Page 124 - ХАМИДОВА ЗУЛФИЯ АХМАДЖОНОВНА - monografiya
P. 124

сони  динамикаси  ўтган  даврлар  бўйича  ҳам  (L1(Кt-базис  давр)
             (p<0,1); L2(Кt-икки йил олдинги давр) (p<0,05)) статистик аҳамиятга

             эга аҳамиятга эга.
                    Юқоридаги VAR модели ёрдамида қуйидаги  прогнозларга эга
             бўлишимиз мумкин (3.5-расм).


                 100000                                                                    93 684,00

                  90000
                                                                                  79 756,00
                  80000
                  70000                                                 62 019,00            71 385,00
                  60000                                        50 353,00
                  50000                               44 745,00
                                            38 578,00                                  44 020,00
                  40000
                                   27 618,00
                  30000   24 135,00                        31 391,00
                  20000                           18 115,00          17 298,00

                  10000        7 482,00  4 781,00                             9 091,00
                       0
                            2018     2019      2020     2021     2022      2023     2024     2025
                          Ҳунармандлар сони                        Имтиёзли кредитлари миқдори
                          Линейная (Ҳунармандлар сони)

                  3.5-расм. Ҳунармандлар сони ва имтиёзли кредитлар миқдорининг
                                                                          218
                                            прогноз кўрсаткичлари


                    Шунингдек,  республика  бўйича  ҳунармандлар  сонининг
             юқорида назарда тутилган ва бошқа ижтимоий-демографик омиллар
             таъсирида  ортиб  боришини  прогноз  қилиш  алоҳида  аҳамиятга  эга.

             Ҳунармандлар  сонининг  ортиб  боришини  8  хил  ахборот
             критериялари  бўйича  қиёсий  8  та  модел  ишлаб  чиқилган.  Ушбу
             моделларнинг адекватлилик текширув натижаларига кўра, Акаике ва

             Баесия  ахборот  мезонлари  қийматлари  бошқа  моделларга  нисбатан
             статистик  жиҳатдан  аҳамиятлилик  даражаси  ҳамда  детерминация
             коэффициенти  юқори  бўлган  модел  адекватлилик  текширув

             натижалари  асосида  АРИМА  (1,1,1)  энг  аҳамиятли  модель
             ҳисобланиб,  ҳунармандлар  сонининг  ўзгаришини  нисбатан  аниқ
             кўрсатиб бера олувчи модель сифатида талабни прогноз қилиш учун
             тавсия  этилади.  Биринчи  модель  натижаларига  кўра,  ҳунармандлар

             сонининг  келгуси  йилларда  мунтазам  равишда  ортиб  бориши
             статистик  жиҳатдан  аҳамиятга  эга  (р<0.000)  бўлиб,  республика



                218  Stata-15 статистик тақлил дастури ёрдамида муаллиф томонидан ишлаб чиқилган
                                                           119
   119   120   121   122   123   124   125   126   127   128   129