Page 4 - สังคมไทยในบริบทโลก
P. 4
สังคมไทยในบริบทโลก
2.1.1.1 ระเบียบโลกทางการเมือง
สภาวะไร้ระเบียบทางการเมืองของทวีปยุโรปเกิดขึ้นภายหลังการ
ปฏิวัติฝรั่งเศสในสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 เมื่อ พ.ศ. 2332 เพื่อโค่นล้มระบอบสมบูรณา
ญาสิทธิราชย์ มีผลให้ประเทศเพื่อนบ้านรวมตัวกันรบกับประเทศฝรั่งเศส เนื่องจากเกรงว่า
คติการปฏิวัติและการปลงพระชนม์พระมหากษัตริย์จะแพร่หลายเข้าไปในประเทศของตน ประเทศ
ฝรั่งเศสมีการปกครองระบอบสาธารณรัฐชั่วระยะหนึ่งจึงเปลี่ยนเป็นจักรวรรดินิยม เมื่อนโปเลียน
โบนาปาร์ต ท าการรัฐประหารและสถาปนาตนเองเป็นจักรพรรดิในอีก 3 ปีต่อมายุคจักรพรรดิ
นโปเลียนที่ 1 ประเทศฝรั่งเศสขยายอ านาจออกไปอย่างกว้างขวางด้วยการท าสงครามมีผลให้
เกิดการสู้รบกับประเทศมหาอ านาจอื่นที่รวมตัวกันรบกับประเทศฝรั่งเศส ประกอบด้วยประเทศ
อังกฤษ ออสเตรีย ปรัสเซีย และรัสเซีย เมื่อจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 ทรงพ่ายแพ้ ประเทศผู้ชนะ
ได้จัดการประชุมที่กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรียในปี 2358
การประชุมที่กรุงเวียนนาหรือที่รู้จักกันในนามคองเกรสแห่งเวียนนา
(Congress of Vienna) มีผลให้เกิดระบบการประชุม (Congress System) เพื่อร่วมกันรักษา
สันติภาพในยุโรปภายหลังปัญหาอันเกิดจากการขยายอ านาจของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 แนวทาง
ด าเนินการ คือ เมื่อเกิดเหตุการณ์ที่บ่อนท าลายสันติภาพของประเทศในทวีปยุโรปประเทศ
มหาอ านาจทั้งห้าประกอบด้วยประเทศอังกฤษ ออสเตรีย รัสเซีย ปรัสเซีย และฝรั่งเศส จะประชุม
ร่วมกันเพื่อหาหนทางแก้ไขปัญหา อย่างไรก็ตาม การปกครองในระบบประชุมดังกล่าวไม่บรรลุผล
ตามจุดมุ่งหมาย เนื่องจากได้เกิดความเคลื่อนไหวด้านชาตินิยมและเสรีนิยมขึ้น ประเทศ
มหาอ านาจเดิมซึ่งเป็นกลุ่มอนุรักษ์นิยมมีความเห็นว่าเป็นการท าลายสันติภาพของทวีปยุโรป
และได้ใช้การปกครองระบบประชุมเป็นเครื่องมือในการปราบปราม
แม้ว่าการด าเนินงานของระบบการประชุมจะมิได้เป็นไปเพื่อรักษา
สันติภาพร่วมกันอย่างแท้จริง แต่กลไกการตัดสินร่วมกันที่นับได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นของการ
จัดระเบียบโลกก็เป็นต้นแบบขององค์กรอื่นต่อมา ได้แก่องค์การสันนิบาตชาติ (League of
Nations) ซึ่งประเทศฝ่ายสัมพันธมิตรจัดตั้งขึ้นภายหลังสงครามโลกที่ 1 (พ.ศ. 2457 - 2462)
เพื่อจัดระเบียบโครงสร้างดุลอ านาจทางการเมืองระหว่างประเทศ แต่การจัดตั้งองค์กรรักษา
สันติภาพนี้เป็นข้อก าหนดหนึ่งในสนธิแวร์ซายส์ที่กระท าเพื่อลงโทษเยอรมนีในฐานะประเทศผู้
แพ้สงคราม จึงเปรียบเสมือนการจ ากัดกลุ่มผู้เข้าร่วมเป็นสมาชิกเฉพาะประเทศผู้ชนะเท่านั้น
เมื่อประเทศเยอรมนีในสมัยที่มี อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ เป็นผู้น าขยายอ านาจด้วยการรุกรานประเทศ
เพื่อนบ้าน สันนิบาตชาติขาดกองก าลังที่จะยับยั้ง โดยเฉพาะเมื่อประเทศสหรัฐอเมริกาที่มีความ
44
