Page 36 - รายงานเขมร
P. 36
36
ปรำสำทบำยนถูกสร้ำงโดยกำรน ำหินมำวำงซ้อนๆ กันขึ้นเป็นรูปร่ำง แม้จะเป็นปรำสำทไม่ใหญ่โต
เท่ำนครวัด แต่มีควำมแปลกและดูลี้ลับทั้งปรำสำทมีแต่ใบหน้ำคน หำกขึ้นไปยืนอยู่ภำยในปรำสำทนี้ไม่ว่ำ
มุมไหนก็หำได้รอดหลุดพ้นจำกสำยตำเหล่ำนี้ได้เลย
นักเดินทำงรุ่นเก่ำที่เดินทำงมำยังปรำสำทบำยนรุ่นแรกๆ เช่น นำยปิแอร์ โลตี ได้บันทึกไว้ว่ำ
“ข้ำพเจ้ำแหงำนหน้ำขึ้นไปยังปรำสำทที่มีต้นไม้ปกคลุม ซึ่งท ำให้ตัวเองรู้สึกเหมือนคนแคระและทันทีทันใด
เลือดในตัวข้ำพเจ้ำก็เกิดแข็งเย็นขึ้นมำ เมื่อมองเห็นรอยยิ้มขนำดมหึมำที่ก ำลังมองลงมำแล้วก็รอยยิ้มอีกด้ำน
หนึ่งเหนือก ำแพงอีกด้ำนหนึ่งแล้วก็รอยยิ้มที่สำรทแล้วก็รอยยิ้มที่ห้ำ แล้วก็ที่สิบ ปรำกฏจำกทั่วสำรทิศ
ข้ำพเจ้ำรู้สึกเหมือนมีตำคอยจ้องมองอยู่ทุกทิศทำง”
ปรำงค์ปรำสำทบำยน
ปรำงค์ปรำสำทบำยนทั้ง 54 ปรำงค์ถูกสลักเป็นภำพพระพักตร์ของพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ผัน
พระพักตร์ออกไปทั้งสี่ทิศ เพื่อสอดส่องดูแลควำมทุกข์สุขของเหล่ำพสกนิกรของพระองค์ให้อยู่เย็นเป็นสุข
รอยยิ้มที่ระเรื่อนี้เรียกว่ำยิ้มแบบบำยนเปี่ยมไปด้วยควำมเมตตำกรุณำ ใบหน้ำเหล่ำนั้นหำกนับรวมกัน 54
ปรำงค์ปรำสำทปรำงค์ปรำสำทละ 4 หน้ำ จะมีรวมถึง 216 หน้ำ แต่ปัจจุบันได้สึกกร่อนพังทลำยลงไปหลำย
หน้ำแล้ว
รอบๆ ปรำงค์ประธำนประกอบด้วยระเบียงคต 2 ชั้น รูปทรงสี่เหลี่ยมพื้นผ้ำ ชั้นนอกมีขนำดกว้ำง
140 เมตร ยำว 160 เมตร ชั้นในมีขนำดกว้ำง 70 เมตร ยำว 80 เมตร หน้ำโคปุระทุกด้ำนมีภำพประติมำกรรม
ลอยตัวรูปสิงห์ทั้งสองข้ำงของบันได ปรำงค์ประธำนมีลักษณะเป็นทรงกรวยมีเส้นผ่ำศูนย์กลำงถึง 25 เมตร
และสูง 43 เมตร เหนือจำกระดับพื้น ตัวปรำสำทโดยรอบแบ่งออกเป็น 3 ชั้น ประกอบระเบียงคตด้ำนนอก
ชั้นระเบียงคตด้ำนใน และบนสุดเป็นชั้นของปรำงค์ประธำน และปรำงค์บริวำรที่ทุกปรำงค์จะมีภำพพระ
พักตร์ของพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ผินพระพักตร์มองออกไปทั้งสี่ทิศ
ระเบียงคตชั้นนอก
แต่เดิมมีหลังคำหินทรำยมุงอยู่ แต่ธรรมชำติและป่ำที่กลืนปรำสำทนำนนับร้อยปี รวมทั้งสงครำม
ต่อเนื่องอีกหลำยทศวรรษท ำให้หลังคำส่วนใหญ่พังทลำยลงหมด ปัจจุบันหลังคำหินเหล่ำนี้กองอยู่ในบริเวณ
ปรำสำทหลำยกองพบแต่เสำศิลำทรำยที่ทั้งสี่ด้ำนของเสำมรภำพสลักนูนต ่ำของนำงอัปสรำก ำลังร่ำยร ำ
ผนังด้ำนทิศตะวันออก ตลอดควำมยำว 35 เมตรและสูง 3 เมตร ถูกสลักเป็นภำพนูนต ่ำ ในภำพเป็น
ขบวนทหำรและแม่ทัพนำยกองส่วนหนึ่งของขบวนทัพพระเจ้ำชัยวรมันที่ 7 ภำพแบ่งออกเป็น 3 ชั้น คือภำพ
ด้ำนบน กลำงและด้ำนล่ำงง กำรจัดขบวนทัพใยสมัยนั้นเป็นรูปแบบขบวนทัพที่ใช้กันมำจนถึงปัจจุบัน
ประกอบด้วยกองก ำลังสอดแนม ทัพหน้ำ ทัพหลวง กองสรรพวุธและกองเสบียง กำรแต่งกำยของเหล่ำทหำร
มีรูปแบบเป็นหมู่เป็นกองเห็นได้ชัด จำกลักษณะของหมวก เสื้อ ผ้ำยันต์ และผ้ำนุ่ง ตลอดจนอำวุธที่ใช้ก็