Page 10 -

 Pıhtılı antiküoagülanlı örnek (p)
 Düz jelli tüp ve antikoagülanli tüplere, tüplerde belirlenen seviyenin altında ve üstünde örnek alınması
 Saat 16:30 dan sonra laboratuvara gönderilen Biyokimya, hormon, HbA1c parametre içermeyen örnek
istekleri.
 Laboratuvarımız tarafından verilmemiş örnek kabı ve tüplerine alınmış örnekler.
 Uygun tüplere veya kaplara alınmamış örnekler.
 Örnek alımından sonra laboratuvarımıza 30 dakika içinde ulaştırılmamış veya uygun kap veya tüplere
alınmamış örnekler.
 Ağzı açık transfer edilmiş örnekler.
 Aç karnına verilmesi gereken örneklerin tok karnına verilmiş olması.( örn.AKŞ )
 Başkasının yerine verilmeye çalışılan örnek.
 Barkodsuz ve yanlış barkod yapıştırma.

ÖRNEKLERİN UYGUN ŞEKİLDE ALINMASI VE UYGUN ŞEKİLDE TRANSFERİ

Örnek taşınması test kalitesi ile doğrudan alakalıdır. Örneğin şok (hızlı, sert) sallanmalar kırmızı hücrelerin
parçalanmasına ve hemoglobinin seruma karışmasına neden olur. Bu da bütün testlerin sonuç kalitesini bozmaktadır.
Örneklerin laboratuvara taşınmasında önemli olan diğer etken örneklerin bekleme süresidir. Örneklerin beklemesi
ile kandaki maddeler bozulur, ölçülmesi gereken değerden daha düşük ölçülmesine neden olur.
Örnek Transfer Şartları: Örnek alındığı anda, laboratuvara taşınırken ve analiz edileceği noktaya kadar,
her aşamada uygun biçimde ve koşullarda korunmalıdır. Analizde kullanılacak serumun değişmeden kalacağı süre
maruz kalınan sıcaklık ve bu sıcaklıkta bekleme süresine bağımlıdır. Tam kan, plazma veya serum türü analiz
örneklerinin analize kadar farklı sıcaklıkta ortamlarda saklanması materyalde ciddi kayıplara yol açar. Bu nedenle
alınan örneklerde bekleme süresinin en aza indirilmesi gerekir. Örneğin içinde tutulduğu kap veya tüp aşırı sıcağa,
soğuğa veya güneş ışığına maruz kalsa dahi içindekiler bozulmayacak şekilde yapılandırılmalıdır.
Bilirubin parçalanmayı önlemek için gün ışığından ve floresan ışıktan korunmalıdır. Örneklerin aşırı
karıştırma veya çalkalanması denaturasyona neden olabilir.

Örnek Transfer Süreleri: Bir örneğin alınmasından laboratuvara götürülmesine kadar geçen zaman birkaç
dakika ile 72 saat arasında değişebilmektedir. Kan kullanılan biyokimyasal analizlerin olabildiğince erken yapılması
gerekir. Zira kan hücreleri bekleme süresi içinde ortamdaki bazı maddeleri metabolize ederek tüketirken bazılarını
da üretir. Örneğin kan glukozu hücreler tarafından metabolize edilerek yıkılır yani kan değeri düşer; hücrelerdeki
elektrolitler plazmaya geçerek plazma değerlerinin yükselmesine neden olur. CO2 ise kandan uzaklaşır ve kan
değeri düşer.
Örneklerin Kırılması: Bir veya birden fazla örnek tüpü veya şişesinin taşınma sırasında kırılmaması için
önlem alınmalıdır. Tek örnek tüpünü alacak şekilde koymak için kalın oluklu karton, fiber tahta veya strofordan
yapılmış kutular kullanılabilir. Örneklerin tek tek taşınması için yastıklı bir taşıma zarfı yeterli koruma
sağlayacaktır.
Acil Testler: Test sonucunun doğruluğundan ödün vermemek için materyal ivedilikle laboratuvara
ulaştırılmalı; laboratuvarda ayrı bir ekiple analiz edilmeli ve test sonucu laboratuvar tarafından ivedilikle otomasyon
üzerinden klinisyene ulaştırılmalıdır.
Taşıyıcı Personelin Güvenliği: Örnek taşınırken taşıyıcı olabilecek bütün tehlikelere karşı kendini
korumalıdır. Bütün laboratuvar örnekleri potansiyel olarak enfekte kabul edilmelidir. Birçok hastalık etkeni vücut
sıvıları ile bulaşır. Bu nedenle koruyucu eldiven kullanılmalıdır. Enfeksiyon ajanlarının yayılmasının önlenmesinde
bir diğer kural el yıkamadır. Bulaşma tehlikesine karşı özellikle şüpheli durumlarda eller yıkanmalıdır. Laboratuvara
örnek taşırken yiyecek yenmemeli, sıvı şeyler içilmemeli ve sigara içilmemelidir. Örnek taşıma kapları belli
aralıkalarla dezenfektan solüsyonlarla temizlenmelidir.

ÖRNEK ALMA YÖNTEMLERİ VE TAŞINMALARI
Bulaşicı hastalıkların tanısı ve tedavisi, etken olan mikroorganizmanın tanımlanmasını gerektirir. Orneklerin

alınması ve laboratuvara ulaştırılmasındaki yetersizlikler yanlış sonuçlara neden olduğu gibi hastanın uygun

Doküman No :BL.RH.02- Yayın Tarihi :01.07.2011- Revizyon No : 03 - Revizyon Tarihi: 23.01.2017 – Sayfa No : 9