Page 24 - Beth am fynd i'r afael a sbwriel

4.5

Sbwriel morol

Mae ein cefnfor yn rhoi cyfrif am dri chwarter ein yno am byth. Os nad oes unrhyw beth yn newid, galed yn y gymuned trwy gymryd rhan mewn
planed. Waeth ble rydym yn byw, rydym i gyd yn erbyn 2050, gallai’r holl blastig yn y cefnfor bwyso ymgyrchoedd codi sbwriel ac ysgrifennu yn eu papur
dibynnu ar ein cefnfor am y bwyd yr ydym yn ei fwyta mwy na’r holl bysgod. Mae plastig yn effeithio newydd lleol i godi ymwybyddiaeth o beryglon sbwriel
a’r aer yr anadlwn. ar yr ecosystem gyfan, mae bywyd morol yn cael yn ein cefnforoedd. Mewn partneriaeth ddiweddar
ei ddal ynddo, yn ei fwyta ac yn byw ynddo. Mae gydag Ymddiriedolaeth y Môr, creodd ddisgyblion
Sbwriel morol yw gwastraff wedi ei greu gan fodau hefyd yn cael effaith uniongyrchol ar ein hiechyd, yn arddangosfa slefrod môr o fagiau plastig yn Adeilad
dynol sydd wedi ei ryddhau’n fwriadol neu trwy gweithredu fel sbwng ar gyfer gwenwyn sydd yn y Ocean Lab yn Wdig, gan atgyfnerthu’r neges bod
ddamwain i ddyfrffordd, llyn, môr neu gefnfor. diwedd yn gallu mynd i mewn i’n cadwyn fwyd.” plastig yn niweidiol i greaduriaid y môr.

Mae cyfran fawr o sbwriel y tir yn troi’n sbwriel morol Mae rhai mentrau gwych ar gyfer cael gwared ar
yn y pen draw trwy law, llifogydd sydyn neu systemau sbwriel o’n dyfroedd, ond mae graddfa’r broblem yn
carthffosiaeth. Amcangyfrifwyd bod tua 80% o golygu mai rhan o’r ateb yn unig yw ei dynnu oddi
falurion morol o ffynonellau ar y tir a bod yr 20% sydd yno ac mae angen mynd i’r afael â gwastraff ar y tir
yn weddill o ffynonellau cefnfor. o’i gynhyrchu i’w ddosbarthu a’i waredu i’w atal rhag
mynd yn sbwriel morol.
Yn flynyddol, mae plastig yn rhoi cyfrif am y rhan
fwyaf o’r malurion sy’n cael eu canfod ar ein traethau, Enghraifft ysgol
yn y DU a llawer o wledydd eraill ar draws y byd. Yn
Hemisffer y De, gall hanner y malurion sy’n cael eu Cynhaliodd Ysgol Gynradd Ynys y Barri ym Mro
canfod ar draethau ynysoedd pellennig fod wedi eu Morgannwg ymgyrch glanhau ar thema môr-ladron
gwneud o blastig ac mae sbwriel sylweddol dwywaith ar eu traeth lleol a’r ardal gyfagos. Fe wnaethant Mabwysiadodd Ysgol Emrys ap Iwan, Conwy, draeth
maint UDA yn arnofio ar y Môr Tawel. wisgo i fyny fel môr-ladron, gan roi enwau bywyd lleol ynghyd â Llwybr Arfordir Cymru, gan gynnal
morol i’w hunain, creu creaduriaid y môr o sbwriel ymgyrchoedd glanhau plastig ac eitemau eraill
Mae cymaint ag 85% o sbwriel morol sydd wedi ei morol ac ymchwilio i effeithiau llygredd sbwriel ar ein o sbwriel a allai fod yn niweidiol i fywyd gwyllt.
gofnodi wedi ei wneud o blastig a pholystyren. moroedd a’n cefnforoedd. Cododd gweithgareddau’r Cododd hyn broffil y broblem sbwriel ac roedd
disgyblion ymwybyddiaeth yn y gymuned leol a aelodau’r cyhoedd yn chwilfrydig ac yn cefnogi eu
Yn ôl Sky Ocean Rescue: “Bob munud, mae cyfwerth holwyd aelodau o’r cyhoedd am ymddygiad gollwng gweithredoedd.
â llond lori sbwriel o blastig yn mynd i mewn i’n sbwriel.
cefnforoedd. Nid yw byth yn diraddio a bydd yn aros Mae Ysgol Wdig yn Sir Benfro wedi bod yn gweithio’n