Page 150 - หนังสือเรียน ภาษาไทย พท.21001

150 | ห น า

หนาที่ของประโยค

ประโยคชนิดตางๆ สามารถบอกความหมายไดตามเจตนาของผูสงสาร เพราะการสื่อสารกัน

ตามปกตินั้น ผูสงสารอาจมีเจตนาไดหลายประการ ประโยคจึงทําหนาที่ตางๆ กัน เชน บอกกลาว

เสนอแนะ ชี้แจง อธิบาย ซักถาม วิงวอน สั่งหาม ปฏิเสธ เปนตน ขอความหรือประโยคที่แสดง

เจตนาของผูสงสารเหลานี้จะอยูในรูปที่ตางๆ กันไป ซึ่งอาจแบงหนาที่ของประโยคไดเปน 4 ประเภท
ดวยกัน คือ

1. รูปประโยคบอกกลาวหรือบอกเลา ประโยคลักษณะนี้ โดยปกติจะมี ประธาน กริยา และ

อาจมีกรรมดวย นอกจากนี้อาจมีสวนขยายตางๆ เพื่อใหชัดเจน โดยทั่วไปประโยคบอกเลาจะบงชี้

เจตนาวาประธานของประโยคเปนอยางไร

ตัวอยาง

ประโยค เจตนา

ภาษาไทยเปนภาษาประจําชาติของเรา ภาษาไทยเปนอะไร

นองหิวขาว นองอยูในสภาพใด

2. รูปประโยคปฏิเสธ ประโยคนี้แตกตางจากประโยคบอกกลาว หรือบอกเลาตรงที่มีคําวา

“ไม หรือคําที่มีความหมายในทางปฏิเสธ เชน “หามิได” “มิใช” ประกอบคําอธิบายเสมอไป

ตัวอยาง
วันนี้ไมมีฝนเลย

เขามิใชคนเชนนั้น

หามิได หลอนไมใชคนผิดนัด

สําหรับประโยคที่ผูสงสารมีเจตนาที่จะเสนอแนะมักจะใชคําวา ควรหรือควรจะใน
ประโยคบอกเลาสวนในประโยคปฏิเสธ ใชคําวา ไมควรหรือไมควรจะ

ประโยคปฏิเสธ “ชาวนาไมควรปลูกมันสําปะหลังในที่นาเพราะจะทําใหดินจืด”

3. ประโยคคําสั่งและขอรอง ประโยครูปนี้มีลักษณะเดน คือ มีแตภาคแสดงเสมอ สวน

ประธานซึ่งตองเปนบุรุษที่ 2 ใหละเวนในฐานที่เขาใจ