Page 46 - ศาสนาและหน้าที่พลเมือง ม.ต้น

38

5. สัมมาอาชีวะ คือ การเลี้ยงชีพชอบ

6. สัมมาวายามะ คือ การเพียรชอบ
7. สัมมาสติ คือ การระลึกชอบ

8. สัมมาสมาธิ คือ การตั้งใจชอบ
3.2 อิทธิบาท 4 เปนธรรมะที่ปฏิบัติตนในสิ่งที่มุงหมายใหพบความสําเร็จ เปนธรรมะ

ที่ใชกับการศึกษาเลาเรียน การทํางานอาชีพตาง ๆ อิทธิบาท หมายถึง ธรรมที่ให
บรรลุความสําเร็จ มาจากคําวา อิทธิ คือ ความสําเร็จ บาท คือ ทางวิถีนําไปสู

ดังนั้น อิทธิบาท จึงแปลวา วิถีแหงความสําเร็จ ประกอบดวย
1) ฉันทะ คือ ความพอใจรักใครสิ่งนั้น เชน รักใครในการงาน ที่ทําในวิชาที่เรียน

2) วิริยะ คือ เพียรหมั่นประกอบในสิ่งนั้น มีกําลังใจเขมแข็ง อดทน หนักเอา-
เบาสู
3) จิตตะ คือ เอาใจใสสิ่งนั้น ไมวางธุระ ตั้งใจ จิตใจจดจอกับงาน

4) วิมังสา คือ หมั่นตริตรอง พิจารณาเหตุผล ในสิ่งนั้น ปรับปรุง พัฒนาแกไข

สิ่งนั้นได
3.3 ทิศ 6 คือ สิ่งที่ทุกคนที่อยูรวมกันในสังคมพึงปฏิบัติตอกันในทางที่ดีงามรายละเอียด
คือ

1. ทิศเบื้องหนา ไดแก บิดา มารดา เปนผูอุปการะบุตรธิดามากอน นับตั้งแต
ปฏิสนธิในครรภมารดา และประคบประหงมเลี้ยงดู

บุตรธิดา ควรบํารุงบิดา มารดา ดังนี้
1) ทานไดเลี้ยงเรามาแลว ใหเลี้ยงทานตอบ

2) ชวยทํากิจของทาน (ใหสําเร็จดวยดี)
3) ดํารงวงศสกุล (ใหเปนที่นับถือ)

4) ประพฤติตนใหเปนคนควรรับทรัพยมรดก
5) เมื่อทานลวงลับไปแลวทําบุญอุทิศให

และบิดา มารดา ควรอนุเคราะหบุตรธิดา 5 ประการ คือ
1) หามมิใหทําชั่ว

2) ใหตั้งอยูในความดี
3) ใหศึกษาศิลปวิทยา

4) หาคูครองที่สมควรให
5) มอบทรัพยใหตามเวลาอันควร