Page 22 - 200133- Book-Digital-pdf

CAISLEÁN, TEACH NÓ
MAINISTIR?

Cé gur ‘Mainistir na Coille Móire’ a deirtear sa lá atá inniu ann, is Cais-
leán na Coille Móire a tugadh ar an fhoirgneamh nuair a tógadh é sa bh-

liain 1871. Is Mainistir na Coille Móire a deirtear inniu mar gurbh é áit
chónaithe na mná rialta Beinidicteacha é agus is mainistir a thugtar ar an áit
ina gcónaíonn na mná rialta. Cén fáth gur roghnaíodh an t-ainm, ‘Caisleán
na Coille Móire, nuair a tógadh é mar áit chónaithe do theaghlach Henry?

I dtús ama b’fhoirgneamh láidir cloiche a bhí sa chaisleán le naimhde a bheadh ar an ionsaí agus a gcuid
airm a choinneáil amach. Tógadh na cineálacha seo caisleán den chéad uair na céadta bliain ó shin chomh
fada siar leis an 10ú haois.

Forbhallaí le creinilí agus meirilí

Caisleán Windsor Caisleán Bhun Caisleán Meánaoiseacha
1070 Raite 1425

Cén cineál caisleáin é Caisleán na Coille Móire
Rinne ailtire ar a tugadh James Franklin Fuller agus innealtóir darbh ainm Samuel Usher Roberts
dearadh ar Chaisleán na Coille Móire; bhain siad úsáid as an stíl Ghotach Bharúnach. Bhí an
dearadh seo bunaithe ar chaisleáin a bhí i bhfad níos sine, caisleán de chuid na meánaoiseanna ach
baineadh úsáid as innealtóireacht agus as ábhair nua-aimseartha. Ó aimsir na gcaisleán chosantacha
a bhí i bhfad níos sine, bhí formhór lucht rachmais ina gcónaí i dtithe galánta a bhí tógtha de réir
prionsabail an dearaidh chlasaicigh, ach sa ré Victeoiriach, bhí an-tóir ar stíl na gcaisleáin óna
meánaoiseanna. Tháinig an t-ainm ‘caisleán’ sa bhfaisean in éineacht le túiríní agus caisealóirí!

Baineadh úsáid as roinnt mionsonraí ailtireachta ón am atá caite chun caisleáin Gotaigh
Barúnacha a thógáil:
• Forbhallaí le creinílí agus le meirilí (sliastáin ar chruth fiacail áit a bhféadfadh saighdiúirí saighead a
chaitheadh agus áit a bhféadfadh siad dul i bhfolach le linn ionsaí)
• Fuinneoga muilleannacha cloiche (ceartingearach a roinneann oscailt na fuinneoige)
• Scoilt saighead bréige (bhí fuinneoga caola i gCaisleáin Mheánaoiseacha do bhoghdóirí áit as a
bhféadfadh siad saigheada a chaitheadh)
• Fuinneoga Oiriail (fuinneog atá ag gobadh amach as an
fhoirgneamh)
• Túiríní agus Túir
• Ballaí arda cloiche
• Binn chéimneach (binn atá ar phatrún atá cosúil le céimeanna)
• Armas os cionn an dorais tosaigh
• Bratach ar a bhfuil armas an teaghlaigh agus atá ar foluain ón díon

21 2