Page 109 - สุขศึกษา พลศึกษา ม.ต้น

109

ลําตนใตดิน (Underground Stem) จะมีลักษณะคลายราก แตจะมีขนาดใหญ มีรูปรางตาง ๆ
ซึ่งเราเรียกสวนที่อยูใตดินวา “หัว” หรือ “เหงา”

3. ใบ (Leaf) ใบของพืชจะมีรูปรางแตกตางกันไป เชน รูปเรียวยาว รูปรี รูปไข รูปใบหอก

รูปหัวใจ รูปไต รูปโล เปนตน
4. ดอก (Flower) ดอกไมจะประกอบดวย กลีบเลี้ยง กลีบดอก เกสรตัวผู และเกสรตัวเมีย ซึ่ง

จะติดอยูบนฐานรองดอก
5. ผล (Fruit) อาจเรียกเปนผลหรือเปนฝกก็ได

สมุนไพรไทยที่ควรรูจัก
สมุนไพรไทยที่จะกลาวในที่นี้จะกลาวเฉพาะชื่อของพืชที่สามารถนํามาใชเปนยาในการรักษา

ปองกัน และเสริมสรางสุขภาพได ซึ่งสมุนไพรไทยนั้นมีจํานวนมากมายมหาศาล ตอไปนี้ จะกลาว
เฉพาะที่เราไดพบเห็นกันอยูบอย ๆ บางครั้งอาจคิดไมถึงวาเปนสมุนไพร พอจะยกตัวอยางไดดังนี้
กระเทียม หอม กระชาย กะเพรา กระวานไทย กานพลู ขา ขิง ขมิ้นชัน ดีปลี ตะไคร

พริกไทย มะละกอ สับปะรด กลวยน้ําวา ขี้เหล็ก ฝกคูน ชุมเห็ดเทศ ชุมเห็ดไทย มะขาม มะขามเทศ
มะขามปอม หญาคา หญาหนวดแมว หญาปกกิ่ง วานหางจระเข ใบบัวบก ใบพลับพลึง ใบแมงลัก

เพชรสังฆาต ฝรั่ง ทับทิม มังคุด ฟาทะลายโจร ยอ ผักคราดหัวแหวน บอระเพ็ด ชิชาลาลี ยานาง กระเจี๊ยบ
แดง ขลู ออยแดง มะกรูด มะนาว แวงเครือ เพกา มะแวง ตนไพล พลู ชองระอา หญาปลองทอง วาน
มหากาฬ ผักบุงทะเล สาบเสือ กะเม็ง วานหางชาง เหงือกปลาหมอ ทองพันชั่ง ประคําดีควาย พญาไรใบ

นอยหนา สมปอย เอ็นออน วานชักมดลูก หนุมานประสานกาย วานน้ํา แกนขนุน ชะลูด เปราะหอม วานนาง
คํา

วิธีใชสมุนไพร
สมุนไพรที่มีการนํามาใชในปจจุบันนี้มักนํามาปรุงเปนยาเพื่อใชรักษา ปองกัน และสรางเสริม
สุขภาพ แตสวนมากจะเปนการรักษาโรค ที่พบมากมีดังนี้

1. ยาตม อาจเปนสมุนไพรชนิดเดียวหรือหลาย ๆ ชนิดก็ไดที่นํามาตม เพื่อใหสาระสําคัญที่
มีในสมุนไพรละลายออกมาในน้ํา วิธีเตรียมทําโดยนําสมุนไพรมาใสลงในหมอ ซึ่งอาจเปนหมอดินหรือหมอที่

เปนอะลูมิเนียม สเตนเลสก็ได แลวใสน้ําลงไปใหทวมสมุนไพร แลวจึงนําไปตั้งบนเตาไฟ ตมใหเดือดแลวเคี่ยวตอ