Page 23 - Beth am fynd i'r afael a sbwriel
P. 23

4.4




          Microplastigau





        Defnyddir y term ‘microplastigau’ i gyfeirio at ddarnau   Mae ymdrin â llygredd o ficroplastigau yn arbennig o
        o blastig sydd yn llai na phum milimetr o faint. Mae   anodd oherwydd eu maint bychan. Mae’r gleiniau’n rhy   GWEITHREDU: Bwrw Ati
        ymchwil ddiweddar wedi dangos y gellir dod o hyd i   fach i gael eu hidlo o’r dær mewn gweithfeydd trin dær
        ficroplastigau ar draws cefnforoedd a chynefinoedd   gwastraff.                                           Ewch i’ch traeth lleol a byddwch yn chwilotwyr
        arfordirol y byd. Mae microplastigau yn wenwynig iawn,                                                    nurdles! Codwch ymwybyddiaeth o’ch canfyddiadau
        ac nid ydynt yn mynd i ffwrdd. Yn drist iawn, cânt eu   Sut mae microplastigau’n mynd i mewn i’r cefnfor?  yn eich ysgol a’ch cymuned.
        camgymryd am brae gan lawer o anifeiliaid ac adar
        morol, ac maent yn mynd i mewn i’n cadwyn fwyd yn y   Gall microplastigau fynd i mewn i’r cefnfor trwy ddau   Archwiliwch ficrogleiniau mewn cynnyrch bob dydd.
        pen draw.                                           lwybr sylfaenol:                                      Ydych chi’n defnyddio rhai yn eich ysgol chi? Ydych
                                                                                                                  chi’n defnyddio rhai gartref? Allwch chi ddod o hyd
        Daw microplastigau o amrywiaeth o ffynonellau:      •  Trwy wastraff gwaith trin dær gwastraff            i ddewisiadau amgen?
                                                            •  Trwy ollwng neu waredu gwastraff plastig yn
        •  Gwneir microplastigau sylfaenol yn fwriadol fel      amhriodol                                         Gwnewch addewid fel ysgol gyfan i ddefnyddio
            gleiniau, pelenni neu ddarnau o blastig bach. Mae                                                     cynnyrch nad ydynt yn cynnwys microplastigau.
            llawer o’r microplastigau sy’n cael eu cynhyrchu   Mae llywodraeth y DU wedi cyhoeddi gwaharddiad
            (e.e. ‘microgleiniau‘ polythen) wedi eu cynnwys   ar ficrogleiniau a ddefnyddir mewn cynnyrch ‘golchi
            mewn rhai pastiau dannedd, sgwriadau wyneb      i ffwrdd’. Fodd bynnag, mae llawer o gynnyrch nad
            a sebon corff, yn ogystal â chynnyrch colur,    ydynt wedi eu cynnwys o fewn cwmpas y gwaharddiad
            diaroglyddion a chynnyrch gofal personol eraill.    hwnnw sydd yn cynnwys cynhwysion microplastig ac
            Mae eraill yn belenni (a elwir yn nurdles yn aml),   sy’n mynd i mewn i’r amgylchedd dyfrol.
            sef y ffurf y caiff plastigau craidd eu cludo i
            wneuthurwyr plastig.                            Enghraifft ysgol                                            Stori Pethau


        •  Ceir microplastigau eilaidd o ganlyniad i ddarnau   Daeth saith ysgol o Gasnewydd ynghyd i ymchwilio         Trechu’r Microglain
            mwy o blastig yn diraddio trwy rymoedd ffisegol   i sbwriel a ganfuwyd ar yr arfordir. Roedd y
            a chemegol. Daw eraill o ddeunydd synthetig fel   gweithgareddau’n cynnwys didoli rhai ardaloedd o’u        MCS
            polyester, oherwydd bob tro y bydd darn o ddillad   traeth lleol i ddod o hyd i eitemau o sbwriel, chwilio am
            polyester yn cael eu golchi bydd cannoedd o ffibrau  nurdles a chreu darn enfawr o gelf o sbwriel morol.
            yn cael eu rhyddhau i’r dær.                                                                                Greenpeace
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28