Page 72 - วารสาร สช มค-มีค 61(new)

ปัจจัยที่มีผลต่อการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งเต้านมด้วยตนเองของผู้หญิง
ง�นวิจัย เขตอ�าเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต

ด้วยตนเอง (r=0.11) เพราะผู้หญิงกลุ่มตัวอย่างรับรู้ การเกิดโรคว่า การรับรู้หรือความเชื่อของบุคคลเป็น
ว่าการตรวจเต้านมด้วยตนเองเป็นประจ�าท�าให้สามารถ ปัจจัยส�าคัญที่กระตุ้น หรือจูงใจให้บุคคลปฏิบัติ
ค้นพบโรคตั้งแต่แรกเริ่ม จึงเกิดพฤติกรรมในการตรวจ พฤติกรรมสุขภาพ ดังนั้น บุคคลจึงหลีกเลี่ยงต่อการ
เต้านมด้วยตนเอง จากผลการวิจัยพบว่า ผู้หญิงที่มีการ เป็นโรคด้วยการปฏิบัติตามเพื่อป้องกันและรักษา
ตรวจเต้านมด้วยตนเองจะมีการรับรู้ถึงประโยชน์ของ สุขภาพที่แตกต่างกัน จากการศึกษาของ แววตา สุ
พฤติกรรมการตรวจคัดกรองโรคเพราะการป้องกันโรค ริยันต์ (2551) พบว่า ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตรวจ
มะเร็งเต้านมที่ดีที่สุดคือ การค้นพบโรคตั้งแต่ระยะเริ่ม เต้านมด้วยตนเอง คือ การรับรู้อุปสรรค ความเชื่อ
แรกและการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งเต้านมเป็นการ ด้านสุขภาพ ความรู้เรื่องโรคมะเร็งเต้านมและโอกาส
ป้องกันโรคในระดับทุติยภูมิ (Secondary prevention) เสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งเต้านม นอกจากนี้จากการ
เพื่อเป็นการค้นหาอาการผิดปกติตั้งแต่แรกเริ่ม (Early ศึกษาของ ลลิดา ปักเขมายัง (2555) พบว่า การรับ
detection) ซึ่งนับว่ามีความส�าคัญและมีความจ�าเป็น รู้โอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งเต้านมเป็นปัจจัย
ส�าหรับโรคไม่ติดต่อหรือโรคเรื้อรัง โดยเฉพาะอาการผิด ที่มีอิทธิพลต่อการตรวจเต้านมด้วยตนเองของสตรี
ปกติเริ่มแรกของมะเร็งเต้านมจะสามารถตรวจพบได้โดย อายุ 35-59 ปี จังหวัดอุบลราชธานี อย่างมีนัยส�าคัญ
ใช้วิธีการตรวจเต้านมด้วยตนเอง ซึ่งการค้นหาโรคมะเร็ง ทางสถิติ
เต้านมในระยะเริ่มแรกที่นิยมมี 3 วิธีคือ การตรวจเต้า ข้อเสนอแนะ
นมด้วยตนเอง การตรวจเต้านมโดยแพทย์ และการ
ตรวจเต้านมด้วยเครื่องถ่ายภาพรังสี วิธีการตรวจเต้านม 1. ควรมีการพัฒนารูปแบบการให้ความรู้
ด้วยตนเองเป็นวิธีที่ง่าย สะดวกและประหยัดที่สุดในการ เรื่องโรคมะเร็งเต้านมและการตรวจคัดกรองโรค
สังเกตความผิดปกติเบื้องต้นของโรคมะเร็งเต้านม ดัง มะเร็งเต้านมด้วนตนเองโดยการให้บุคคลต้นแบบ มา
นั้นการตรวจพบมะเร็งในระยะเริ่มแรกที่มีขนาดเล็กก่อน แลกเปลี่ยนเรียนรู้ หรือมีการพัฒนาสื่อความรู้ ในรูป
มีการแพร่กระจายไปต่อมน�้าเหลืองจะมีการพยากรณ์ แบบต่างๆ เช่น Application, ระบบ Line ฯลฯ หรือ
โรคดีกว่าการตรวจพบเมื่อเป็นมากแล้ว วิธีการป้องกัน มีการอบรมพัฒนาให้ความรู้ด้านทักษะการตรวจ
การเกิดโรคมะเร็งเต้านมที่ดีที่สุดคือการ ค้นหาโรคตั้งแต่ คัดกรองโรคมะเร็งเต้านมด้วนตนเองอย่างถูกต้อง
ยังไม่มีอาการเพื่อจะได้รับการรักษาก่อนที่มะเร็งจะเกิด แก่บุคลากรสาธารณสุขและอาสาสมัครสาธารณสุข
การลุกลามไปยังอวัยวะส่วนอื่นของร่างกาย (American อย่างเข้มข้นและทั่วถึงเพื่อช่วยกระตุ้นเตือนให้มีการ
Cancer Society, 2008) สอดคล้องกับการศึกษาของ ตรวจด้วยตนเองทุกเดือน
อมรศักดิ์ โพธิ์อ�่า (2560) การรับรู้ประโยชน์ของการ 2.ควรมีการพัฒนาช่องทางการรับรู้โอกาส
ตรวจเต้านมด้วยตนเองมีความสัมพันธ์ทางบวกกับการ เสี่ยงโรคมะเร็งเต้านมและการรับรู้ความรุนแรงของ
ตรวจคัดกรองโรคมะเร็งเต้านมด้วยตนเองของผู้หญิงเขต โรคมะเร็งเต้านมโดยมีการรณรงค์เชิงรุกในการอบรม
จังหวัดพิษณุโลก อย่างมีนัยส�าคัญทางสถิติ (r=0.297, ให้ความรู้แก่สตรีทุกหมู่บ้านและในสถานประกอบ
P-value<0.001) การให้ครอบคลุม โดยให้มีการจัดการเรียนการสอน
ให้ความรู้โรคมะเร็งเต้านมและการคัดกรองโรคมะเร็ง
การรับรู้โอกาสเสี่ยงโรคมะเร็งเต้านมมีความ
สัมพันธ์กับพฤติกรรมการตรวจเต้านมด้วยตนเอง (r=- เต้านมด้วนตนเองในสถานศึกษา เพื่อช่วยสื่อสาร
0.162, P-value=0.008) ซึ่งเป็นไปตามแนวคิดความ ประชาสัมพันธ์ให้บุคคลในครอบครัวได้ทราบและ
เชื่อด้านสุขภาพของ Rosenstock (1974) ที่กล่าวว่า ตระหนักถึงอันตรายมากยิ่งขึ้น
ความเชื่อด้านสุขภาพเกี่ยวกับการรับรู้โอกาสเสี่ยงของ

70
วารสารสุขภาพภาคประชาชน