Page 201 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

39- jadval

Dispersion tahlil natijalari
Dispersiya Kvadratlar Erkinlik O‘rtacha F F F 05
yig‘indisi darajasi kvadrat
Jami 285.9 24 - - -

Ustunchalar 22.22 4 - - -
Qatorlar 109.0 4 19.47 3.12 3.26
Variantlar 7.87 4 6.23 - -
Qoldiq 74.81 12

Sx= = =1.12s

4. Standart usulida olib borilgan tajriba natijalariga ishlov berish.

Standart usulida olib borilgan tajribalami o‘rtacha hosilini hisoblash va
jadvalini tuzish odatdagi tajribalarda o‘rtacha hosilni hisoblashdan farq

qiladi. Farqi shundaki, standart usulida nazorat variantlar tez-tez

takrorlanib o‘rtacha tuproq unumdorligiga o‘rganilayotgan
variantlaming hosildorligini standart variantlarga ko‘ra turli usullarda

taqqoslash imkoniyati mavjud bo‘ladi.
Standart ko‘rsatkichlami (X ko‘rsatkichi bilan ifodalanib) bu tajriba

variantlariga ko‘ra hisoblashning bir nechta usullari mavjud:

1. (K) korsatkichi sifatida ikkita bir biriga yaqin bo‘lgan
standartlaming

o‘rtacha arifmetik ko‘rsatkichlarini qabul qilish mumkin.

2. Standartlar har 2-3 delyankadan keyin joylashtirilgan tajribalarda
ko‘rsatkichi sifatida interpolirovlangan nazorat hosil ko‘rsatkichini olish

mumkin.
Tajriba variantiarini faqat yaqin joylashgan nazorat variantlari bilan

juft holat usulida taqqoslanishi ikkita standart variantining o‘rtacha

arifmetik ko‘rsatkichi bilan taqqoslanishi yoki tuproq unumdorligini
to‘laroq ifodalovchi interpolerovochniy usuliga nisbatan odatda katta

xatoliklar kedtirib chiqaradi. Bu holat interpolirovachniy usulda va K

o‘rtacha arifmetik usulda hisoblashning asosi sifatida bitta emas balki
ikkita delyankaning hosili hisoblanadi.

Shuningdek standart usulida yana shu narsalarga alohida e’tibor

berish joizki tajriba natijalariga ishlov berish lozim bo‘lib, u

201