Page 9 - <4D6963726F736F667420576F7264202D203FE4B3F1F2E5ECE5EBB3EA203F3FF0E0EBFB20D13FE9EBE5F320EC3FE4E5EDE8E5F2B3202D3F3FE4E5EBE3E5ED>
P. 9
4 -сабақ «Өнер алды- қызыл тіл »
«Өнер алды қызыл тіл» деген қазақ мақалы бар. Мұны қазақ сөз баққан, сөз
күйттеген халық болып, сөз қадірін білгендіктен айтқан. Алдыңғы өнердің бәрінің
де (яғни басқа өнер түрлерінің – С.М) қызметін шама қадырынша сөз өнері атқара
алады. Қандай сәулетті сарайлар болсын, қандай сымбатты, кескінді сүгіреттер
болсын, қандай әдемі ән – күй болсын, сөзбен сөйлеп суреттеп көрсетуге, танытуға
болады. Бұл өзге өнердің қолынан келмейді.»»***. Бұл ұлттың ұлы тұлғасы,
филолог, әдебиетші ғалым А.Байтұрсынұлының тұжырымы. Екі тұжырымда да
әдебиеттің сөз өнері ретіндегі барша ерешелік қыры анық сипатталған.Демек,
әдебиеттің өзге өнер түрлерінен өзіндік басты бір ерекшелігі – бейнелеу құралына
– көркем сөзге байланысты. Осы себепті де әдебиет сөз өнері деп аталады.
Суретті сөз, бейнелілік деген ұғымдар тек әдебиетке, ондағы сөз қолданысына
қатысты ерекшелікті танытады.
Сөз өнеріне байланысты мақал-мәтелдер жаз. Қанша жаза алады екенсің!
Өзіңді сынап көр!
Өзің жақсы білетін өлеңді төмендегі сызба арқылы талда
1. Авторы.
2. Тақырыбы
3. Жанр түрі
4. Идеясы
5. Өлеңнің тәрбиелік мәні
5- сабақ Көркем бейне- сөз өнерінің бір белесі
Көркем әдебиеттің өзіне тән ерекшелігі – өмірдің, өмір құбылысының
бейнесін көркем сөз арқылы суреттеу, сөз арқылы адам образын жасау.
Көркем әдебиеттің алғашқы түрі – халық ауыз әдебиеті (фольклор). Ол адам
баласының ой-санасы сәби кезеңінде туса да, ауыз әдебиетінің жақсы үлгілерінен
біз айтайын деген ой-сезімін (образ) арқылы беретіндігін көреміз.
7

