Page 183 - หนังสือเรียน ภาษาไทย พท.21001

ห น า | 183

การพินิจวรรณคดี เปนการแนะนําหนังสือในลักษณะของการวิเคราะหวิจารณหนังสืออยาง
งายๆ โดยบอกเรื่องยอๆ แนะนําขอดีขอบกพรองของวรรณคดี บอกชื่อผูแตง ประเภทของหนังสือ

ลักษณะการแตง เนื้อเรื่องโดยยอๆ คุณสมบัติของหนังสือ ดวยการวิจารณเกี่ยวกับเนื้อหา แนวคิด

ภาษา คุณคา และขอคิดตางๆ ประกอบทัศนะของผูพินิจ ซึ่งเปนลักษณะของการชักชวนใหผูอาน
สนใจหนังสือเลมนั้น การพินิจวรรณคดีเปนการศึกษาและวิเคราะหลักษณะของวรรณคดีเพื่อนํามา

แนะนําใหเกิดความเขาใจซาบซึ้งอยางแจมแจง

การพินิจวรรณคดีมีหลักการพินิจกวางๆ 3 ดานคือ

1. โครงสรางของวรรณคดี
2.ความงดงามทางวรรณคดี

3. คุณคาของวรรณคดี

ดานที่ 1 โครงสรางของวรรณคดี

การที่เราจะพินิจวรรณคดีเรื่องใด เราจะตองพิจารณาวา เรื่องนั้นแตงดวยคําประพันธชนิดใด

โครงเรื่องเนื้อเรื่องเปนอยางไร มีแนวคิดหรือสาระสําคัญอยางไร ตัวละครมีรูปราง ลักษณะนิสัย
อยางไร ฉากมีความหมายเหมาะสมกับเรื่องหรือไม และมีวิธีดําเนินเรื่องอยางไร

ดานที่ 2 ความงดงามทางวรรณคดี

วรรณคดีเปนงานที่สรางขึ้นอยางมีศิลปะ โดยเฉพาะการใชถอยคําเพื่อใหเกิดความไพเราะใน
อรรถรส ซึ่งเราจะพิจารณาไดจากการใชคํา มีทั้งการเลนคํา เลนอักษร พิจารณาไดจากการใชสํานวน

โวหาร กวีโวหาร ซึ่งจะดูจากการสรางจันตภาพ ภาพพจน และพิจารณาจากการสรางอารมณใน

วรรณคดีสิ่งเหลานี้เปนความงดงามทางวรรณคดีทั้งนั้น

โวหารภาพพจน

การใชโวหารภาพพจน คือ การใชถอยคําใหเกิดภาพโดยวิธีการเปรียบเทียบอยางมีศิลปะ

ภาพพจนมีหลายลักษณะ เชน อุปมา อุปลักษณ อธิพจน บุคลาธิษฐาน สัทพจน หรือการใช

สัญลักษณเปนตน
อุปมา คือการเปรียบเทียบเพื่อทําใหเห็นภาพหรือเกิดความรูสึกชัดเจน จึงตองนําสิ่งอื่นที่มี

ลักษณะคลายคลึงกันมาชวยอธิบาย หรือเชื่อมโยงความคิดโดยมีคํามาเชื่อม ไดแก เหมือน เสมือน

ดุจ เลห เฉก ดัง กล เพียง ราว ปูน ฯลฯ

อุปลักษณ เปนการเปรียบเทียบที่ลึกซึ้งกวาอุปมา เพราะเปนการเปรียบสิ่งหนึ่งเปนสิ่งหนึ่ง
มากจนเหมือนกับเปนสิ่งเดียวกันโดยใชคําวา “ เปน กับ คือ ” มาเชื่อมโยง