Page 24 - หนังสือเรียนภาษาไทย ม.ปลาย พท.31001

15

เรื่องที่ 1 มารยาทในการพูด

1. ใชคําพูดสุภาพเหมาะสมกับกาลเทศะและบุคคลใหเกียรติกับผูที่เราพูดดวย รูจักใชคําที่แสดงถึง
ความมีมารยาท เชน คําขอบคุณ ขอบใจ เมื่อผูอื่นทําคุณตอเรา และกลาวขอโทษขออภัยเสียใจในโอกาส

ที่กระทําการลวงเกินผูอื่น

2. ไมพูดจาเยาะเยย ถากถาง ดูหมิ่นเหยียดหยาม เสียดสีผูอื่น ไมพูดจายกตนขมทาน พูดชี้
จุดบกพรอง หรือปมดอยของผูอื่นใหเกิดความอับอาย

3. ไมผูกขาดการพูดและความคิดแตเพียงผูเดียว ใหโอกาสผูอื่นไดพูดบางไมพูดตัดบทในระหวาง

ผูอื่นกําลังพูด ควรคอยใหผูอื่นพูดจนหมดกระบวนความแลวจึงพูดตอ
4. เมื่อจะพูดคัดคานหรือโตแยง ควรจะเหมาะสมกับโอกาสและมีเหตุผลเพียงพอไมใชอารมณ

ควรใชคําพูดที่นุมนวล ไมใหเสียบรรยากาศของการพูดคุยกัน
5. การพูดเพื่อสรางบรรยากาศ ใหเกิดอารมณขัน ควรจะเปนเรื่องตลกขบขันที่สุภาพ ไมหยาบโลน

หรือพูดลักษณะสองแงสองงาม

6. ไมพูดติเตียน กลาวหาหรือนินทาผูอื่นตอหนาชุมชน หรือในขณะที่ผูที่เราพูดถึงไมไดอยูดวย
7. ควรพูดดวยน้ําเสียงนุมนวลชวนฟง ไมใชน้ําเสียงหวน ๆ หรือดุดันวางอํานาจเหนือผูฟง

รูจักใชคํา คะ ครับ นะคะ นะครับ หนอย เถิด จะ นะ เสริมการพูดใหสุภาพไพเราะนาฟง

คุณธรรมในการพูด การปฏิบัติตามมารยาทในการพูดดังกลาวมาแลว ยังไมถือวาเปนการพูดดี
เพราะยังขาดคุณธรรมในการพูดนั้นก็คือ ขาดความรับผิดชอบ ขาดความจริงใจ เพราะบุคคลที่มีคุณธรรม

ในการพูดจะตองมีความรับผิดชอบในคําพูดและสิ่งที่พูดออกไป มีความจริงใจ มีความบริสุทธิ์ใจตอผูที่เรา
พูดดวย

ก. ความรับผิดชอบในการพูด ผูพูดจะตองรับผิดชอบตอการพูดของตนทั้งในดานกฎหมายและ

ศีลธรรม รับผิดชอบทางกฎหมายนั้นก็คือ เมื่อผูพูดพูดอยางขาดความรับผิดชอบมีความผิดตามกฎหมาย
ผูนั้นจะตองรับโทษ เชน พูดหมิ่นประมาท แจงความเท็จ พูดใหผูอื่นเสียหายจนเกิดการฟองรอง

ตองรับโทษตามกฎหมาย
สวนความรับผิดชอบในดานศีลธรรมหรือคุณธรรมนั้น หมายถึง ความรับผิดชอบของการพูดที่ทําให

ผูอื่นเสียใจ ไมสบายใจเกิดความเสียหายไมถึงกับผิดกฎหมายบานเมือง แตเปนสิ่งไมเหมาะไมควร เชน

การพูดสอเสียด พูดคําหยาบ พูดเพอเจอ พูดใหผูอื่นถูกตําหนิเหลานี้ผูพูดตองรับผิดชอบ ตองไมปฏิเสธ
ในคําพูดของตน นอกจากนี้ผูพูดจะตองไมพูดตอเติมเสริมแตงจนบิดเบือนความจริง ตองตระหนักและ

รับผิดชอบในการพูดทุกครั้ง

ข. ความจริงใจและบริสุทธิ์ใจ ผูพูดตองมีความจริงใจในการพูดดวยการแสดงออกทางสีหนา
แววตา อากัปกิริยา น้ําเสียงและคําพูดใหตรงกับความรูสึกที่มีอยูในจิตใจอยางแทจริง ไมเสแสรงแกลงทํา