Page 61 - BÜLTEN 93. SAYI YÜKSEK KALİTE

Melike YAVUZER
Psikolog & Aile Danışmanı

Özellikle iş yaşamında dürüstlük, çoğu zaman bir yalnızlık Hataların cezalandırılmadığı, aksine bir öğrenme fırsatı
provası gibidir. Gerçekleri dile getirmek her zaman olarak değerlendirildiği yapılar, dürüstlüğü bir tehdit
alkışlanmaz; bazen sessizce yok sayılır ya da sistemin değil, gelişim ve güvenin temel taşı haline getirir. Ayrıca
direnç duvarlarına takılır. Oysa psikolojik sağlamlık, yalnızca çocuklukta gözlemlenen dürüstlük modelleri, bireyin ileriki
uyum sağlamakta değil, gerektiğinde sisteme ayna yaşamında etik pusulasını belirler. Çocuk, ebeveyninin
tutabilme cesaretinde de gizlidir. Dürüstlük, dış dünyaya doğruyu söylediğinde cezalandırılmadığını veya
değil, öncelikle kendi iç pusulamıza sadık kalabilmektir. dışlanmadığını gördüğünde, dürüstlüğü yalnızca bir
Mühendislik gibi insan hayatına doğrudan dokunan erdem değil, yaşanabilir bir gerçeklik olarak içselleştirir. Bu
alanlarda ise bu değer, etik bir sorumluluktan çok daha sebeple dürüstlük, yalnızca bireysel değil, kuşaktan kuşağa
fazlasıdır. aktarılan kolektif bir değer ve kültürel mirastır.

Bir sistemin güvenliği yalnızca formüllerle değil, o formüllere Dürüstlük, yalnızca bireyin kendine değil, yaratıcısına karşı
sadık kalan vicdanlarla inşa edilir. Bu bağlamda dürüstlük, da bir sadakat biçimidir. Kur’an’da «Ey iman edenler!
yalnızca kişisel bir meziyet değil; toplumsal güvenin Allah’tan korkun ve doğru söz söyleyin.» (Ahzab, 70)
görünmeyen temellerinden biridir. buyruğu, hem içsel arınmanın hem de toplumsal huzurun
Bazen sessiz bir uyarıdır bazen bir hayatı kurtarabilecek anahtarı olarak dürüstlüğü işaret eder. İslam düşüncesinde
kadar gür bir iç sestir. Terapi odasında sık karşılaştığım doğruluk (sıdk), imanın bir tezahürü; kul ile Rabbi arasında
bir diğer gerçek de şudur: Kendine karşı dürüst olamayan kurulmuş en sahici köprülerden biridir. Dolayısıyla dürüst
birey, başkalarıyla da sağlıklı ve samimi ilişkiler kurmakta olmak, yalnızca bEr erdem değil; aynı zamanda bir kulluk
zorlanır. Gerçeği saklamak, çoğunlukla bir savunma bilincidir.
mekanizmasıdır.
Belki de bu çağın en kıymetli sorusu hâlâ aynı: «Bugün
Freud’un tanımladığı «inkar, bastırma, yansıtma» gibi hangi gerçeği içimde bırakmayı seçtim?» Bu sorunun
zihinsel savunma mekanizmaları, bireyin zorlu gerçeklerle cevabını kendimize dürüstçe verebildiğimiz ve o cevabı
yüzleşmekte zorlandığında başvurduğu stratejilerdir. sakınmadan kabul edebildiğimiz her an, kendi içimizde
Ancak bu mekanizmalar, uzun vadede kişinin biraz daha özgürleşiyoruz demektir. Çünkü dürüstlük,
kendinden uzaklaşmasına ve içsel tutarsızlık yaşamasına yalnızca dile getirilen bir söz değil; yaşanan bir duruş,
yol açar. Nietzsche bu süreci şöyle özetler: hissedilen bir hakikattir. Ve her hakikat gibi, görülmeyi ve
saygı duyulmayı hak eder.
«Gerçekleri bilen değil, onlarla yüzleşebilen cesurdur.»
Çünkü bu yüzleşme, bireyin yalnızca çevresine değil, kendi Kaynakça
iç dünyasına karşı da sadık olmasını gerektirir. Dürüstlük, Jung, C. G. (1953). The Collected Works of C.G. Jung.
yalnızca dış dünyaya yönelik bir davranış biçimi değil, aynı Princeton University Press.
zamanda kişinin kendi içsel gerçekliğine duyduğu saygının Rogers, C. (1961). On Becoming a Person: A Therapist’s View
ve öz şefkatin bir göstergesidir. of Psychotherapy.
Kişi, içsel hakikatine temas edebildiği oranda dış dünyaya Houghton Mifflin.
da samimi ve sahici bir duruş sergileyebilir.Elbette Freud, S. (1937). Analysis Terminable and Interminable. The
dürüstlüğün toplumsal düzeyde yaşatılabilmesi için, Standard Edition of the
bireyin çabasının ötesinde sistemlerin de açık iletişim ve Complete Psychological Works of Sigmund Freud.
güven ortamı sunması gerekir. Nietzsche, F. (1886). Beyond Good and Evil.
www.mmo.org.tr/konya 61