Page 7 - Gramatyka dla praktyka III wersja flipbook 2024

OD WYDAWCY

Gramatyka dla praktyka. Składnia to trzeci tom obszernego kompendium do nauczania gramatyki języka polskiego w ujęciu funkcjonalnym
na poziomie A1–B1 (według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego). Jego pierwsza część – Gramatyka dla praktyka.
Fleksja i słowotwórstwo – zawiera około 600 ćwiczeń z deklinacji imion i słowotwórstwa, a druga – Gramatyka dla praktyka. Czasownik –
ponad 430 ćwiczeń poświęconych czasownikowi. Nieco więcej niż 300 ćwiczeń można znaleźć w ostatnim tomie pt. Składnia.
Podzielono go na osiem rozdziałów: Podmiot, Orzeczenie i równoważnik zdania, Określenia orzeczenia i rekcja, Przydawka, Zdania pytające,
Negacja, Funkcje zaimka się w zdaniu, Zdania złożone i spójniki.

Każdy rozdział otwiera część teoretyczna, ale omówienie najistotniejszych zagadnień gramatycznych nie jest priorytetem Autorek.
Główną rolę odgrywają w Gramatyce funkcje komunikacyjne, które organizują układ treści. Podejście funkcjonalne, a także staranny dobór
słownictwa i struktur gramatycznych pozwala obalić stereotyp, jakoby polska gramatyka była skomplikowana, a jej nauczanie żmudne
i oderwane od realiów autentycznej komunikacji. Innowacyjny charakter tego podręcznika przekłada się na praktyczny wymiar nauki.

Z Gramatyki dla praktyka mogą korzystać uczestnicy kursów językowych, osoby uczące się polskiego samodzielnie, które poszukują
materiałów dodatkowych lub powtórzeniowych, a także lektorzy języka polskiego jako obcego, prowadzący kursy na poziomach A1,
A2, B1. Uczniowie bardziej zaawansowani znajdą w niej wiele materiału do powtarzania i utrwalania podstawowych umiejętności,
a lektorzy cenną pomoc w porządkowaniu wiedzy gramatycznej i zwiększaniu efektywności nauczania. Graficzne wyróżnienie trzech
poziomów biegłości (kolor czerwony dla poziomu A1, żółty dla A2 i zielony dla B1) ułatwia orientację w układzie książki i pozwala
szybko odszukać odpowiednie ćwiczenia. Każdy rozdział składa się z części teoretycznej i praktycznej. Teoria, przekazana w przejrzysty
sposób – od informacji ogólnych do szczegółowych – zainteresuje głównie lektorów, choć wiadomości z tej części przydadzą się
również uczniom zainteresowanym głębiej gramatyką lub przygotowującym się do egzaminów certyfikatowych. W trzecim tomie
Gramatyki dla praktyka uczniowie znajdą ćwiczenia, które ułatwią im konstruowanie bardziej złożonych wypowiedzi ustnych i pisemnych
oraz pomogą w przyswajaniu struktur składniowych, co w języku polskim nie jest proste ze względu na luźny szyk zdania.

Ćwiczenia, podzielone na podrozdziały według sytuacji komunikacyjnych, zostały ułożone w podręczniku w kolejności od łatwiejszych
do trudniejszych – od schematycznych ćwiczeń automatyzujących do bardziej skomplikowanych: kontrastujących i integrujących kilka
sprawności. Ich punktem wyjścia jest zawsze składnia. O ile w dwóch pierwszych tomach w centrum uwagi znalazły się poszczególne
zagadnienia gramatyczne, o tyle trzecia część Gramatyki koncentruje się właśnie na składni – próbuje oswajać uczniów z naturalnym
sposobem komunikacji i zachęcać ich do samodzielnego tworzenia rozbudowanych wypowiedzi. Kilka rzeczy ćwiczy się jednocześnie już
w niektórych rozdziałach na poziomie A1. Są one wymienione wtedy w tytule, aby nauczyciele i uczniowie mogli się łatwiej zorientować,
czy dany rozdział jest na odpowiednim poziomie i czy zaspokaja ich potrzeby komunikacyjne.

W książce nie brak również ćwiczeń o charakterze socjokulturowym, które przypominają m.in. o polskich zwyczajach, atrakcjach
turystycznych, znanych postaciach kultury, nauki i historii. Ćwiczenia powtórzeniowe z części zatytułowanej Czy pamiętasz? sprawdzają
umiejętność posługiwania się omówionymi wcześniej strukturami gramatycznymi. Klucz ułatwia samodzielną pracę i autokontrolę,
a Indeks terminów gramatycznych, w językach: polskim, angielskim, niemieckim, ukraińskim, rosyjskim i chińskim, uzupełnia część teoretyczną
i pozwala ją lepiej zrozumieć. Z kolei Katalog tematyczny umożliwia wybranie z różnych rozdziałów ćwiczeń poświęconych temu samemu
tematowi leksykalnemu.

INFORMACJE OGÓLNE

Składnia to dział gramatyki, który bada funkcję wyrazu w zdaniu, zależności między wyrazami w zdaniu i szyk wyrazów. Analizuje układ
i budowę wypowiedzeń (zdań i równoważników zdań), opisuje ich części składowe, a także sposoby łączenia się zdań ze sobą.

Wypowiedzenie to zrozumiały ciąg wyrazów, zachowujący porządek znaczeniowy i gramatyczny. Służy do przekazywania informacji, a także
zadawania pytań, wyrażania emocji czy żądań. Ma nadawcę i odbiorcę. Wypowiedzenia dzielą się na: zdania, równoważniki zdań i wykrzyknienia.

Zdanie to wypowiedzenie zawierające orzeczenie wyrażone osobową formą czasownika, np. Dziecko śpi, czasownikiem nieosobowym
zakończonym na -no, -to, np. Dawniej więcej czytano. Wypito całą wodę lub czasownikiem niewłaściwym, m.in. trzeba, warto, należy,
np. Trzeba posprzątać.
Równoważnik zdania to wypowiedzenie, które nie zawiera czasownika w formie osobowej, ale pozwala go wprowadzić bez zmiany
struktury zdania, np. Palenie zabronione – Palenie jest zabronione; Nie otwierać okna! – Proszę nie otwierać okna.

Wykrzyknienie to wypowiedzenie nacechowane emocjonalnie, zakończone wykrzyknikiem, które nie zawiera czasownika, np. Uwaga!
Spokój!

5