Page 14 - Gramatyka dla praktyka III wersja flipbook 2024
P. 14

GRAMATYKA DLA PRAKTYKA









            Podmiot wyrażony rzeczownikiem rodzaju męskiego nieosobowego, żeńskiego i nijakiego

      PODMIOT      1           podmiot            spał / śpi / będzie spał  (Jeden) Kot spał.  przykłady
                                                     orzeczenie
                                  kot
                                  dom
                                                                         (Jeden) Dom był w lesie.
                                                   był / jest / będzie
                                 kobieta
                                                 miała / ma / będzie miała
                                                                         (Jedno) Jabłko leży pod drzewem.
                                  jabłko        leżało / leży / będzie leżało  (Jedna) Kobieta będzie miała dzieci.
                                  koty           spały / śpią / będą spały  Dwa koty spały.
                 2, 3, 4         domy               były / są / będą     Trzy studentki są w bibliotece.
              22, 143, 64 etc.   kobiety         miały / mają / będą miały  Dwie kobiety będą miały dzieci.
                                 jabłka          leżały / leżą / będą leżały  Sto cztery jabłka leżały pod drzewem.


                 5 – 21          kotów           spało / śpi / będzie spało  Pięć kotów będzie spało.
               25 – 31 etc.
               dużo, wiele,     domów              było / jest / będzie  Ile domów jest w lesie?
                                                miało / ma / będzie miało
             mało, ile, trochę,   kobiet        leżało / leży / będzie leżało  Dużo kobiet ma dzieci.
                                 jabłek
                                                                         Kilka jabłek leżało pod drzewem.
     t e o r i a  Podmiot wyrażony rzeczownikiem rodzaju męskiego osobowego
                kilka etc.



                                podmiot              orzeczenie                        przykłady


                                                                         (Jeden) Pan jadł obiad.
                   1              pan             jadł / je / będzie jadł  (Jeden) Pan je obiad.
                                                                         (Jeden) Pan będzie jadł obiad.


                 2, 3, 4                                                 Dwaj panowie jedli obiad.
               dwaj / trzej /   panowie          jedli / jedzą / będą jedli  Trzej panowie jedzą obiad.
                 czterej                                                 Czterej panowie będą jedli obiad.


                 2, 3, 4                                                 Dwóch panów jadło obiad.
             dwóch / trzech /                                            Trzech panów je obiad.
                czterech                                                 Czterech panów będzie jadło.


                                 panów           jadło / je / będzie jadło
                                                                         Pięciu panów jadło obiad.
               od 5 wzwyż                                                Dwudziestu dwóch panów je obiad.
               dużo, wielu,                                              Stu panów będzie jadło obiad.
               kilku, ilu etc.                                           Wielu panów jadło obiad.
                                                                         Ilu panów je obiad?



            UWAGA!
            1.   Forma grzecznościowa państwo wymaga orzeczenia w 3. os. lm.: Państwo są bardzo mili.
            2.   Istnieją  zdania  bezpodmiotowe.  Używa  się  ich,  gdy  nie  trzeba  podkreślać,  kto  jest  wykonawcą  czynności  lub
               gdy tego nie wiadomo. W takich konstrukcjach orzeczenie wyrażone jest nieosobową formą czasownika, np. We Francji mówi się
               po francusku. Warto teraz kupić akcje tej firmy.







      12
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19