Page 40 - ED 211
P. 40
ทรงพระราชด าริว่า บุตรหลานของท่านทั้งปวง บรรดาที่เข้ารับราชการฉลองพระเดช
พระคุณอยู่นั้น แต่ล้วนเป็นผู้มีชาติตระกูล ควรจะรับราชการในเบื้องหน้าต่อไป แต่ยังไม่รู้
หนังสือไทยแลขนบธรรมเนียมราชการอยู่โดยมาก ที่รู้อยู่บ้างแต่ยังใช้อักษรเอกโท แล
ตัวสะกดผิด ๆ ไม่ถูกต้องตามแบบอย่างก็มีอยู่มาก แลการรู้หนังสือนี้ก็เป็นคุณส าคัญข้อ
ใหญ่ เป็นเหตุจะให้ได้รู้วิชาแลขนบธรรมเนียมต่าง ๆ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัด
โรงสอนขึ้นไว้ที่ในพระบรมมหาราชวัง แล้วจัดคนในกรมพระอาลักษณ์ตั้งให้เป็นขุนนาง
พนักงานส าหรับเป็นครูสอนหนังสือไทย สอนคิดเลข แลขนบธรรมเนียมราชการ
พระราชทานเงินเดือนครูสอนให้สมควรพอใช้สอย ส่วนผู้เรียนหนังสือนั้นก็จะพระราชทาน
เสื้อผ้านุ่งห่มกับเบี้ยกลางวันเวลาหนึ่งทุกวัน ครูสอนนั้นจะให้สอนโดยอาการเรียบร้อย
ไม่ให้ด่าตีหยาบคาย
อนึ่ง บุตรหลานของข้าราชการซึ่งยังไม่ได้น าเข้ามาทูลเกล้าฯ ถวายนั้นก็ดี ถ้าสมัคร
จะเข้ามาฝึกหัดเล่าเรียนหนังสือไทย ก็จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้รับไว้ฝึกหัดเล่าเรียน
เพื่อจะได้รู้หนังสือ รู้จักคิดเลข แลขนบธรรมเนียมราชการให้ชัดเจน จะได้รับราชการ
ฉลองพระเดชพระคุณต่อไป ถ้าท่านทั้งปวงได้ทราบประกาศนี้แล้ว จงมีใจยินดีหมั่น
ตักเตือนบุตรหลานของท่านทั้งปวงให้เข้ามาฝึกหัดหนังสือไทย ถ้าเล่าเรียนได้ช านาญในการ
หนังสือแล้ว ความดีงามความเจริญก็จะมีแก่บุตรหลานของท่านทั้งปวงไปสิ้นกาลนาน
(ประวัติกระทรวงศึกษาธิการ. 2507: 29-30)
กระบวนการเรียนรู้ในระบบโรงเรียนไม่ได้เป็นการเรียนรู้จากประสบการณ์จริงผ่านระบบ
ความสัมพันธ์ทางสังคม หรือเรียนรู้จากการเข้าร่วมกิจกรรม การท าเป็นตัวอย่าง หากแต่เป็นการจดจ า
การท่องจากแบบเรียนหลวง การถ่ายทอดความรู้จากครู ดังจะเห็นได้จากประกาศการเรียนหนังสือในปี
พ.ศ.2428 ซึ่งใช้ค าว่าการ“ไล่หนังสือ”ได้ เป็นเครื่องแสดงถึงการมีความรู้ ดังข้อความตอนหนึ่งใน
ประกาศการเรียนหนังสือว่า
โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งแบบหลวงส าหรับสอบไล่วิชาหนังสือไทยนักเรียนทั้งปวง จะโปรดเกล้าให้
มีข้าหลวงเป็นพนักงานไล่หนังสือปีละครั้งหนึ่งเสมอต่อไป ถ้านักเรียนคนใดมีความรู้ ไล่ได้
ตลอดวิชาโดยก าหนดไว้เพียงชั้นใด ก็จะโปรดเกล้าฯ พระราชทานให้ได้คุณวิเศษ โดยควร
แก่ผู้มีความรู้ในวิชานั้นถ้วนทั่วกัน
ก าหนดวิชาที่จะไล่นั้น ชั้นประโยคต้นจะสอบวิชาตลอดแบบเรียนหลวงทั้งหกเรื่องคือ
แต่มูลบทบรรพกิจจนจบพิศาลการันต์ ถ้าผู้ใดไล่ได้ตลอด ก็จะได้หนังสือส าหรับตัวหนึ่งใบ
ลงชื่อข้าหลวง พร้อมกับรับรองว่าผู้นั้นเป็นคนมีความรู้จริง ได้สอบซ้อมวิชาในที่ประชุม
ข้าหลวงแล้ว (เพิ่งอ้าง. 43-44)
เอกสารประกอบการสอนรายวิชากระบวนทัศน์ทางการศึกษา พรใจ ลี่ทองอิน | 34
