Page 2 - เหตุการณ์สำคัญสมัยรัตนโกสินทร์

ประวัติศาสตร์ ม. ๓ เหตุการณ์ส าคัญสมัยรัตนโกสินทร์ ผู้สอน ครูจิราพร พิมพ์วิชัย 1

เหตุการณ์ส าคัญทางประวัติศาสตร์ไทยสมัยรัตนโกสินทร์

การสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์

หลังจากที่สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ทรงปราบจลาจลในปลายสมัยธนบุรีเสร็จสิ้นแล้ว จึงได้ทรง
สถาปนาราชวงศ์จักรี และขึ้นครองราชย์ในฐานะปฐมกษัตริย์ แห่งราชวงศ์จักรี ทรงพระนาว่า สมเด็จพระพุทธยอด

ฟ้าจุฬาโลกมหาราช
สมเด็จพระพุทธยอดฟูาจุฬาโลกมหาราช ได้ทรงย้ายราชธานีจากกรุงธนบุรี มายังฝั่งกรุงเทพฯ ซึ่งอยู่

ทางด้านตะวันออกของแม่น้้าเจ้าพระยา เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๕

สาเหตุที่ทรงย้ายราชธานี มีดังนี้ คือ
๑. พระราชวังเดิมของกรุงธนบุรีคับแคบ มีวัดขนาบทั้ง ๒ ข้าง (คือวัดท้ายตลาด หรือวัดโมลีโลกยาราม และวัด

อรุณราชวราราม)

๒. ทรงไม่มีพระประสงค์จะให้ราชธานีแบ่งออกเป็น ๒ ส่วน โดยมีแม่น้้าเจ้าพระยากั้น
๓. พื้นที่ทางฝั่งตะวันออกเป็นที่ราบลุ่ม สามารถขยายเมืองออกได้อย่างกว้างขวาง

๔. ฝั่งธนบุรีพื้นที่เป็นท้องคุ้ง น้้ากัดเซาะตลิ่งพังทลายได้ง่าย

ในการสร้างพระบรมมหาราชวัง โปรดให้สร้างวัดขึ้นในพระบรมมหาราชวังด้วย คือวัดพระศรีรัตน
ศาสดาราม หรือวัดพระแก้ว แล้วอัญเชิญพระแก้วมรกตมาประดิษฐาน

กรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น
กรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น หมายถึง ประวัติศาสตร์ไทยสมัยรัชกาลที่ ๑ ถึง รัชกาลที่ ๓ ซึ่งนับว่าเป็น

ระยะเชื่อมต่อระหว่างประวัติศาสตร์ไทยยุคเก่า มาสู่การปฏิรูป และพัฒนาประเทศ ตามแบบอารยธรรมตะวันตกในยุค

ปัจจุบัน
ความเจริญในด้านต่าง ๆ ในสมัยรัชกาลที่ ๑ ถึงรัชกาลที่ ๓ มีดังนี้

๑) การปกครองในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ถือตามแบบสมัยอยุธยา โดยมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขสูงสุด
๒) การปกครองส่วนกลาง มีลักษณะดังนี้ คือ

o มีอัครมหาเสนาบดี ๒ ต้าแหน่ง คือ

 สมุหกลาโหม เป็นหัวหน้าฝุายทหาร และปกครองหัวเมืองฝุายใต้
 สมุหนายก เป็นหัวหน้าฝุายพลเรือน และปกครองหัวเมืองฝุายเหนือ

o มีจตุสดมภ์ทั้ง ๔ ฝุาย ภายใต้การดูแลของสมุหนายก ได้แก่

 เสนาบดีกรมเมือง
 เสนาบดีกรมวัง

 เสนาบดีกรมคลัง
 เสนาบดีกรมนา

๓) การปกครองส่วนภูมิภาค แบ่งหัวเมืองออกเป็น ๓ ประเภท คือ
1. หัวเมืองชั้นใน หรือเมืองจัตวา