Page 8 - Gramatyka dla praktyka II wersja flipbook 2024
P. 8
GRAMATYKA DLA PRAKTYKA
OD WYDAWCY
Po sukcesie wydawniczym Gramatyki dla praktyka. Fleksja i słowotwórstwo oddajemy w Państwa ręce drugą część publikacji służącej
nauczaniu gramatyki w ujęciu funkcjonalnym. Gramatyka dla praktyka. Czasownik to zbiór ćwiczeń z fleksji czasownika na trzech
poziomach: A1, A2 i B1 (według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego), opatrzony przystępnym i wyczerpującym
komentarzem teoretycznym. W zamyśle autorek prezentacja zagadnień gramatycznych nie jest celem samym w sobie. Na pierwszym
miejscu stawiają one funkcje komunikacyjne, które odpowiadają za organizację treści. Uporządkowany według tych funkcji materiał,
a także słownictwo i struktury gramatyczne dobrane do poszczególnych poziomów zaawansowania językowego pozwalają obalić stereotyp,
że polska gramatyka jest skomplikowana, a jej nauczanie żmudne i oderwane od rzeczywistych potrzeb komunikacyjnych. Innowacyjne
podejście, jakie wyróżnia niniejszy zbiór spośród innych publikacji, przekłada się na praktyczny wymiar nauki. Gramatyka dla praktyka jest
adresowana do osób uczących się języka polskiego samodzielnie, które poszukują materiałów dodatkowych lub powtórzeniowych, i do
lektorów języka polskiego jako obcego, prowadzących kursy na poziomach A1, A2, B1, a także wyższych. Publikacja może być pomocą dla
lektorów pragnących uporządkować swoją wiedzę gramatyczną w celu skutecznego nauczania.
Graficzne wyróżnienie trzech poziomów zaawansowania (kolor czerwony dla poziomu A1, żółty dla A2 i zielony dla B1) ułatwia
orientację w układzie książki i pozwala bez trudu znaleźć ćwiczenia na odpowiednim poziomie. Każdy rozdział składa się z części
teoretycznej i ćwiczeniowej. Teoria, przekazana w przejrzysty i atrakcyjny graficznie sposób – od informacji ogólnych do szczegółowych
– zainteresuje głównie lektorów, choć zawarte w tej części informacje mogą się też przydać uczniom, którzy chcą pogłębić znajomość
gramatyki lub przygotować się do egzaminów certyfikatowych. Sposób prezentacji materiału gramatycznego, a także jego wybór różnią
się od tradycyjnego, znanego Polakom z praktyki szkolnej czy akademickiej. Wynika to z faktu, że perspektywa obcokrajowca, jego
potrzeby i możliwości przyswajania materiału są dla autorek najważniejsze.
W części ćwiczeniowej, podzielonej na podrozdziały według sytuacji komunikacyjnych przyjęto zasadę progresji. Ćwiczenia
łatwiejsze, automatyzujące i schematyczne poprzedzają trudniejsze – kontrastujące i integrujące kilka sprawności. W Gramatyce
dla praktyka nie brak również ćwiczeń o charakterze socjokulturowym, dzięki którym uczący się poznają m.in. polskie zwyczaje,
atrakcje turystyczne oraz znane postaci z polskiej kultury, nauki i historii. Ćwiczenia powtórzeniowe na końcu rozdziałów, w części
zatytułowanej Czy pamiętasz?, sprawdzają umiejętność posługiwania się omawianymi strukturami gramatycznymi. Klucz umożliwia
samodzielną pracę, a Indeks terminów gramatycznych w językach: polskim, angielskim, niemieckim, chińskim, rosyjskim i ukraińskim,
uzupełnia część teoretyczną i ułatwia jej zrozumienie. Katalog tematyczny ćwiczeń pozwala wybrać zadania dotyczące danego tematu
leksykalnego z różnych rozdziałów gramatycznych.
INFORMACJE OGÓLNE
Język fleksyjny
Język polski jest fleksyjny (inaczej syntetyczny), co oznacza, że o funkcji wyrazu w zdaniu decyduje jego końcówka fleksyjna, a nie
pozycja, jak np. w języku angielskim. Kategorie gramatyczne opisujące czasownik to: osoba, liczba, rodzaj, czas, aspekt i tryb.
Podstawową i bezosobową formą czasownika jest bezokolicznik.
Odmiana przez osoby oraz tworzenie form czasu przeszłego, trybu rozkazującego i przypuszczającego polegają na dodaniu do tematu
końcówki osobowej, dzięki czemu z reguły nie jest konieczne używanie w zdaniu zaimka osobowego. Istnieją także końcówki złożone
(formy aglutynacyjne), które mogą określać osobę, rodzaj, liczbę, czas lub tryb.
mówi ł a ś
mówiłaś wskaźnik czasu wskaźnik rodzaju wskaźnik drugiej osoby
temat
przeszłego żeńskiego czasu przeszłego
zrobi li byś my
zrobilibyśmy wskaźnik rodzaju wskaźnik trybu wskaźnik pierwszej
temat
męskoosobowego przypuszczającego osoby liczby mnogiej
Uwaga!
1. Formy grzecznościowe tworzy się, używając słów pan, pani, panowie, panie, państwo i 3. os. liczby pojedynczej lub mnogiej
(w odpowiednim rodzaju gramatycznym w czasie przeszłym i przyszłym złożonym oraz w trybie przypuszczającym), np. Miała pani
dużo szczęścia. Mają panowie teraz czas? Mógłby pan zadzwonić dzisiaj wieczorem? Będą państwo jechali pociągiem.
2. Czasowniki niewłaściwe, np. warto, trzeba itp., nie podlegają fleksji. Czasownik powinien nie ma formy bezokolicznika.
Bezokolicznik
Bezokolicznik jest podstawową i bezosobową formą czasownika. Jego końcówki to: -ć, -ść, -źć lub -c. Ta forma znajduje się w słownikach
i informuje jedynie o aspekcie czasownika – niedokonanym (np. gotować) i dokonanym (np. ugotować).
6