Page 49 - รายงานเขมร
P. 49
49
"ปฏิทินมหาศักราช"ซึ่งใช้ในประเทศอินเดียและเผยแพร่มำยังอำณำจักรขอม ปฏิทินฉบับนี้มีควำมผูกพันกับ
ศำสนำฮินดูอย่ำงลึกซึ้งเพรำะวันส ำคัญทำงศำสนำถูกก ำหนดไว้ชัดเจน อนึ่งปฏิทินมหำศักรำชเริ่มต้นครั้ง
แรกโดยชำวอำรยันในดินแดนอัฟกำนีสถำน และเข้ำมำครอบครองอินเดียตอนเหนือเมื่อสำมพันกว่ำปีที่แล้ว
อิทธิพลของชำวอำรยันท ำให้อินเดียเกิดศำสนำพรำหมณ์และฮินดู
แกะรอย "สุริยะเทพ" ที่ปราสาทพนมบาเค็ง
จำกกำรที่ได้ไปส ำรวจและเก็บข้อมูลที่ปรำสำทหลังนี้ถึงสำมครั้งก็พบหลักฐำน "ดำรำศำสตร์" ที่เกี่ยวข้อง
กับ "ปฏิทินมหำศักรำช" ซึ่งใช้ในประเทศอินเดียและเผยแพร่มำยังอำณำจักรขอม ปฏิทินฉบับนี้มีควำม
ผูกพันกับศำสนำฮินดูอย่ำงลึกซึ้งเพรำะวันส ำคัญทำงศำสนำถูกก ำหนดไว้ชัดเจน อนึ่งปฏิทินมหำศักรำช
เริ่มต้นครั้งแรกโดยชำวอำรยันในดินแดนอัฟกำนีสถำน และเข้ำมำครอบครองอินเดียตอนเหนือเมื่อสำมพัน
กว่ำปีที่แล้ว อิทธิพลของชำวอำรยันท ำให้อินเดียเกิดศำสนำพรำหมณ์และฮินดู อีกทั้งท ำให้ชำวอินเดีย
ภำคเหนือมีรูปร่ำงสูงใหญ่ผิวขำวเหมือนชำวยุโรป ชำวฮินดู และชำวพุทธนิกำยมหำยำน เชื่อว่ำขั้วโลกเหนือ
เป็นที่ตั้งของเขำพระสุเมรุ ดังนั้นฐำนโยนีต้องชี้ไปที่นั่น จำกหลักฐำนทำงดำรำศำสตร์ที่พบบนปรำสำท
พนมบำเค็ง สอดคล้องกับปฏิทินมหำศักรำช ซึ่งใช้ข้อมูลปรำกฏกำรณ์ดำรำศำสตร์เป็นตัวก ำหนดวัน แสดง
ให้เห็นชัดเจนว่ำผู้สร้ำงมีเจตนำให้ตัวปรำสำทท ำมุมกับดวงอำทิตย์ในวันส ำคัญคือ "วสันตวิษุวัต" (Vernal
equinox) ซึ่งหมำยถึงวันแรกของเดือนไจตระ ปัจจุบันตรงกับวันที่ 21 มีนำคม เพื่อให้พรำหมณ์ได้ประกอบ
พิธีกรรมทำงศำสนำ เช่น พิธีรำชำภิเษก
ภูเขาพนมบาเค็ง
แกนของโลกและจักรวำลสมัยพระเจ้ำยโศวรมัน ภูเขำพนมบำเค็งนี้ พระเจ้ำยโศวรมันที่ 1 เลือกเอำเป็นที่
สร้ำงปรำสำทบำเค็ง และสมมติให้เป็นเขำพระสุเมรุแกนกลำงของโลกและจักรวำล เพรำะอยู่ตรงกลำงพระ
นครพอดี คติควำมเชื่อของขอมโบรำณที่นับถือเทพเจ้ำแห่งขุนเขำนี้ได้รับอิทธิพลมำจำกประเทศอินเดีย ซึ่ง
ในประเทศอินเดียนั้นมีเทือกเขำหิมำลัย และเป็นต้นก ำเนิดลัทธิควำมเชื่อต่ำงๆ โดยเฉพำะศำสนำพรำหมณ์
ซึ่งได้ก่อก ำเนิดขึ้นที่นั้น เมื่อขำวขอมโบรำณ หรือบรรพบุรุษของชำวเขมรยอมรับนับถือเอำควำมเชื่อนั้นมำ
แต่ลักษณะพื้นที่ของตนที่จะสร้ำงบ้ำนแปลงเมืองนั้นไม่มีภูเขำใหญ่ภูเขำสูงเหมือนในประเทศอินเดีย มีแต่
ภูเขำเตี้ยๆ หรือเนินดินเท่ำนั้น ซึ่งภำษำเขมรเรียกว่ำ “พนม” ในบริเวณที่พระเจ้ำยโศวรมัน เลือกที่จะสร้ำง
เมืองใหม่นี้ มีพนม หรือภูเขำอยู่ 3ลูก เรียกกันคือ พนมบก อยู่ทำงเหนือของเมือง พนมกรอม อยู่ทำงทิศใต้
ของเมือง และมีพนมบำเค็ง อยู่ระหว่ำงกลำงพระนครพอดี ภูทั้งสำมลูกนี้ได้รับสมมติให้เป็นที่สถิตของเทพ
เจ้ำทั้งสำมของศำสนำพรำหมณ์ คือ พระอิศวร หรือพระศิวะ พระพรหม และพระนำรำยณ์ ทำงขึ้นเขำพนม
บำเค็งนี้ไม่มีบันได ที่ทำงขึ้นมีรูปสิงห์แกะสลักด้วยหินรูปร่ำงไม่สมบูรณ์นัก คำดว่ำเป็นสิงห์ที่ยืนเฝ้ำประตู
หรือบันไดทำงขึ้นปรำสำท ที่ไม่มีบันได้เพรำะไม่มีก้อนหินหรือบันไดให้ขึ้น อำจผุพังตำมกำลเวลำหรือถูก
ขนเอำหินไปท ำอย่ำงอื่น ท ำให้ต้องเดินทำงด้วยถนนที่ขลุขระ พอขึ้นไปถึงเนินสุดยอดภูเขำ หรือที่เรียกว่ำ
หลังแปรนั้นจะมีลักษณะรำบเรียบ เป็นลำนกว้ำง ตรงกลำงสร้ำงปรำสำทขนำดใหญ่ด้วยหินทรำย มีลักษณะ
