Page 298 - Nobel_10.02.25_Neat
P. 298
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
давлат даромадларини максимал даражада оширадиган солиқ ти-
зимини қандай ишлаб чиқишни таҳлил қилувчи моделни ишлаб
чиқди. Унинг иши тенгсизлик дунёсида солиққа тортиш зарурий
ёвузлик эканлигини ва яхши ишлаб чиқилган солиқ тизимлари
иқтисодий самарадорлик ҳамда ижтимоий фаровонликни ошири-
ши мумкинлигини кўрсатди.
Уильям Викри кимошди савдолари ва механизм дизайни
бўйича олиб борган изланишлари учун Нобель мукофотига сазо-
вор бўлди. Бир қатор мақолаларида, жумладан, 1961 йилда чоп
этилган «Кўр-спекуляция, чайқовчиликда янги контсепция»
номли мақоласида Викри, ҳатто савдо иштирокчилари сотила-
ётган товарлар учун турли баҳоларга эга бўлган тақдирда ҳам,
ресурсларни самарали тақсимлаш учун рақобатбардош аукцион-
лардан қандай фойдаланиш мумкинлигини кўрсатди. Унинг иши
аукцион назариясини замонавий ўрганиш учун асос яратди ва
давлат облигaцияларини сотишдан тортиб, мобиль телефонлар
учун спектр ҳуқуқларини тақсимлашгача бўлган кенг кўламли
иловаларга эга.
Хулоса қилиб айтганда, Миррлеэс ва Викри давлат сектори-
да рағбатлантириш назариясига қўшган инновацион ҳиссалари
учун Нобель мукофотига сазовор бўлишди. Уларнинг иши самара-
ли солиқ тизимлари ва давлат сиёсатини ишлаб чиқиш, шунинг-
дек, бозорлар ва аукцион ресурсларни қандай самарали тақсим-
лашини тушуниш учун муҳим таъсир кўрсатди.
296
