Page 66 - mukdahansuksapub

66 พระยาศศิวงษ์ประวัติ (เมฆ จันทรสาขา) เจ้าเมืองมุกดาหารลําดับที่ ๗ (คนสุดท้าย) ท่านเกิดเมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๑๒ ปีมะเส็ง จุลศักราช ๑๒๐๗ (พ.ศ.๒๓๘๘) สมัยรัชกาลที่ ๓ เป็นบุตร อุปฮาด (แท่ง)เมืองมุก ดาหาร บรรพบุรุษของท่านเป็นเจ้าเมืองมุกดาหารมาก่อนท่านถึง ๕ คน คือ เจ้าจันทกินรี เจ้าเมืองมุกดาหารคนแรก พระยาจันทรสุริยวงษ์ (กิ่ง) เจ้าเมืองมุกดาหารในลําดับที่ ๒ พระจันทรสุริยวงษ์(พรหม)เจ้าเมืองมุก ดาหารในลําดับที่ ๓ ยกเว้น เจ้าจันทรเทพสุริยวงษ์ หรือเจ้าหนู เจ้าเมือง มุกดาหารในลําดับที่ ๔ ซึ่งเป็นเจ้าจากราชวงษ์เวียงจันทน์ พระจันทรสุริยวงษ์(คํา)เจ้าเมืองในลําดับที่ ๕และพระ จันทรสุริยวงษ์(บุญเฮ้า)เจ้าเมืองในลําดับที่ ๖ ส่วนอุปฮาด (แท่ง)บิดาของท่านซึ่งเป็นบุตรเจ้าเมืองในลําดับที่ ๓ ถึงแก่กรรมก่อนที่จะได้ดํารงตําแห่งเจ้าเมือง ท่านถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันเสาร์ ขึ้น ๘ คํ่าเดือน๖ ตรงกับวันที่ ๒๘ เมษายน พ.ศ.๒๔๖๐ (สมัยรัชกาลที่ ๖)รวมอายุ ๗๒ ปี ท่านจึงมีชีวิตอยู่มาถึง ๔ แผ่นดิน ท่านเริ่มเข้ารับราชการเป็นกรมการเมืองชั้นผู้น้อยในเมืองมุกดาหาร ซึ่ง ต่อมาได้รับหมายตั้งเป็นท้าวสุวรรณสาร ครั้นถึง พ.ศ.๒๔๒๒ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ดํารงตําแหน่งราช บุตรเมืองมุกดาหารเมื่ออายุ ๓๔ ปี พ.ศ.๒๔๒๗ เมื่อท่านดํารงตําแหน่งราชบุตรเมืองมุกดาหารและอายุ ๓๙ ปี ได้มีท้องตรามาถึง เมืองมุกดาหารว่าพวกฮ่อซึ่งมาตั้งอยู่ที่ทุ่งเชียงคํา(ทุ่งไหหิน)แขวงเชียงขวางเมืองพวนฝั่งโขงตะวันออก (ดินแดน ลาวในปัจจุบัน)ยกกองทัพออกตีปล้นบ้านเมืองในพระราชอาณาเขต พระยาราชวรานุกูล (เวก บุญรัตพันธ์)ปลัด ทูลฉลองกรมมหาดไทยแม่ทัพหน้าจะยกออกจากเมืองหนองคาย จึงให้เกณฑ์ไพร่พลเมืองมุกดาหารไปสมทบ ในการปราบศึกฮ่อครั้งนี้ด้วย เจ้าเมืองมุกดาหารจึงเกณฑ์ไพร่พลได้ ๒๙๕ คน,ช้าง ๔ เชือก,ม้า ๑๐ ตัว,โคต่าง ๘๐ ตัว,ปืนคาบศิลา ๑๕๒ กระบอก,ดินดํา ๒๐ ชั่ง,กระสุน ๑,๓๐๐ ลูก,เรือ ๒๐ ลํา,ข้าวสาร ๑,๕๐๐ ถัง โดยแต่ง ให้ท่านซึ่งเป็นราชบุตรเมืองมุกดาหารเป็นนายกองคุมกองทัพไพร่พลเมืองมุกดาหาร พร้อมด้วย พระศรีวรวงษ์ พระวรบุตรภักดีผู้ช่วยราชการเมืองมุกดาหาร,ท้าวขัตติยะ,ท้าวสุริยะ,ท้าวสุริโย, ท้าวไชยกุมาร,ท้าวไชยสาร,ท้าว สุทธิสารและเพี้ยเมืองขวา กรมการเมืองมุกดาหารคุมไพร่พลช้างมาโคต่างปืนกระสุนดินดํา เดินทางขึ้นไปลํา นํ้าโขงเพื่อเข้ากระบวนทัพหน้าที่เมืองหนองคาย ปรากฏว่าในราชการสงครามปราบฮ่อครั้งนั้น มีไพร่พลเมืองมุกดาหารถูกกระสุนปืนตาย ๑๐ คนสูญหาย ๑๓ คน,เสือขบ (กัด)ตาย ๔ คน,ตายเจ็บไข้ ๗๒ คนรวมตาย ๙๙ คน ช้าง ๔เชือกยังอยู่ครบ, ม้า ๑๐ ตัวตาย ๒,โคต่าง ๘๐ ตัวตาย ๕๐ ตัว