Page 14 - tavir_169_2019aralik-b

KORO’NUN KISA TARİHÇESİ Kiliselerin Koro’ya Etkisi

Yunanca “khoros”, Latince “choros”, İtalyanca “coro” Ortaçağ Avrupası’nda müzik yazısının gelişmesine en az
sözcükleri ile ifade edilen ve dilimize de “koro” olarak yer- müzisyenler kadar ihtiyaç duyan bir kurum vardı: Kiliseler...
leşen bu terim, tek ve çok sesli müzik yapıtlarını seslendir-
mek üzere bir araya gelen seslendirici-yorumcu topluluğu Kilise, halk müziğini ve enstrümanları, puta taparlığın
anlamında kullanılmaktadır. Ses müziği ilk çağ uygarlıkları ta- simgesi olarak görüyordu. Müzikte kadının yeri olamazdı,
rafından dinsel törenlerde kullanılmıştır. Fakat bu sanatsal bu olsa olsa şeytanın işiydi! Sadece kiliselerde okunan ila-
değil büyü amaçlı bir kullanımdı. Sonrasında kiliselerde dini hiler uygun görülüyordu. Bunun dışındaki her müzik türü
amaçla kullanılmaya başlanmıştır. Haçlı seferleri ile koru din günah işlemek anlamına geliyordu. Kilise ayinlerinde kulla-
dışına çıkarak kahramanlık öyküleri anlatmaya başlamıştır. nılan ilahiler tek sesli ve erkekler tarafından oluşturulan bir
koro tarafından söyleniyordu. Kilisenin tüm önlemleri ve
Günümüz korolarının bugünkü halini alması üç ayrı dö- yasaklarına rağmen, halk müziğinin etkileri ilahilere yansıdı.
nemde ele alınmaktadır. Sözlerden melodiye kadar bu açıkça kendini gösteriyordu.
Pek çok şehre, kasabaya dağılmış kilise vardı. Bütün bu ki-
1-Karanlık Dönem liselerde kullanılan ilahiler aynı değildi. Birçoğunda halk mü-
ziğinin etkileri ciddi boyutlara geldi. Bunun üzerine Papa
İnsanın varoluşundan tarihin 1400’lü yıllarına kadar olan Gregor (MS 540–604) bütün kiliselerde tek tip ve merkezi
zaman diliminde koro için ses materyali olmadığı için bu olarak belirlenen ilahiler okunması için çalışma başlattı. “Tek
dönemde koronun varlığına dair somut delil yoktur. M.Ö bir müzik yoluyla tek bir kilise” düşüncesiyle, mistik etkisi
2000 yıllarından bu yana Antik Yunan’da koro terimi, sa- yüksek özel ilahiler hazırlattı. Toprak sahiplerinin en büyüğü
dece şarkı söyleyen topluluk için değil aynı zamanda müzik olan kilise, feodalizmin de temel dayanağını oluşturuyordu.
yapan çalgıcılar dahil kişi ve grupları da içine alıyordu. Her şeyi, halkı kendi istediği doğrultuda eğitmek için kul-

2-Yapılanma Dönemi landı. Bilim, eğitim, ahlak, sanat... Müzik bunlardan yalnızca
biriydi. Bunun için çağının en ileri gelen müzisyenlerini ça-

Ağırlıklı olarak kilise koroları faaliyet gösterdi. Bu dö- lıştırdı.
nemde nota, ses grupları ve ses sınırları keşfedilmiş, koru Ve yine bu müzisyenleri, ilahileri öğretmek üzere dört
ses tekniği üzerine araştırmalar başlamış, şefin önemi anla- bir yanda liselere gönderdi. Bu nedenle Kilisenin tek sesli
şılmaya ve önemsenmeye başlamıştır. tören melodileri o günden bu güne ‘Gregor Melodileri’

olarak varlığını korudu.

14 TAVIR aralık 2019