Page 79 - STAV broj 288

te da se zaboravi na regionalizme koji su se
tada razvijali.
Nije tajna da je Francisco Franco imao
svog čovjeka koji je trebao uspostaviti nje-
gov sistem vladavine u “Real Madridu”.
Diktatura u klubu, uspostavljena četrdesetih
godina, počela je davati rezultate desetak go-
dina kasnije. Uspjeh kluba u velikoj je mje-
ri opravdao ulaganja u njega. “Madrid” je
imao na hiljade navijača i na taj ih je način
režim privlačio sebi, a njihova sreća znači-
la je lakše održavanje Francovog sistema.
Međutim, iza uspona te slavne madridske
ekipe krile su se prijetnje suparničkim igra-
čima, posebno onima koji su igrali u “Bar-
celoni”. Utakmice su namještane, radilo se
sa sudijama, a na snagu su stupali dekreti i
promjene propisa koji su favorizirali samo
“Real Madrid”. Tokom godina Francovog
režima madridska je ekipa uspjela osvojiti vršen pritisak i da je na kraju odustao od način na koji je, primjerice, Santiago Ber-
četrnaest naslova prvaka, učvrstivši se kao prava na Di Strefana, ali da “ne postoji do- nabéu bio povezan s Francovim režimom,
stub Francove vlasti u fudbalu. “Barcelona”, kumentacija koja bi to posvjedočila”. bio je i Vicente Calderón, koji je također bio
koja je identificirana kao antifrankovska, Dolazak Di Stéfana u “Real Madrid” odlučni pristaša režima.
tih je godina osvojila svega šest nacional- označio je početak zlatnog doba te mom- Regionalizmi unutar zajednica poput
nih prvenstava. čadi, osvojili su pet uzastopnih evropskih Katalonije ili Baskije također su se preseli-
Najjasniji primjer tog obrasca ponašanja kupova između 1955. i 1960. te još jedan li na teren s “Barcelonom” i “Atleticom” iz
bio je dolazak Alfreda Di Stéfana u “Madrid” osvojen 1966. Caudillo je iskoristio trijumfe Bilbaa. Za vrijeme Francovog režima upo-
umjesto u “Barcelonu”, klub u koji je prvo “Reala” u Evropi kako bi pokušao uljepšati treba tamošnjih dijalekata bila je svedena
trebao doći iz Argentine. U autobiografiji sliku vlastitog režima i pružiti osjećaj bla- na minimum, čak je i baskijski tim morao
Gracias Vieja Alfredo Di Stéfano izbjegava gostanja pred Starim kontinentom. Franco promijeniti ime u “Atlético de Bilbao”, bu-
upadati u političke zamke i rasprave o sve- to nije radio zato što je bio “madridista”, već dući da je španski tim morao imati svoje
mu, što je povezano s njegovim potpisom zato što je bio svjestan rastućeg medijskog ime samo na španskom jeziku. Podržavati
za “Real Madrid”, tvrdeći kako je nedola- potencijala fudbala. jednu od te dvije ekipe bio je jedan od ri-
zak u “Barcelonu” isključivo rezultat prav- jetkih načina na koji se moglo boriti protiv
no-sportskih problema. Sve je riješeno tako ŠTA JE OSTALO ideala diktature.
što je “Real Madrid” platio dvostruko više Ali isto tako ne treba zaboraviti kako je Ipak, jasno je da tokom gotovo četrdeset
nego što je “Barcelona” platila “River Plateu” Francova vlada pomogla i Kataloncima ni- godina Francove vladavine stvari s katalon-
i dobio je igrača koji će ući u historiju. Iako zom prenamjena zemljišta kojima je spriječen skim klubom nisu bile tako jednostrane niti
ne postoje dokazi o frankističkoj intervenciji bankrot kluba. Postoji i verzija koja tvrdi da, jasne kako se danas predstavljaju. Nimalo cr-
u transfer, historičar Ángel Iturriaga tvrdi ako je Franco pomogao “Real Madridu” s no-bijele. Između ostalog, i zato što je “Bar-
da je na tadašnjeg predsjednika “Barcelone” Di Stéfanom, onda je pomogao i “Barceloni” celona” bila klub koji je diktatora odlikovao
potpisivanjem Kubale 1950. godine. Franco klupskim medaljama. Tako je 1971. godine
je bio svjestan potencijala fudbala u kontro- Franco nagrađen zlatnom medaljom “Palau
liranju mase i nije mogao dopustiti da klub Blaugrana”, dok je 1974. “Barcelona” ponov-
poput “Barcelone” nestane jer je znao da no nagradila Franca zlatnom medaljom. Me-
bi to moglo zaoštriti odnose s katalonskom đutim, odnos između “Blaugrane” i Franca
buržoazijom i običnim građanstvom koje bio je, općenito govoreći, veoma napet. Moto
je odušak tražilo na tribinama. Zbog toga “Barcelone” “Više od kluba” govori o njenoj
je “Barça” imala koristi od prenamjene ze- važnosti Kataloncima, pogotovo onda kada
mljišta i drugih urbanističkih operacija, kao ekipa igra protiv “Real Madrida”. Nakon
uostalom i mnogi drugi fudbalski klubovi. Francove smrti 1975. godine, na stadionu
Tadašnji “Atlético de Aviación”, ekipa Camp Nou postavljena je katalonska za-
koja je nastala spajanjem klubova “Athletic stava u slavu njegove smrti. Prizor je samo
Club de Madrid” i “Aviación Nacional”, bila dan ranije bio nezamisliv jer je za vrijeme
je vojna ekipa koja je osvojila prve dvije po- režima bilo koji regionalistički simbol bio
slijeratne lige prije spajanja. Francova vlast zabranjen. Skoro pola stoljeća nakon smrti
daje im povlašteni tretman, mjesto za grad- diktatora još postoje neki tragovi režima na
nju stadiona kasnije nazvanog “Vicente Cal- trgovima, ulicama i u gradovima. Postoji i
derón”, prvi dobijaju reflektore na stadionu fudbalski klub u gradiću Isla Mayor u bli-
i, konačno, ta je ekipa bila odabrana da igra zini Seville. Zove se “Villafranco Club de
utakmice protiv tima njemačke “Luftwaffe” Fútbol”. Ali postoje i veliki stadioni koji
ili italijanske ekipe “Aviazione”, što je jed- nose imena predsjednika koji su bili veoma
nim dijelom i bilo logično jer je to bila voj- blisko povezani s Francovom vladavinom,
na ekipa sastavljena od najboljih španskih poput “Santiaga Bernabéua” (“Real Madrid”)
Madrid, 1964. igrača između 1940. i 1944. godine. Na isti ili “Ramóna de Carranze” (“Cádiz” CF). n

STAV 10/9/2020 79