Page 101 - mukdahansuksapub
P. 101
101 พระยาสมุทรศักดารักษ์ หรือ หลวงทรงสราวุธ (เจิม วิเศษรัตน์) นายอําเภอมุกดาหารคนแรก (พ.ศ.๒๔๕๐-พ.ศ.๒๔๕๘) พระยาสมุทรศักดารักษ์ (เจิมวิเศษรัตน์) เมื่อมีบรรดาศักดิ์เป็น หลวงทรง สราวุธ ท่านได้ดํารงตําแหน่งนายอําเภอมุกดาหารคนแรกเมื่อมีการยุบเมืองใน ภาคอีสานซึ่งมีการปกครองแบบดั้งเดิม คือ มีเจ้าเมือง,อุปฮาด,ราชวงษ์,ราชบุตร เปลี่ยนเป็นแบบเทศาภิบาล คือเป็นอําเภอ,จังหวัดและมณฑล ท่านดํารงตําแหน่ง นายอําเภอมุกดาหาร เมื่อ พ.ศ.๒๔๕๐ ถึง พ.ศ.๒๔๕๘ ท่านเกิดเมื่อปีกุนสัปตศก ๑๒๓๗(พ.ศ.๒๔๑๔) เรียนหนังสือไทยและ โรมันในสํานักครูเปาว์โร วัดกองเส็ปซังและจ่าช่วงรว๔ ปี บรรพบุรุษของท่าน เป็นชาวโปรตุเกศ ทีอพยพมาตั้งรกราก ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ท่านจึงนับถือ ศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาธอลิคตามบรรพบุรุษ ท่านรับราชการเป็น มหาดเล็ก เวรเดชตามเสด็จ พระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ข้าหลวงต่างพระองค์ สําเร็จราชการมณฑล ลาวพวนมาประจําอยู่ที่เมืองหนองคายและบ้านแข้ง (อุดรธานี) ตั้งแต่ พ.ศ.๒๔๓๔ พ.ศ.๒๔๔๒ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ เป็น หลวงทรงสราวุธสารวัตรไปรษณีย์โทรเลขมณฑลอุดร พ.ศ.๒๔๔๙ ได้ตามเสด็จ สมเด็จพระเจ้าบรมวงษ์เธอ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวง มหาดไทยซึ่งเสด็จมาตรวจราชการตั้งแต่เมืองอุดรธานี,หนองคาย,นครพนม,สกลนครและมุกดาหาร สมเด็จกรมพระยาดํารงฯทรงเห็นว่าเมืองมุกดาหารมีปัญหาขัดแย้งระหว่างเจ้าเมืองและบาทหลวง ฝรั่งเศสที่วัดศาสนาคริสต์ บ้านสองคอนเมืองมุกดาหารอยู่เนืองๆ ท่านจึงทรงแต่งตั้งให้หลวงทรงสราวุธเป็นนาย อําเภอมุกดาหารคนแรกเมื่อมีการยุบเลิกเมืองและได้มีการปรับปรุงการปกครองเป็นอําเภอและจังหวัด เพราะว่า ท่านนับถือศาสนาคริสต์และมีความรู้ในภาษาฝรั่งเศสด้วย ท่านเป็นผู้ริเริ่มให้มีการศึกษาแบบโรงเรียนขึ้นในอําเภอมุกดาหาร โดยได้ตั้งโรงเรียนชื่อโรงเรียน ทรงวิทยา ขึ้นเป็นโรงเรียนแห่งแรกในอําเภอมุกดาหารเมื่อ พ.ศ.๒๔๕๐ ต่อมาพัฒนาเป็นโรงเรียนมุกดาลัย พ.ศ.๒๔๕๓ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระบริหารราชอาณาเขต นายอําเภอมุกดาหาร พ.ศ.๒๔๕๘ ย้ายไปดํารงตําแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดหนองคาย พ.ศ.๒๔๖๓ ย้ายไปกํารงตําแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรสงคราม (เพื่อแก้ปัญหาความขัดแย้ง กับวัดคาธอลิคที่บางนกแขวก,อําเภอบางคนฑี)ได้รับพระราชทานทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาสมุทรศักดารักษ์ พ.ศ.๒๔๖๙ ถึง พ.ศ.๒๔๗๒ ท่านกลับมาดํารงตําแหน่งผู้ว่าราชการจังหวัดนครพนมอีกเพื่อแก้ไข ปัญหาระหว่างชาวพุทธกับคริสต์ รับพระราชทานบํานาญเมื่อ พ.ศ.๒๔๗๒และถึงอนิจกรรมเมื่อพ.ศ.๒๔๘๗ เพื่อเป็นอนุสรณ์จึงใช้นามบรรดาศักดิ์ของท่านเป็นชื่อถนนสายหนึ่งในเขตเทศบาลเมืองมุกดาหาร คือ ถนนสมุทรศักดารักษ์
