Page 160 - gjuha shqipe 3 per shtyp.pdf

Lexojmë

DUKE VËSHTRUAR

QIELLIN

Ashtu si Gjithësia, ashtu si njerëzit,
edhe yjet kanë një histori.

Lindja e një ylli ende mbetet një
ngjarje shumë e mistershme. Duhet të
themi se ajo ndodh në një lloj kapsule
gazi dhe pluhuri. Kjo kapsulë, një ditë të
bukur, nis e rrotullohet rreth vetes dhe, pak

nga pak, merr formën e një disku. Qendra e
saj zmadhohet, nxehet dhe ndriçohet përherë
e më shumë. Kështu lind një yll!

Jetëgjatësia e një ylli varet nga masa e tij. Yjet me
masë të madhe jetojnë vetëm disa milionë vjet. Ata kanë
një fund madhështor: shpërthejnë si një fishekzjarr i vërtetë! Yjet me masë
më të vogël jetojnë gjatë, deri në tridhjetë miliardë vjet.

Jetëgjatësia e diellit (që është një yll me masë mesatare) është
parashikuar të jetë rreth dhjetë miliardë vjet. Dhe meqë pesë miliardë i
ka kaluar, gjendet në mes të ciklit të tij jetësor.

Fjalë të reja

i mistershëm – i panjohur, i fshehtë.
kapsulë – cipë si qese.
LEXOJ DHE KUPTOJ
Shëno me ose me .
Lindja e një ylli ndodh në një lloj kapsule gazi dhe uji.
Kjo kapsulë merr formën e një katrori.
Qendra e kapsulës nxehet dhe ndriçohet përherë e më shumë.
Yjet me masë të madhe jetojnë vetëm disa mijëra vjet.
Yjet me masë të madhe shpërthejnë si fishekzjarr i vërtetë.
Yjet me masë më të vogël jetojnë deri në tridhjetë miliardë vjet.
Jetëgjatësia e diellit është parashikuar të jetë rreth 5 miliardë vjet.

REFLEKTOJ
Cilët jetojnë më gjatë: yjet me masë të madhe apo ato
me masë të vogël? Pse? SHKRUAJ
A e mendon dot një ditë pa diell? Çfarë mund të ndodhë? Vizato diellin.
Çfarë mendon se do të ndodhë me diellin pas
5 miliardë vjetësh?

160