 เจาอนุวงศ แหงเวียงจันทนวางแผนกอกบฏเพื่อกอบกูเอกราช

แตไมสําเร็จถูกตัดสินโทษประหารชีวิต กองทัพสยามในรัชกาลที่ 3 ยกมาตีนครเวียงจันทนไดรื้อทําลายกําแพงเมือง
เอาไฟเผาราบทั้งเมือง ทรัพยสินถูกปลนสะดม ผูคนถูกกวาดตอน วัดในนครเวียงจันทนเหลืออยูเพียงวัดเดียว

ที่ไมถูกไฟไหม คือ วัดสีสะเกด อาจมีสาเหตุสําคัญจากสถาปตยกรรมของวัดสีสะเกดแหงนี้สรางตามแบบอยาง

ของสถาปตยกรรมไทยในสมัยรัตนโกสินทรตอนตน
ตอมาในป พ.ศ. 2428 พวกจีนฮอจากมณฑลยูนนาน ยกทัพมารุกรานลาวและตีเมืองตาง ๆ ไลจากทาง

ตอนเหนือไลมาถึงนครเวียงจันทนตอนใต รัชกาลที่ 5 ทรงแตงตั้งใหกรมหมื่นประจักษ - ศิลปาคม เปนขาหลวง