Page 4 - eMagazine

๔ ปีที่ ๑๑ ฉบับที่ ๑๑๐ เดือน ตุลาคม ๒๕๖๒

รอบรู้ สมัชชาสุขภาพเฉพาะประเด็น

สุขภาวะ

โดย...พิสิษฐ์ ศรีอัคคโภคิน กับการดูแลแบบประคับประคอง

“การดูแลแบบประคับประคอง” เป็นรูปแบบการ ทางวิชาการมาอ้างอิง ซึ่งผลที่ตามมาคือเกิดปัญหาใน สนับสนุนข้อมูลทางวิชาการจากคณะท�างานวิชาการ
ดูแลทางการแพทย์ที่ผสมผสานมิติทางสังคมและ การสื่อสาร การตีความ หรือแนวทางการปฏิบัติของ ประกอบด้วย นักวิชาการจากกรมการแพทย์ กระทรวง
วัฒนธรรม เพื่อดูแลผู้ป่วยที่อยู่ในวาระสุดท้ายของชีวิต หน่วยงานองค์กรทั้งภาครัฐและเอกชนที่แตกต่างกันมาก สาธารณสุข สมาคมบริบาลผู้ป่วยระยะท้าย สถาบันวิจัย
และครอบครัว ให้ผ่านช่วงเวลาที่ยากล�าบากไปด้วยกัน อันเนื่องมาจากการอ้างอิงข้อมูลจากหลากหลายแหล่ง ระบบสาธารณสุข และคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัย
เพื่อให้ผู้ป่วยจากไปอย่างสงบปราศจากความทุกข์ทรมาน มีความแตกต่างของรายละเอียดในทางปฏิบัติ เพราะแต่ละ เชียงใหม่
และครอบครัวลดโศกเศร้าเสียใจจากการตายของผู้ป่วย ประเทศให้นิยามและความหมายของค�าที่เกี่ยวข้องกับ ส�าหรับกระบวนการจัดท�าค�านิยามปฏิบัติการและ

จัดเป็นเรื่องใหม่ส�าหรับประเทศไทย เพราะระบบบริการ การดูแลแบบประคับประคองที่มีความเฉพาะ เหมาะสม ค�าอธิบายของค�าที่เกี่ยวข้องกับการดูแลแบบประคับ
สุขภาพของประเทศไทยเพิ่งรู้จักศาสตร์ในเรื่องการ กับบริบททางสังคม วัฒนธรรม ตลอดจนระบบบริการ ประคองนี้ สช. ได้ร่วมกับองค์กรยุทธศาสตร์หลัก ๔
ดูแลแบบประคับประคองมาไม่เกิน ๒๐ ปีนี้เอง โดย สุขภาพของประเทศ ซึ่งปัญหาเหล่านี้นอกจากจะส่งผล องค์กร ได้แก่ กระทรวงสาธารณสุข โดยกรมการแพทย์
องค์ความรู้นี้เริ่มก่อตัวและพัฒนาในประเทศไทย ให้เกิดมาตรฐานและคุณภาพในการดูแลผู้ป่วยที่แตกต่าง สมาคมบริบาลผู้ป่วยระยะท้าย สถาบันวิจัยระบบ
เนื่องจากความจ�าเป็นทางประชากรศาสตร์ที่มีจ�านวน กันแล้ว ยังส่งผลต่อการวางแผนเพื่อจัดระบบการ สาธารณสุข และคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ประกอบกับมีผู้ป่วยโรค สนับสนุนและบริหารจัดการทรัพยากรสาธารณสุขของ เชียงใหม่ ด�าเนินการมาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปลายปี
เรื้อรังเพิ่มมากขึ้น รวมถึงการมีมาตรา ๑๒ บัญญัติไว้ใน ประเทศไทยอีกด้วย ๒๕๖๐ โดยได้ท�างานร่วมกับกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการ

พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๕๐ และ เมื่อวันที่ ๑๗ - ๑๘ กันยายน ๒๕๖๒ ที่ผ่านมา ดูแลแบบประคับประคองจากหน่วยงานองค์กรต่างๆ
ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนระบบสุขภาพ คณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพเฉพาะประเด็น ว่าด้วย ตลอดกระบวนการ มีการอ้างอิงเอกสารทางวิชาการ
มากขึ้นนั่นเอง นิยามปฏิบัติการ (Operational definition) ของ และเน้นกระบวนการมีส่วนร่วม รับฟังความเห็นจาก
ดังนั้น จึงมีการจัดระบบองค์ความรู้เรื่องการดูแล ค�าที่เกี่ยวข้องกับเรื่องการดูแลแบบประคับประคอง ผู้เชี่ยวชาญ และรับฟังความเห็นในวงกว้างทั้งทางเอกสาร
แบบประคับประคองในประเทศไทยขึ้น โดยการผสม (Palliative care) ส�าหรับประเทศไทย ที่มี นพ. สุพรรณ และทางเว็บไซต์ ก่อนที่จะเข้าสู่กระบวนการสมัชชา
ผสานองค์ความรู้ในระดับสากลเข้ากับองค์ความรู้ที่เป็น ศรีธรรมมา อดีตรองปลัดกระทรวงสาธารณสุข เป็น สุขภาพเฉพาะประเด็น ซึ่งก�าหนดไว้ในมาตรา ๔๐
บริบทของประเทศไทย ทั้งทางสังคม วัฒนธรรม ศาสนา ประธาน และส�านักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ แห่งพระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๕๐ เพื่อ
ตลอดจนระบบบริการด้านสุขภาพ เพื่อให้เกิดการ (สช.) เป็นฝ่ายเลขานุการ ได้จัดสมัชชาสุขภาพเฉพาะ หาฉันทมติร่วมกันจากภาคส่วนต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
พัฒนาระบบการดูแลแบบประคับประคองที่ดียิ่งขึ้นและ ประเด็น ว่าด้วยนิยามปฏิบัติการของค�าที่เกี่ยวข้อง หลังจากนี้ สช. จะน�าค�านิยามปฏิบัติการฯ เสนอ

เป็นมาตรฐานของประเทศ กับเรื่องการดูแลแบบประคับประคอง มีวัตถุประสงค์ ต่อคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติเพื่อพิจารณาให้
ประเด็นเรื่องนิยามและความหมายของค�าที่ เพื่อหาข้อสรุปในเรื่องนิยามและความหมายของค�าที่ ความเห็นชอบและประกาศในราชกิจจานุเบกษา เพื่อให้
เกี่ยวข้องกับเรื่องการดูแลแบบประคับประคองนั้น จัด เกี่ยวข้องกับเรื่องการดูแลแบบประคับประคองส�าหรับ สามารถน�าไปใช้เป็นแนวปฏิบัติที่เป็นมาตรฐานของ
เป็นประเด็นหนึ่งที่ควรท�าความเข้าใจและหาข้อสรุปให้ ประเทศไทยให้เป็นแนวทางเดียว ซึ่งในเวทีสมัชชา ประเทศ ที่หน่วยงานองค์กรต่างๆ จะได้น�าไปใช้อ้างอิง
ตรงกัน เนื่องจากปัจจุบันพบว่า บุคลากรด้านสุขภาพ สุขภาพฯ ครั้งนี้ ได้รับความสนใจจากผู้เกี่ยวข้องทุก ในการท�างาน ก�าหนดนโยบาย รวมถึงการตีความทาง
นักวิชาการ และส่วนราชการในประเทศไทยมีการใช้ ภาคส่วนในการร่วมให้ข้อคิดเห็น ข้อเสนอแนะ และ กฎหมายและวางแผนการใช้จ่ายงบประมาณให้เป็น
นิยามและให้ความหมายค�าเหล่านี้ไว้อย่างแตกต่าง แลกเปลี่ยนข้อมูลที่เป็นประโยชน์อย่างมาก ดังจะเห็นได้ มาตรฐานเดียวกันทั้งประเทศและทั้ง ๓ ระบบหลัก

หลากหลาย โดยน�าเอานิยามและความหมายมาจาก จากการที่ผู้เข้าร่วมประชุมมีความตื่นตัว ให้ความส�าคัญ ประกันสุขภาพ ตามอ�านาจหน้าที่ของตนเองต่อไป
นักวิชาการในประเทศต่างๆ องค์กรระหว่างประเทศทั้ง และเอาจริงเอาจังในการน�าเสนอข้อมูลเพื่อการแลก
องค์การอนามัยโลกและองค์กรอื่นๆ ที่ได้รับความเชื่อถือ เปลี่ยนอย่างสร้างสรรค์ตลอดกระบวนการ โดยได้รับการ