Page 74 - วารสาร สช มค-มีค 61(new)

ง�นวิจัย โดย พรนภัส ประเสริฐไทยเจริญ
นักวิชาการสาธารณสุขช�านาญการพิเศษ

รูปแบบการด�าเนินงานต�าบลจัดการสุขภาพแบบบูรณาการ 5 กลุ่มวัย
โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน
ต�าบลนาเรือง อ�าเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการด�าเนินงานต�าบลจัดการ
สุขภาพแบบบูรณาการ 5 กลุ่มวัย โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนต�าบลนาเรือง อ�าเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี
ประยุกต์ ใช้แนวคิดการวิจัยเชิงปฏิบัติการ คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างจากกลุ่มผู้น�าชุมชนใน 3 กลุ่ม ประกอบด้วย
ภาคท้องถิ่น ภาครัฐ และภาคประชาชน จ�านวน 9 หมู่บ้าน หมู่บ้านละ 10 คน จ�านวน 90 คน เก็บรวบรวม
ข้อมูลระหว่างเดือนตุลาคม 2559 ถึง มิถุนายน 2560 โดยการศึกษาสถานการณ์ การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก
การสนทนากลุ่ม การสังเกตแบบมีส่วนร่วม และแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยการแจกแจง
ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการทดสอบค่าที (t–test) วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ

ด้วยหลักสามเส้า

ผลการศึกษาพบว่า รูปแบบด�าเนินงานต�าบลจัดการสุขภาพแบบบูรณาการ 5 กลุ่มวัย โดยการมีส่วน
ร่วมของชุมชน ต�าบลนาเรือง อ�าเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี มี 7 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การเรียนรู้และมีส่วน
ร่วมการวิเคราะห์ปัญหาและวางแผนแก้ไขปัญหา 2) การจัดการและการวางแผนกลยุทธ์แบบมีส่วนร่วม 3) การ
พัฒนาศักยภาพเพิ่มขีดความสามารถแกนน�าสุขภาพ 4) การสร้างและพัฒนาเครือข่าย 5) การสร้างพลังอ�านาจ
ในชุมชนโดยการร่วมแรงร่วมใจ 6) การสร้างระบบสื่อสารสุขภาพ 7) การเฝ้าระวังพฤติกรรมสุขภาพในชุมชน
กระบวนการดังกล่าวท�าให้แกนน�าสุขภาพ มีการเปลี่ยนแปลงด้านความรู้และการมีส่วนร่วมก่อนและหลังแตก

ต่างกันอย่างมีนัยส�าคัญทางสถิติ (p<0.05)

โดยสรุป การด�าเนินงานต�าบลจัดการสุขภาพแบบบูรณาการ 5 กลุ่มวัย โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน
ส่งผลให้แกนน�าสุขภาพมีความรู้และมีส่วนร่วมในการด�าเนินงานต�าบลจัดการสุขภาพมากขึ้น ซึ่งมีปัจจัยแห่ง
ความส�าเร็จคือ การเสริมสร้างความรู้ การพัฒนาขีดความสามารถของแกนน�าสุขภาพชุมชนและการมีส่วนร่วม
เพื่อพัฒนาเป็นต�าบลจัดการสุขภาพที่ยั่งยืนต่อไป

ค�ำส�ำคัญ : การมีส่วนร่วม, ต�าบลจัดการสุขภาพแบบบูรณาการ 5 กลุ่มวัย

72
วารสารสุขภาพภาคประชาชน