Page 51 - STAV broj 378

silovanja, može se procijeniti da je Crve-
na armija tokom svog boravka u zemlji
viktimizirala između 2.420 i 24.380 žena,
tvrdi Majstorović i dodaje kako, bez ob-
zira na to koja od ove dvije brojke bila
bliže istini, ti slučajevi seksualnog nasi-
lja nisu “ušli u društvenu psihologiju Ju-
goslavena”, što je izraz kojim historičar
Norman Naimark opisuje rašireni strah
od silovanja u Njemačkoj.
Nema dokaza da su Jugoslavenke pri-
krivale svoj spol odijevanjem kao muškar-
ci ili da su pokušavale izbjeći neželjenu
pozornost sovjetskih trupa mažući svoja
lica prljavštinom ili pekmezom, kao što
su žene u neprijateljskim zemljama bile
prisiljene činiti. To ne znači da Jugoslaveni
općenito nisu bili svjesni da je Crvena
armija počinila mnoga silovanja. Međutim,
dostupni dokazi snažno upućuju na to
da su se Jugoslaveni mnogo manje boja-
li Crvene armije nego Austrijanci, Ma-
đari i Rumuni.
Sovjetska komanda rasporedila je
300.000 vojnika u Jugoslaviji na vrhuncu
vojnih operacija. U Jugoslaviji ih je pogi-
nulo 7.889 tokom tri mjeseca, koliko su
trajale glavne sovjetske vojne operacije
u Jugoslaviji, a onda počinju napušta-
ti zemlju. Sovjeti nikada formalno nisu
okupirali Jugoslaviju. Prema tvrdnjama
Majstorovića, maršal Tolbuhin, koman-
dant Trećeg ukrajinskog fronta, pobrinuo
se da pri ulasku u zemlju svi njegovi voj-
nici dobiju upute da “budu nemilosrdni
prema pljačkašima, silovateljima i na-
rušiteljima reda i discipline! Prihvatite
ljubav i poštovanje jugoslavenskih ljudi
koje ste oslobodili. Poštujte njihove tra-
dicije, zakone i obitelji!”
Tako je Tolbuhin praktički naredio
Sovjeti u Beogradu trupama da preuzmu inicijativu za ka-
žnjavanje silovatelja. Nakon toga su so-
počinila između 29. augusta i 14. septem- u ime prijateljstva i internacionalizma”. vjetski propagandisti nastavili podsjećati
bra, kada je zauzela veći dio zemlje, kao i U ovoj je studiji potvrđeno da su pod af- vojnike da se pravilno ponašaju prema ci-
razdoblje nakon 19. oktobra, kada je front ganistanskim režimom pod kontrolom vilima. Ove prijetnje nisu bile uzaludne.
pomaknut u Mađarsku i Jugoslaviju. Uzi- Moskve prijavljeni slučajevi sovjetskog Kad je jedan vojnik pogubljen zbog silo-
majući sve to u obzir, može se procijeni- sudjelovanja u seksualnom mučenju i vanja žene, a drugi osuđen na deset godi-
ti da je Crvena armija silovala najmanje silovanju žena u selima. na zatvora u radnim logorima, vrhovno
pola miliona žena u Rumuniji. komanda je to iskoristila da time pokaže
Izvještaj Human Right Watcha objav- SILOVANJA U JUGOSLAVIJI vojnicima šta ih čeka ukoliko pokušaju
ljen 1985. godine sadrži poglavlje o sek- Desetine hiljada sovjetskih vojnika nešto slično. Tako je sovjetska propaganda
sualnom nasilju koje su počinile sovjetske ušlo je u Jugoslaviju 1944. godine. Veći- nalagala vojnicima kako da se ponašaju.
trupe u Afganistanu u prvih pet godina na je napustila zemlju do kraja godine, Krajem 1944. godine Tito i njegova
sovjetske invazije. U izvještaju su detalji ali je nekoliko hiljada ostalo u zemlji, Vrhovna komanda bili su smješteni u ru-
istraživanja silovanja, pokušaji silovanja i uglavnom s partizanima na sremskom munski grad Craiova. Odatle je Tito imao
seksualno uznemiravanje afganistanskih frontu ili se oporavljajući u bolnicama. kontakt sa Staljinom, komandantima so-
žena od sovjetskih vojnika i afganistan- Vojin Majstorović, historičar i ekspert za vjetskih jedinica i svojim partizanskim je-
skih snaga. Godine 2013. detalji brutal- Crvenu armiju, istraživao je slučajeve si- dinicama. Kada su sovjetske trupe ušle u
nih zločina sovjetskih trupa analizirani lovanja i objavio svoja saznanja. On tvrdi Jugoslaviju, lokalni partizanski zapovjed-
su u radu Seksualno nasilje u Afganistanu da je procjena tačnog broja slučajeva si- nici obavijestili su Tita o zločinima koje
u i nakon rata Linde Ahmad, u kojem se lovanja teška budući da naučnici koriste je počinila Crvena armija. Tito je naredio
navodi da se “seksualno nasilje u Afga- različite metode za svoje izračune. partizanskim komandantima na terenu da
nistanu pojavilo na početku rata 1978. U Jugoslaviji, na temelju dva različi- ulože žalbe sovjetskim komandantima.
godine, kada je SSSR okupirao zemlju ta navođenja službenog broja prijavljenih Također je zatražio imena žrtava i imena

STAV 3/6/2022 51