Page 31 - รายงานเขมร
P. 31
31
เทพทั้งมวลถึงควำมสวยงำมน่ำย ำเกรง นอกจำกนี้ ผู้ที่นับถือศำสนำฮินดูยังเชื่อว่ำจังหวะกำรรำยร ำ
ของพระศิวะอำจบันดำลให้เกิดผลดีและผลร้ำยแก่โลกได้ ฉะนั้นจึงจ ำเป็นที่จะต้องอ้อนวอนให้พระองค์ฟ้อน
ร ำในจังหวะที่พอดี โลกจึงจะร่มเย็นเป็นสุข หำกพระองค์โกรธกริ้วด้วยกำรร่ำยร ำในจังหวะที่รุนแรงแล้วก็
ย่อมจะน ำมำซึ่งภัยพิบัติแก่โลกนำนัปกำร
บรรณำลัย ถัดจำกโคปุระมำทำงซ้ำยหรือทิศใต้ เป็นบรรณำลัยที่อยู่ในสภำพที่สวยงำมและดู
สมบูรณ์มำก ตั้งอยู่บนฐำนยกพื้นเล็กน้อย ลักษณะท ำเป็นสองชั้น จุดเด่นของบรรณำลัยนอกจำกกรอบประตู
เสำประดับกรอบประตูท ำเป็นวงประดับด้วยลำยใบไม้ศิลปะบันทำยสรี ที่หน้ำบันสลักเรื่องรำมเกียรติ์ ตอน
ทศกัณฑ์ยกเขำไกรลำศให้เข้ำที่ โดยเรื่องมีอยู่ว่ำ ครั้งที่ท้ำววิรุฬหกส ำคัญผิดไปว่ำพระศิวะเสด็จออก พอขึ้น
บันไดเขำไกรลำศขั้นหนึ่งก็กรำบถวำยบังคม ขณะนั้นมีตุ๊กแกตัวหนึ่งเกำะอยู่ตรงบันดี่วิมำนพระศิวะ ตุ๊กแก
เห็นท้ำววิรุฬหกหลงกรำบทุกขั้นบันไดก็ให้นึกสนุก จึงแกล้งกระแอมให้คล้ำยเสียงคน ท ำให้ท้ำววิรุฬหก
ต้องถวำยบังคมทุกขั้นบันได ครั้นเห็นตัวและรู้ว่ำเป็นตุ๊กแกจึงโกรธ จึงถอดสังวำลออกขว้ำง หวังจะประหำร
ตุ๊กแกแต่พลำดเลยไปถูกเขำไกรลำศจนเอียงไป ทั้งพระศิวะและพระอุมำเทวีต่ำงตื่นตกพระทัยเข้ำใจว่ำเกิด
แผ่นดินถล่ม พอพระองค์ทรำบควำมก็ได้กะเกณฑ์เหล่ำเทพเทวดำมำช่วยยกเขำไกรลำศขึ้นตั้งไว้อย่ำงเดิม
ควำมชอบนี้ทศกัณฑ์ได้ทูลขอพระอุมำเทวีจำกพระศิวะ ซึ่งพระองค์ทรงประทำนให้ ทศกัณฑ์ดีใจจึงได้อุ้ม
พระอุมำไปจำกวิมำนพระศิวะ แต่ไปได้สักพัก ทศกัณฑ์รู้สึกประหนึ่งถุกไฟสุมทรวงและร้อนผ่ำวไปทั้ง
ศีรษะ มิอำจเดินทำงต่อไปได้ จึงได้พำพระอุมำเทวีมำคืนแด่พระศิวะ พระศิวะก็ทรงเมตตำ ประทำนนำง
มณโฑให้เป็นบ ำเหน็จ ในภำพสลักที่หน้ำบันจะเห็นภำพพระศิวะก ำลังอุ้มพระอุมำเทวีอยู่บนตัก ด้วยควำม
ตื่นพระทัย ท่ำมกลำงเขำไกรลำศที่เอียงลง มีพวงช้ำงและสิงห์ซึ่งจัดว่ำเป็นเจ้ำแห่งพลังต่ำงตกใจเงยหน้ำ
ท ำท่ำกลัวเกรง นับได้ว่ำเป็นภำพสลักที่มีชีวิตชีวำที่สุดภำพหนึ่ง
ควำมสวยงำมของปรำสำทบันทำยสรีนี้ช่ำงในสมัยโบรำณได้สร้ำงอย่ำงบรรจงและยังได้รวบรวม
เอำศิลปะในยุคเก่ำหลำยยุคหลำยสมัย ไม่ว่ำจะเป็นศิลปะแบบพระโค ศิลปะแบบบำแค็ง ศิลปะแบบเกำะแกร์
และแปรรูป มำอนุรักษ์ไว้ ณ ปรำสำทแห่งนี้ ดูได้จำกเสำติดกับผนัง เสำประดับกรอบประตู ทับหลังและ
หน้ำบัน ส ำหรับภำพเทวดำและเทพธิดำที่สลักอยู่ประจ ำผนังเทวลัย ก็มีลักษณะน่ำชมมำก เนื้อตัวไม่ใหญ่โค
แต่ดูอวบอิ่ม ประดับด้วยเครื่องถนิมพิมพำภรณ์ดูสวยงำมมำก ยืนอยู่ในซุ้มเรือนแก้ว นำงอัปสรยืนอยู่ในท่ำที่
ชวนพิศเอียงสะโพกเล็กน้อย ทรงผมเกล้ำเรียบๆ ประดับด้วยศิรำภรณ์เล็กน้อย มีต่ำงหูประดับฝีมือประณีต
ตุ้มหูคล้ำยพวงอุบะ (มำลัย) ยำวเสมอไหล่ เอียงคอเล็กน้อยมือจับจีบดอกบัว ใส่ก ำไลทั้งมือและท้ำว สวมผ้ำ
มีกระเปำะจีบอยู่ด้ำนหน้ำ รอบๆ สะโพกมีลำยคล้ำยดวงดอกไม้ ดูแล้วเป็นธรรมชำติมำก
