Page 76 - วารสาร สช มค-มีค 61(new)

รูปแบบการด�าเนินงานต�าบลจัดการสุขภาพแบบบูรณาการ 5 กลุ่มวัย
ง�นวิจัย โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ต�าบลนาเรือง อ�าเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี

บทน�ำ ประชากรแสนคน ด้วยโรคระบบทางเดินอาหารและ
ระบบทางเดินหายใจ 447.65 และ 353.17 ตาม
ส�านักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี ได้ ล�าดับ อัตราการเจ็บป่วยด้วยโรคมะเร็ง 54.45 โรค
ก�าหนดเป้าหมายตามแผนพัฒนายุทธศาสตร์การพัฒนา หัวใจและหลอดเลือด 30.83 โรคเบาหวาน 102.32
สาธารณสุขปี 2555-2559 ไว้ว่า ด�าเนินการต�าบล และโรคความดันโลหิตสูง 107.10 (ส�านักงาน
จัดการสุขภาพแบบบูรณาการ 5 กลุ่มวัย ตามเกณฑ์ สาธารณสุขอ�าเภอนาเยีย, 2559) จากการประเมิน
มาตรฐานที่ก�าหนด (ระดับดีขึ้นไป) ร้อยละ 70 เพื่อ ต�าบลจัดการสุขภาพในปี 2559 ตามตัวชี้วัดใน
มุ่งให้ครอบครัวชุมชน และประชาชนมีจิตส�านึกในการ ยุทธศาสตร์การพัฒนาสาธารณสุขปี 2555-2559
แสดงบทบาท อันน�าไปสู่การพัฒนาตนเองและการมี ส�านักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี ต�าบล
สุขภาพดี ซึ่งส่งผลให้สังคมอยู่เย็นเป็นสุข สอดคล้องกับ จัดการสุขภาพแบบบูรณาการ 5 กลุ่มวัย ตามเกณฑ์
เป้าหมายและวิสัยทัศน์ของการพัฒนา ในแผนพัฒนา มาตรฐานที่ก�าหนด(ระดับดีขึ้นไป) ร้อยละ 70 พบ
สุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 11 โดยกล่าวถึงกระบวนการ ว่ามีเพียง 2 ต�าบลหรือร้อยละ 66.67 ที่ผ่านเกณฑ์
พัฒนาต�าบลจัดการสุขภาพว่า มิได้มุ่งเน้นที่ผลผลิต และอยู่ในระดับดีขึ้นไป คือ ต�าบลนาเยีย และต�าบล
เพียงอย่างเดียว ยังมุ่งเน้นที่กระบวนการมีส่วนร่วม และ นาดี (ส�านักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี,
สร้างการเรียนรู้ร่วม จะเกิดเป็นรูปธรรมได้ต้องอาศัย 2559) อีกจ�านวน 1 ต�าบลยังไม่ผ่านเกณฑ์การ
ความร่วมมือจากชุมชนเป็นหลักทั้งแกนน�าชุมชน ประเมินตามมาตรฐานที่ก�าหนด (ระดับดีขึ้นไป) คือ
กรรมการชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ต�าบลนาเรือง
อาสาสมัครสาธารณสุขประจ�าหมู่บ้าน (อสม.) และ
ประชาชนในพื้นที่มีส่วนร่วมในการพัฒนาหมู่บ้านหรือ ต�าบลนาเรือง จ�านวน 9 หมู่บ้าน มีสาเหตุ
ชุมชนของตน (เบญจวรรณ สุภาพ,2552) รวมพลังสร้าง การตายด้วยโรคมะเร็งทุกชนิด อัตรา 1.91 ต่อพัน
สุขภาพ(โสภณ นุชเจริญ, 2551) กระบวนการเหล่านี้ ประชากร ในปี 2558 อัตรา 2.34 ในปี 2559 และ
เป็นพื้นฐานส�าคัญยิ่งในการพัฒนาตนเองและต�าบลให้ โรคหัวใจและหลอดเลือดหัวใจ อัตรา 0.74 ต่อพัน
พัฒนาสู่แนวคิดระบบสุขภาพภาคประชาชน ให้เหมาะ ประชากร ในปี 2558 อัตรา 1.19 ต่อพันประชากร
แก่การสร้างสุขภาพ การสร้างสุขภาพต้องอาศัยการมี ในปี 2559 ตามล�าดับ ปัจจุบันได้มีก�าหนดเป้าหมาย
ส่วนร่วมของคนและสังคมร่วมกันให้ความส�าคัญกับการ การพัฒนาสุขภาพของประชาชน เพื่อลดอัตราป่วย
ส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค (ประเวศ วะสี, และตายที่เกิดจากโรคที่เกิดจากพฤติกรรมน�าไปสู่
2550) ตามแนวคิดในการพัฒนาสุขภาพ ภายใต้แนวคิด กิจกรรมการด�าเนินงานต�าบลจัดการสุขภาพแบบ
“ระบบสุขภาพภาคประชาชน” เพื่อให้ประชาชนมีสุขภาพ บูรณาการ 5 กลุ่มวัย โดยใช้กระบวนการหมู่บ้าน

ดีมีสุขต่อไป จัดการสุขภาพ จากการประเมินเชิงลึกตามเกณฑ์ตัว
ชี้วัดดังกล่าวข้างต้น ของส�านักงานสาธารณสุขจังหวัด
อ�าเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี มีต�าบล อุบลราชธานี พบว่า ต�าบลนาเรืองยังไม่ผ่านตัวชี้วัด
ในการปกครอง 3 ต�าบล 43 หมู่บ้าน และมีการพัฒนา วิเคราะห์หาสาเหตุหลักๆ ของปัญหาได้ คือ สาเหตุ
ต�าบลจัดการสุขภาพต่อเนื่องมาตลอด ปัจจุบันมีอาสา แรก คณะกรรมการ ประชาชนในพื้นที่และผู้มี
สมัครสาธารณสุข 816 คน แต่ปัญหาการพัฒนาสุขภาพ ส่วนได้ส่วนเสีย ขาดองค์ความรู้และทักษะในการ
พบว่า ไม่แตกต่างกับภาพรวมในระดับประเทศคือ ใน ด�าเนินงาน สาเหตุที่สอง ระบบการด�าเนินงานขาด
ปี พ.ศ. 2559 พบว่า ประชาชนมีอัตราการป่วยต่อ การบูรณาการการท�างานกับหน่วยงานอื่น ขาดการ

คืนข้อมูลสู่ชุมชน ขาดการประสานงานที่ดี สาเหตุที่

74
วารสารสุขภาพภาคประชาชน